Czy urząd skarbowy może na wezwanie komornika sądowego przekazać mu nadpłatę z rozliczenia deklaracji podatkowej dłużnika, celem spłacenia egzekwowanej należności?
Jeżeli Minister potwierdzi, że nie może, to w jaki sposób podatnik może ubiegać się o zwrot nadpłaconego podatku?
Czy urząd skarbowy ma prawo do przelania - bez zgody podatnika - nadpłaconego podatku na konto komornika sądowego?
Czy prawdą jest, że nadpłata jest niezbywalna?
Wg przepisów Ordynacji podatkowej nadpłacony przez podatnika podatek może być zaliczony na poczet jego zaległości podatkowych.
Czy urząd ma uprawnienia do przekazania nadpłaty komornikowi sądowemu w sytuacji realizowanej egzekucji na podstawie przepisów postępowania cywilnego?
Czy przepisy zezwalają na dokonanie zajęcia wierzytelności (nadpłaty podatku), jeżeli powstaną one po tym zajęciu?
Proszę o zajęcie stanowiska w tej sprawie przez Ministerstwo Finansów i odpowiedź czy w resorcie trwają prace legislacyjne w tej sprawie?
Z wyrazami szacunku
Poseł na Sejm RP
Krzysztof Sitarski
Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu RP ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa DPP2.8022.1.2017 Warszawa, dnia 21 czerwca 2017 r. ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa | tel.: +48 (22) 694 55 55 | e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER ROZWOJU I FINANSÓW Odpowiadając na Interpelację nr 12854 z dnia 2 czerwca 2017 r. złożoną przez Pana Posła Krzysztofa Sitarskiego w sprawie zajmowania nadpłaty z rozliczenia deklaracji podatkowej, poniżej przekazuję odpowiedź na pytania zawarte w wymienionej interpelacji. 1. Czy urząd skarbowy może na wezwanie komornika sądowego przekazać mu nadpłatę z rozliczenia deklaracji podatkowej dłużnika, celem spłacenia egzekwowanej należności ? Nadpłata jest kategorią prawa podatkowego, której zasady, tryb powstawania i zwrotu zostały uregulowane w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017r., poz.201 z późn. zm.) i w związku z tym zwrot nadpłaty następuje w trybie określonym, w przepisach tej ustawy. Zgodnie z treścią art. 76 Ordynacji podatkowej nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych. W pierwszej kolejności zatem obowiązkiem organu podatkowego jest zastosowanie instytucji zaliczenia nadpłaty. Zgodnie z wykładnią art. 76 Ordynacji podatkowej dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 grudnia 2012r. sygn. akt II FSK 940/11 ,,zwrot nadpłaty w pieniądzu […] dopuszczalny jest wyłącznie wówczas, gdy na podatniku nie ciążą zaległości podatkowe, odsetki, o których mowa w przepisie art.76§1 […], bądź nie ma on bieżących zobowiązań podatkowych. Przepis używa bowiem sformułowania ,,nadpłaty podlegają zaliczeniu z urzędu’’, a tym samym 2 nie uzależnia zaliczenia ani od uznania organu, ani od dyspozycji podatnika. Temu ostatniemu pozwala zadysponować nadpłatą tylko w przypadku zobowiązań przyszłych […]. Przed zwrotem nadpłaty ( rozumianym jako wypłata na rzecz podatnika kwoty pieniędzy), zgodnie z nakazem wynikającym z art.76 § 1, organ musi zatem zawsze sprawdzać stan zaległości i bieżących zobowiązań podatnika”. Wierzytelność będąca nadpłatą, która powstała na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej, może zostać zajęta w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez komornika sądowego na podstawie art. 895 i nast. ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 2016 r. poz. 1822 z późn. zm.) lub administracyjny organ egzekucyjny na podstawie art. 89 i nast. ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U z 2016 r. poz. 599 z późn. zm.). Należy przy tym zauważyć, że organ podatkowy przed przekazaniem nadpłaty na realizację zajęcia wierzytelności zobowiązany jest do dokonania analizy, czy na podatniku ciążą zaległości i wymagalne zobowiązania podatkowe. 2. Czy urząd skarbowy ma prawo do przelania – bez zgody podatnika- nadpłaconego podatku na konto komornika sądowego ? Z treści art. 896 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego wynika, że w celu zajęcia komornik wzywa dłużnika wierzytelności, aby należnego od niego świadczenia nie przekazywał dłużnikowi, ale złożył je komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów. W zajęciu wierzytelności przesłanym do organu podatkowego komornik sądowy wskazuje rachunek bankowy, na który podlegająca zajęciu nadpłata podatkowa powinna być przekazana. Należy zauważyć, że zgodnie z pkt 2 ww. artykułu komornik sądowy zawiadamia dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem. Oznacza to więc, że podatnik jest pisemnie informowany przez komornika sądowego o przesłaniu zajęcia wierzytelności dotyczącego jego zadłużenia właściwemu urzędowi skarbowemu wraz ze stosownym pouczeniem. 3. Czy prawdą jest, że nadpłata jest niezbywalna? Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 27 marca 2014 r. , sygn. akt II FSK 979/12 podkreślił, że nadpłata podatku jest prawem niezbywalnym i z tego powodu nie podlega 3 egzekucji. Trzeba jednak odróżnić zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty od zajęcia roszczenia o wierzytelność. Główną rolę odgrywają w tym przypadku data złożenia zeznania podatkowego oraz dzień dokonania zajęcia. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że niedopuszczalne jest zajęcie nadpłaty wynikające z nadpłat, jeżeli zajęcie zostało dokonane przed złożeniem zeznania bo w tym przypadku jest to zajęcie roszczenia z wierzytelności z tytułu nadpłaty. Jest to prawo niezbywalne, które nie podlega egzekucji. 4. Czy urząd ma uprawnienia do przekazania nadpłaty komornikowi sądowemu w sytuacji realizowanej egzekucji na podstawie przepisów postępowania cywilnego? W sytuacji, kiedy podatnikowi przysługuje nadpłata podatku, organ podatkowy w pierwszej kolejności zobowiązany jest do zweryfikowania, czy na podatniku nie ciążą zaległości i zobowiązania podatkowe, o których mowa z art. 76 § 1 Ordynacji Podatkowej, ponieważ na ich poczet nadpłata podlega zaliczeniu z urzędu. Zgodnie z art. 76 § 2a pokrycie wskazanych zaległości ma pierwszeństwo przed realizacją zajęcia komorniczego. Jeżeli wysokość nadpłaty jest wystarczająca, by w pełni pokryć podatkowe zobowiązania podatnika, lub podatnik nie posiada zaległości podatkowych, wówczas organ podatkowy ma obowiązek przekazać nadpłatę podatku komornikowi sądowemu prowadzącemu egzekucję na podstawie przepisów postępowania cywilnego. Ponadto, zgodnie z art. 896 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego komornik sądowy wzywa organ podatkowy do złożenia w ciągu tygodnia oświadczenia, czy dłużnikowi przysługuje zajęta wierzytelność czy też odmawia zapłaty wraz z podaniem przyczyny. 5. Czy przepisy zezwalają na dokonanie zajęcia wierzytelności (nadpłaty podatku), jeżeli powstaną one po tym zajęciu? Na podstawie art. 902 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego i art. 89a § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku w rozumieniu zapisów Ordynacji podatkowej obejmuje także wierzytelności przyszłe, wynikające z nadpłaty lub zwrotu podatku powstałych w ciągu roku od dnia dokonania zajęcia. Wprowadzenie regulacji art.76a § 2 Ordynacji podatkowej było skorelowane z dodaniem art. 902 do ustawyKodeks postępowania cywilnego i art.89a do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jednocześnie należy zauważyć, że cała kwota nadpłaty w podatku dochodowym 4 od osób fizycznych, niezależnie od źródeł jej powstania, podlega zaliczeniu na poczet zaległości i zobowiązań podatkowych a także może być przedmiotem zajęcia egzekucyjnego. 6. Czy w resorcie trwają prace legislacyjne w tej sprawie? Ministerstwo Finansów informuje, że nie prowadzi prac legislacyjnych w sprawie przekazywania nadpłat z tytułu podatków na zajęcia wierzytelności komorników sądowych.