Obowiązki pracodawcy
Świadczenia z ubezpieczenia społecznego przysługują ubezpieczonym po spełnieniu przez nich szeregu odpowiednich warunków. Znaczna ich część związana jest nierozerwalnie z przebiegiem ubezpieczenia. Ustawodawca określił więc, jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy, aby ubezpieczony mógł należycie wylegitymować się przed ZUS, że spełnia wymagane kryteria.
Do obowiązków pracodawcy należy przede wszystkim:
» gromadzenie dokumentacji
Pracodawca zobowiązany jest do gromadzenia dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia. Jest to bardzo istotny obowiązek pracodawcy. Jeśli bowiem dopuści się on nieprawidłowości przy wydawaniu zaświadczeń albo kompletowaniu dokumentacji, ponosi pełną odpowiedzialność za zaistniały stan rzeczy. Przykładowo nieprawidłowo wypełnione zaświadczenie, na podstawie którego świadczeniobiorca pobierze
nienależne świadczenie, będzie powodowało, iż pracodawca zostanie zobowiązany do zwrotu należności i to wraz z odsetkami. Jeśli zaś nieprawidłowo wypełnione zaświadczenie spowoduje, iż świadczeniobiorca będzie pobierał świadczenie w zaniżonej wysokości, a więc poniesie stratę finansową, wówczas będzie przysługiwało mu roszczenie o odszkodowanie wobec pracodawcy.
» wydawanie zaświadczeń
Wraz z wnioskiem o konkretne świadczenie ubezpieczony powinien przedłożyć dokumentację potwierdzającą:
-
okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub emerytalnemu i rentowym oraz
- wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu i uposażenia, przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru.
Tak wynika z § 10 ust. 1 pkt 2, 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1412). Przy czym, gdy:
-
konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa i wysokości świadczenia,
-
dokumenty zostały już złożone w ZUS dla celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa do innego świadczenia,
zainteresowany jest zwolniony z obowiązku przedłożenia dokumentu.
Potwierdzeniem wysokości wynagrodzenia jest przede wszystkim zaświadczenie wystawione przez pracodawcę. Jeśli zaś chodzi o dokument o podleganiu ubezpieczeniu, jest to w szczególności świadectwo pracy albo zaświadczenie zawierające niezbędne dane.
Przy czym przepis art. 125 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną, nakazuje wydawanie pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości. Mogą to być zatem, oprócz wymienionych wcześniej, także inne zaświadczenia.
» przygotowanie wniosku o świadczenie
Ten obowiązek pracodawcy dotyczy wniosku o:
-
emeryturę,
-
rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz
- rentę rodzinną.
Jeśli chodzi o rentę rodzinną, to dodatkowym obowiązkiem pracodawcy jest bezzwłoczne poinformowanie pozostałej po śmierci pracownika rodziny o warunkach jej uzyskania. Pracodawca musi dotrzeć do osób będących członkami rodziny zmarłego pracownika, aby nałożony ustawowy obowiązek wykonać.
Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy pracodawca jest zobowiązany przygotować i przedłożyć organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłku chorobowego. Ponadto przygotowanie tego wniosku wymaga zgody pracownika.
Za zgodą pracownika pracodawca przygotowuje również wniosek o emeryturę i przedkłada go organowi rentowemu. Należy to uczynić nie później niż na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia pracownika na emeryturę. Przy wniosku o ten rodzaj świadczenia ważna jest regulacja dotycząca ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się art. 46-47, 50, 50a oraz 50e ustawy emerytalnej. Ta grupa ubezpieczonych, a więc osoby, którym emerytura zostanie ustalona na nowych zasadach, zgłaszają wnioski o emeryturę bezpośrednio w organie rentowym. W związku z powyższym, w ich przypadku pracodawca nie ma obowiązku kompletowania i sporządzania wniosku oraz przedkładania go w ZUS. Nie oznacza to jednak, że nie ma takiego prawa. Dbałość o interesy pracownika jest bardzo ważna. Jeśli więc pracodawca wyrazi chęć pomocy pracownikowi w przygotowaniu wniosku, będzie to zapewne dla pracownika sytuacja bardziej komfortowa niż gdyby pracodawca kategorycznie odmówił pomocy.
Zwolnieni z obowiązków
Wszystkie wcześniej wymienione obowiązki dotyczą oprócz pracodawcy również innego płatnika składek, za wyjątkiem jednak:
-
zleceniodawcy,
-
osoby fizycznej zatrudniającej pracowników, niewypłacającej świadczeń z ubezpieczenia chorobowego,
- opłacającego składkę za osoby współpracujące.
W przypadku więc emerytur ustalanych na dotychczasowych zasadach, rent z tytułu niezdolności do pracy oraz rent rodzinnych - płatnik składek - z wyłączeniem wymienionych podmiotów jest zobowiązany do skompletowania wniosku i przedłożenia go (za zgodą pracownika) w organie rentowym.
Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby wymienione podmioty świadczyły pomoc ubezpieczonym.
|
Obowiązki pracodawcy Zgodnie z dyspozycją art. 125 ust. 1 ustawy emerytalnej pracodawcy zobowiązani są do:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.)