Niezależnie od tego, w zestawieniu programów wieloletnich w układzie zadaniowym projektu ustawy budżetowej na 2020 rok ujęto program wieloletni "Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej” (program wdrażany na podstawie uchwały 44/2019 Rady Ministrów z 28 maja 2019).
Podstawowym celem programu „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2020-2022" jest „zapewnienie stabilnego finansowania, w perspektywie średniookresowej, służącego efektywnej realizacji zadań oraz rozwojowi Krajowej Administracji Skarbowej, zgodnie z założeniami Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030) stanowiącej kluczowy dokument w obszarze średnio i długofalowej polityki gospodarczej. W Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju - w ramach realizacji celu III „Skuteczne państwo i instytucje służące wzrostowi..." - przewidziano „Uszczelnienie systemu poboru podatków', w tym m.in. utworzenie KAS jako jednolitej i wyspecjalizowanej administracji rządowej wykonującej zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, ochrony interesów Skarbu Państwa oraz ochrony obszaru celnego Unii Europejskiej, a także zapewniającej obsługę i wsparcie w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych i celnych.”.
W 2020 r. w ramach programu modernizacji KAS zakłada się między innymi „zastosowanie motywujących narzędzi regulacji wynagrodzeń i uposażeń oraz wzrost konkurencyjności zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych KAS.”. Jak zatem w tym kontekście ocenić plany obniżenia wydatków przewidzianych w Programie na wzrost wynagrodzeń i uposażeń?
Zasady tego programu zostały uzgodnione przez Ministerstwo Finansów z organizacjami związkowymi działającymi w Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), w szczególności w części dotyczącej podwyżek wynagrodzeń i uposażeń. Zgodnie z zawartym porozumieniem, w latach 2020-2022 z programu "Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej” sfinansowane miały być podwyżki wynagrodzeń i uposażeń w wysokości łącznej 880.000 tys. złotych, przy czym w 2020 roku kwota podwyżek brutto sfinansowanych z programu modernizacyjnego dla funkcjonariuszy ma wynieść przeciętnie 445 złotych miesięcznie, a dla członków korpusu służby cywilnej – 515 złotych miesięcznie.
W związku z niepokojącymi informacjami, że wysokość podwyżek płac w 2020 roku w KAS, które miały być sfinansowane ze środków zagwarantowanych w programie wieloletnim "Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej”, ma być niższa od uzgodnionych, związki zawodowe działające w KAS zawiązały Komitet Protestacyjny Związków Zawodowych działających w Krajowej Administracji Skarbowej.
Celem działania Komitetu Protestacyjnego jest podejmowanie działań na rzecz zagwarantowania w 2020 roku pełnego finansowania z ustawy budżetowej na 2020 rok podwyżek wynagrodzeń i uposażeń dla pracowników oraz funkcjonariuszy KAS, bez angażowania na ten cel jakichkolwiek środków przewidzianych na wzrost wynagrodzeń/uposażeń w programie wieloletnim „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2020-2022”.
Działania związkowców nie mogą dziwić, gdyż nie ma żadnych gwarancji, że umowa społeczna dotycząca wysokości podwyżek płac w KAS w 2020 roku finansowanych z programu wieloletniego zostanie dotrzymana. Przeciwnie, Ministerstwo Finansów od kilku miesięcy de facto kluczy, sugeruje podległym jednostkom organizacyjnym przygotowanie planów podwyżek płac uwzględniających jedynie połowę środków ujętych w programie modernizacji i nie chce udzielić jednoznacznej odpowiedzi na proste pytanie:
Czy pracownicy i funkcjonariusze KAS otrzymają w 2020 roku podwyżki łączne - zarówno ze środków planowanych w ustawie budżetowej na podniesienie mnożników kwoty bazowej w państwowej sferze budżetowej, jak i ze środków przewidzianych na wzrost wynagrodzeń i uposażeń w programie "Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej" (bez pomniejszania środków na podwyżki przewidziane w programie modernizacyjnym o środki przewidziane w ustawie budżetowej na podniesienie wynagrodzeń i uposażeń w związku z podniesieniem kwot bazowych)?
Analizując sytuację i podejmując decyzję w sprawie przyszłorocznych podwyżek w KAS, prosimy mieć na względzie również następujące okoliczności:
1. Wieloletni program „Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej w latach 2020-2022” zakłada, że KAS ma osiągnąć wskaźniki wzrostu wpływów z dodatkowych ustaleń (wydanych decyzji, wyników kontroli, korekt złożonych w trakcie postępowań prowadzonych przez organy KAS, wymierzonych przez organy KAS grzywien, kar, opłat, itp.) podatków, należności celnych, niepodatkowych należności budżetowych z odsetkami za zwłokę w zapłacie (w tym zmniejszenia: nadpłat i zwrotów podatków) w wysokości odpowiednio: 2020 rok – 9 %, 2021 rok – 4 % i 2022 rok – 4 %. Wzrost zatem wynagrodzeń i uposażeń w KAS z tytułu modernizacji nie jest „za darmo” (jak w innych grupach zawodowych) – w zamian pracownicy i funkcjonariusze muszą wypracować wymierny wzrost dochodów budżetu państwa.
2.Dotychczasowe podwyżki wynagrodzeń i uposażeń w Krajowej Administracji Skarbowej to głównie efekt zmniejszenia zatrudnienia o ok. 10 %, co oznacza, że podwyżki zostały sfinansowane z oszczędności funduszu płac, który był możliwy do uzyskania poprzez zwiększenie obciążenia zadaniami pracowników i funkcjonariuszy (w rzeczywistości zwiększenie obciążenia było znacznie wyższe niż by to wynikało z redukcji zatrudnienia, gdyż na KAS nałożone zostały liczne dodatkowe zadania i obowiązki). Oznacza to zatem, że jesteśmy prawdopodobnie jedyną grupą zawodową wynagradzaną z budżetu państwa, która otrzymała podwyżki kosztem redukcji zatrudnienia i zwiększonego znacznie obciążenia pracą (przekraczającego z pewnością wskaźnik otrzymanych ostatnio podwyżek).
3.Projekt budżetu państwa przewiduje szereg programów i działań, które wiążą się ze znacznymi dodatkowymi wydatkami (Rodzina 500+, Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, wzrost zasiłków pielęgnacyjnych, uzupełniające świadczenie rodzicielskie, rządowy program „Dobry start”, waloryzacja rent i emerytur (103,24%), dofinansowanie do bezpłatnych leków, program Senior+, wzrost wydatków na obronę narodową o 5 mld zł, programy modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Służby Ochrony Państwa, wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (106%), dopłaty do paliwa rolniczego, programy drogowe i morskie, skutki wprowadzenia tzw. "małego ZUS" dla przedsiębiorców i wiele innych). Wydatki te w głównej mierze będą finansowane z planowanego w 2020 roku wzrostu podatkowych dochodów budżetu państwa (wzrost o ponad 20 mld zł w stosunku do 2019 roku). Nie oszukujmy się – za realizację tego dochodu odpowiedzialna będzie w głównej mierze Krajowa Administracja Skarbowa. Czy niedoetatyzowana służba, której obniżone zostaną kwoty uzgodnionych z partnerami społecznymi podwyżek płac – podoła takim ambitnym planom?
4.Podwyżki w latach 2019-2020 (również w pełnej wysokości, tj. z budżetu i programu modernizacji) pozwolą niektórym pracownikom jedynie zbliżyć się do poziomu wynagrodzeń, jaki mieli przed 2017 rokiem. Sprawa dotyczy głównie byłych inspektorów kontroli skarbowej, na barkach których spoczywają największe i najtrudniejsze kontrole dotyczące zorganizowanych grup przestępczych, międzynarodowego biznesu optymalizacyjnego itp. Dalsza deprecjacja tej grupy zawodowej może doprowadzić do odchodzenia specjalistów z pracy. Nie da się ich zastąpić, oferując niskie wynagrodzenia i stawiając jednocześnie wiele ograniczeń, jakimi są objęci pracownicy KAS.
5.W przeciwieństwie do innych grup zawodowych (np. służby mundurowe, Inspekcja Transportu Drogowego i Inspekcji Ochrony Środowiska) nie otrzymaliśmy dodatkowej zachęty w postaci korzystniejszych zasad rozliczania nadgodzin (a w KAS liczba nadgodzin jest największa w służbie cywilnej), ani też zachęty w postaci wcześniejszych emerytur czy zaliczenia powszechnie występujących wśród pracowników KAS schorzeń do chorób zawodowych. Nie mamy też innych zachęt (choćby urlopów na podratowanie zdrowia), a charakter pracy w KAS powoduje, że wypalenie zawodowe i nerwice to tylko kwestia czasu. Dlaczego zatem jesteśmy chwaleni za osiągnięcia, a nie idą za tym satysfakcjonujące podwyżki płac, rekompensujące przy tym bardzo znaczny wzrost wykonywanych zadań i satysfakcjonujące efekty działań KAS?
6.Dzięki prospołecznej polityce Rządu, wiele grup społecznych otrzymuje dodatkowe środki pieniężne, jednakże dochody budżetu państwa zaczynają się nie gdzie indziej, jak w Krajowej Administracji Skarbowej. Tymczasem zapaść w KAS - bez zwiększonego zatrudnienia i widocznego gestu w postaci dodatkowego wzrostu płac – to tylko kwestia czasu.
7.Oceniając istniejący przeciętny poziom wynagrodzeń i uposażeń w KAS trzeba pamiętać o tym, że wynagrodzenia w sferze budżetowej są do każdej złotówki policzalne (w przeciwieństwie do wynagrodzeń osób zatrudnionych w przedsiębiorstwach prywatnych – szara strefa). Nie należy też zapominać o dodatkach pozapłacowych w przedsiębiorstwach spoza budżetówki, gdyż suma tych dodatków w 2018 roku osiągnęła poziom 12,2 miliarda złotych[1], a więc bez mała 1/3 sumy wynagrodzeń sfery budżetowej i więcej, niż roczny koszt wynagrodzeń w całej służbie cywilnej. Dodatkami pozapłacowymi w korporacjach i przedsiębiorstwach poza administracją publiczną finansuje się między innymi samochody służbowe, telefony komórkowe, szkolenia i rozwój pracowników - w tym dopłaty do nauki, świadczenia medyczne, świadczenia socjalne/bytowe, świadczenia sportowe/rekreacyjne oraz świadczenia długoterminowe - pracownicy i funkcjonariusze KAS korzystają z takich świadczeń w bardzo ograniczonym, wręcz symbolicznym, zakresie. W KAS istnieją także ograniczenia dodatkowego zatrudnienia i całkowity zakaz prowadzenia działalności gospodarczej (nie możemy więc dorobić, jak inne osoby wynagradzane z budżetu), a wskaźnik poziomu wyższego wykształcenia jest znacznie wyższy, niż w wielu innych branżach. To także powinno być brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o podwyżkach płac w KAS – jeżeli faktycznie chcemy „zastosować motywujące narzędzia regulacji wynagrodzeń i uposażeń” oraz zapewnić „wzrost konkurencyjności zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych KAS” – nie możemy likwidować dodatkowych zachęt, które wynikają wprost z programu modernizacji KAS i które przez pracowników i funkcjonariuszy już zostały przyjęte jako oczywiste z akceptacją i zadowoleniem.
Powyższe okoliczności powodują, że jakiekolwiek potrącenia ze środków na podwyżki wynagrodzeń i uposażeń przewidzianych w programie wieloletnim "Modernizacja Krajowej Administracji Skarbowej” mogą stać się powodem dużego niezadowolenia pracowników i funkcjonariuszy KAS – a skutki takich działań mogą być dla budżetu państwa opłakane.
Mając na względzie wagę zagadnienia uprzejmie zapraszamy Pana Premiera na najbliższe posiedzenie Komitetu Protestacyjnego Związków Zawodowych działających w Krajowej Administracji Skarbowej, które odbędzie się 21 listopada 2019 w Warszawie w siedzibie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” przy ul. Prostej 30 (początek posiedzenia godzina 1100).
Najważniejszy jest dialog, a protest to ostateczność, stąd warto rozmawiać – mamy nadzieję, że Pan Premier jest tego samego zdania.
Korespondencję w sprawie prosimy prowadzić drogą elektroniczną.
Z wyrazami szacunku
z up. RKS Tomasz Ludwiński
Do wiadomości:
- Pan Tadeusz Kościński, Minister Finansów,
- Pan Piotr Walczak, Szef Krajowej Administracji Skarbowej.
Komentarze
Kanał RSS z komentarzami do tego postu.