Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt nowelizacji ustawy o Służbie Celnej, ustawy o urzędach i izbach skarbowych oraz niektórych innych ustaw został przekazany do uzgodnień międzyresortowych i społecznych.
- Planujemy połączenie urzędów skarbowych i izby skarbowej w jedną jednostkę organizacyjną - z punktu widzenia budżetowo-finansowo-kadrowego. To pozwoli na konsolidację na poziomie województwa, w izbach skarbowych, tzw. procesów pomocniczych w administracji podatkowej. Urzędników zajmujących się zadaniami wspierającymi będzie mniej, zostaną przesunięci do podstawowych zadań administracji podatkowej: kontroli podatkowej, egzekucji należności podatkowych i obsługi podatnika - powiedział Kapica.
Zaznaczył, że zmiany wpisują się w model funkcjonujący już w kontroli skarbowej i Służbie Celnej, gdzie zadania administracji są na poziomie województwa. Zgodnie z informacjami resortu finansów obecnie usługami pomocniczymi w administracji podatkowej zajmuje się ok. 4 tys. osób. Planowana zmiana zakłada, że blisko 2,3 tys. z nich będzie można skierować do realizacji podstawowych zadań statutowych.
- Dla nas korzyść będzie oczywista: lepsze zagospodarowanie ludzi do kontroli, egzekucji i obsługi podatników - dodał Kapica. Wiceminister liczy, że dzięki zmianie zwiększą się możliwości kontroli podatkowej i egzekucji należności podatkowych. Dziś kontrolą podatkową zajmuje się tyle samo osób, co wewnętrzną biurokracją - ok. 10 proc. zatrudnionych w administracji podatkowej. Te relacje powinny być inne. Tym bardziej, że w ostatnim czasie mieliśmy do czynienia ze znacznym wzrostem zaległości podatkowych - powiedział.
Wiceminister zapewnił, że organy podatkowe, czyli urzędy skarbowe i izby skarbowe nadal pozostaną niezależne, choć z punktu widzenia zarządzania finansami i kadrami będą jedną jednostką organizacyjną zarządzaną z poziomu województwa, czyli izb skarbowych.
Pracodawcą dla wszystkich urzędników administracji podatkowej będzie izba skarbowa. Z prawnego punktu widzenia będzie to tzw. przejęcie zakładu, co oznacza, że nie będzie zwolnień. Wszyscy automatycznie staną się pracownikami izby skarbowej - tyle że swoje obowiązki będą wykonywać w urzędzie skarbowym. Z punktu widzenia pracowników zmieni się podmiot wypłacający wynagrodzenia - nie będzie to urząd skarbowy, tylko izba skarbowa - powiedział wiceminister.
Resort finansów planuje szkolenia dla pracowników przesuwanych do nowych zadań. Mają się odbyć w czwartym kwartale tego roku i pierwszym kwartale 2015 r. Zmiana miałaby wejść w życie z początkiem 2015 r. Chcielibyśmy, aby jeszcze przed wakacjami projekt został przyjęty przez Radę Ministrów, aby po wakacjach można było nad nim pracować w parlamencie - powiedział Kapica.
Celnicy odpowiedzialni za polski budżet, więc...
To nie jedyne zmiany, jakie szykuje nowelizacja ustawy. Zgodnie z jej wytycznymi, celnicy w oddziałach granicznych będą mogli być poddawani badaniom psychofizycznym, które pozwolą sprawdzić m.in. poziom ich lojalności czy odporność na korupcję.
W projekcie opublikowanym na rządowych stronach internetowych przewidziano, że funkcjonariusze celni pełniący służbę w oddziałach granicznych lub kierowani do takich oddziałów będą mogli być poddawani badaniom psychofizycznym.
W uzasadnieniu napisano, że pełnią oni wyjątkowo ważną rolę, jeśli chodzi o bezpieczeństwo UE oraz polski budżet, w związku z tym powinni legitymować się nie tylko odpowiednimi kwalifikacjami, ale także cechami osobowymi. Mogą być bowiem narażeni na wiele zagrożeń, w tym korupcyjnych.
Jedną z form weryfikacji kandydatów przewidzianą w projekcie ma być badanie psychofizyczne, które obejmuje rejestrowanie specyficznych zmian reakcji fizjologicznych występujących w trakcie zadawania pytań badanemu. Ma to służyć uzyskaniu informacji o badanym w szczególności dotyczących: jego lojalności, czerpania korzyści w związku z dotychczasową służbą (posiadania środków nie mających pokrycia w dochodach), patologii i uzależnień niepożądanych na służbie.
Według MF dzięki badaniom będzie można dotrzeć do sfery badanego obejmującej emocje funkcjonariusza celnego (np. silne skojarzenie bodźca z jakimś wydarzeniem w życiu badanego, lęki, blokady psychiczne i źródła silnego stresu).
Ponadto - zgodnie z projektem - celnicy pełniący służbę w oddziałach granicznych oraz w komórkach zwalczania przestępczości nie będą mogli korzystać z prywatnych urządzeń służących do komunikacji elektronicznej, które umożliwiają porozumiewanie się na odległość. Przewidziano, że funkcjonariusze celni będą mogli korzystać z takich urządzeń w celach pozasłużbowych pod warunkiem, że urządzenia te zostaną wcześniej zgłoszone.
Celnicy uzyskają uprawnienie do przeprowadzania na przejściach granicznych niektórych kontroli obecnie leżących w gestii Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Zakres tych kontroli ma zostać określony w rozporządzeniu. Projektowana regulacja ma na celu optymalne wykorzystanie zasobów administracji publicznej w celu stabilizacji płynności odpraw na przejściach granicznych - napisano w uzasadnieniu do projektu.
Projekt reguluje także kwestie wyliczania wysokości tzw. uposażenia chorobowego celników (ma to być 80 proc. wynagrodzenia, a nie 100 proc. jak obecnie) przebywających na zwolnieniu lekarskim. Z danych MF wynika, że w 2013 r. statystyczny celnik przebywał średnio 22 dni na zwolnieniu lekarskim.
Ponadto projekt zawiera propozycje regulacji, które - zdaniem MF - mają zapobiegać nepotyzmowi, wzmocnią organizacyjnie Służbę Celną, usprawnią mechanizmy zarządzania zasobami ludzkimi w tej służbie, a także wzmocnią funkcje kontrolne celników.
W uzasadnieniu do projektu poinformowano, że nowe przepisy przewidują także centralizację zadań związanych m.in. z poborem ceł i podatków oraz rozliczeń finansowo-księgowych. W efekcie powstanie tzw. jedno okienko rozliczeniowe dla przedsiębiorców. Umożliwi to firmom szybsze rozliczenia ceł i podatków. Wpłaty mają być dokonywane na konto jednej izby, co - według autorów projektu - ograniczy możliwość wystąpienia nieprawidłowości oraz pozwoli przedsiębiorcom zaoszczędzić czas.
Projekt zakłada także zmianę ustawy o urzędach i izbach skarbowych. Przewiduje połączenie organizacyjne urzędów skarbowych i izby skarbowej. Organy te nadal pozostaną niezależne, choć z punktu widzenia zarządzania finansami i kadrami będą jedną jednostką organizacyjną zarządzaną z poziomu województwa, czyli izb skarbowych.
Według MF zmiana pozwoli na konsolidację w izbach skarbowych tzw. procesów pomocniczych w administracji podatkowej. Dzięki temu część urzędników, którzy obecnie zajmują się biurokracją będzie można przesunąć do podstawowych zadań administracji podatkowej: kontroli podatkowej, egzekucji należności podatkowych i obsługi podatnika.