KOMUNIKAT UOPEA
Art. 64. § 1. Organ egzekucyjny, z zastrzeżeniem § 2, w egzekucji należności pieniężnych pobiera za dokonane czynności egzekucyjne opłaty w następującej wysokości, z zastrzeżeniem art. 64d:
1) za pobranie pieniędzy na pokrycie zaległości zobowiązanego objętych przydzielonym do realizacji tytułem wykonawczym - 5 % kwoty pobranej należności, nie mniej jednak niż 10zł.
2) za zajęcie świadczeń z ubezpieczenia społecznego - 4 % kwoty egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 10zł
3) za zajęcie wynagrodzenia za pracę - 4 % egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 10zł;
4) za zajęcie innych niż wymienione w pkt 2 i 3 wierzytelności pieniężnych lub innych praw majątkowych - 5 % kwoty egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 10zł;
5) za zajęcie ruchomości - 6 % kwoty egzekwowanej należności, nie mniej jednak niż 15zł;
6) za zajęcie nieruchomości - 8 % kwoty egzekwowanej należności, nie więcej jednak niż 34.200 zł;
7) za odebranie zajętych ruchomości od zobowiązanego - 5 % kwoty wartości szacunkowej tych ruchomości, nie mniej jednak niż 20zł;
8) za odebranie pomieszczeń w zajętej nieruchomości - w wysokości i na zasadach określonych w art. 64a § 1 pkt 6;
9) za ogłoszenie sprzedaży zajętych ruchomości w drodze licytacji lub przetargu ofert lub za czynności przygotowawcze do sprzedaży egzekucyjnej w inny sposób - 20zł
10) za ogłoszenie sprzedaży zajętej nieruchomości - 50zl;
11) za przeprowadzenie licytacji lub dokonanie sprzedaży egzekucyjnej w inny sposób - 5 % kwoty uzyskanej ze sprzedaży, nie mniej jednak niż 20zł
12) za spisanie protokołu o udaremnieniu przez zobowiązanego przeprowadzenia egzekucji z zajętych ruchomości lub praw majątkowych przez ich usunięcie, zbycie lub uszkodzenie - 10 % wartości szacunkowej tych ruchomości, nie mniej jednak niż 50zł;
13) za wezwanie pomocy Policji, Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Żandarmerii Wojskowej lub wojskowych organów porządkowych - 100zł
W art. 64 w § 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
„1a) za sporządzenie pisemnego wezwania zobowiązanego do zapłaty – 10 zł;
14) za spisanie na miejscu u zobowiązanego protokołu o stanie majątkowym zobowiązanego - 10 % kwoty egzekwowanej należności, nie więcej jednak niż 3zł
§ 2. Organ egzekucyjny pobiera opłaty za czynności egzekucyjne, jeżeli nie później niż po upływie 14 dni od dnia dokonania pierwszego zajęcia nieruchomości, rzeczy lub prawa majątkowego nadał w placówce pocztowej za pokwitowaniem lub doręczył zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego lub zawiadomienie o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego.
§ 3. Opłaty za czynności egzekucyjne, o których mowa w § 1 pkt 1-6, oblicza się oddzielnie od każdego tytułu wykonawczego, który był podstawą dokonania czynności egzekucyjnych.
§ 4. Opłaty za zajęcia, o których mowa w § 1 pkt 2-6 i 14, pobiera się tylko raz w toku postępowania egzekucyjnego, chociażby takie same czynności były następnie ponawiane.
§ 5. Jeżeli w celu wyegzekwowania tej samej należności pieniężnej dokonano czynności egzekucyjnych, o których mowa w § 1 pkt 2-6, opłatę egzekucyjną pobiera się tylko za jedno zajęcie, za które należy się najwyższa opłata, nie mniej jednak niż 10zł
§ 6. Organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych. Opłata wynosi 1 % kwoty egzekwowanych należności objętych każdym tytułem wykonawczym, nie mniej jednak niż 10zł,
§ 6a Pobiera się opłatę ryczałtową, od wierzyciela nie będącego organem egzekucyjnym , w wysokości 30 zł od każdego tytułu wykonawczego, któremu nadano klauzulę wykonalności do celów innych niż wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Uzasadnienie:
Jako priorytet należy uznać konieczność zmiany art. 64 § 1 pkt. 1. ze względu na to, że brak jest zdefiniowania zapisu „na miejscu u zobowiązanego”. Postępowanie egzekucyjne prowadzone z majątku zobowiązanego przysparza wiele problemów, co wiąże się że różne organy interpretują ten zapis w dogodny dla siebie sposób. Usunięcie zapisu „u” czy też „od”(proponowanego przez różne czynniki społeczne) pozwoli na swobodne prowadzenie egzekucji administracyjnej bez zastanawiania się przez egzekutora czy pobrane koszty na rzecz Skarbu Państwa były słuszne. Powyższy zapis uchroni egzekutorów – poborców skarbowych przed ewentualnymi restrykcjami w przypadku gdy pobiera koszty egzekucyjne do budżetu .
Obecny zapis utrudnia prowadzenie egzekucji w miejscach innych niż miejsca zameldowania, pobytu stałego zobowiązanego co powoduje, że egzekutor staje się „ofiarą” zobowiązanego w przypadku pobrania kosztów i niewłaściwego zdefiniowania miejsca „u” zobowiązanego.
Uważa się, że z chwilą skierowania do egzekucji tytułu wykonawczego i wszczęcia tej egzekucji przez organ egzekucyjny pobraniu należności w każdym miejscu powinno towarzyszyć naliczeniem kosztów egzekucyjnych, bowiem w postępowaniu upominawczym zobowiązany miał możliwość uregulowania należności. Ponadto zanim dojdzie do za[płaty należności objętej tytułem wykonawczym organ egzekucyjny ponosi koszty związane z wysłaniem poborcy w teren, ustaleniem miejsca pobytu a w konsekwencji nakłonienia zobowiązanego do uregulowania należności. Takie działanie nie powinno odbywać się na koszt Skarbu Państwa, czy też na koszt „egzekutora”, który pomimo zadania sobie wiele trudu nie był w stanie doręczyć odpisu tytułu wykonawczego i zastosować innych środków egzekucyjnych.
Ponadto pomimo wzrostu kosztów postępowania egzekucyjnego korespondencja, koszty dojazdu, koszty poszukiwania majątku zobowiązanego itp. opłaty i wydatki egzekucyjne do wielu lat są na jednym i tym samym niskim poziomie. Stąd też proponuje się ich zmianę do wysokości, która złagodziłaby skutki ich ponoszenia.
W ostatnim czasie coraz to więcej wierzycieli publicznoprawnych korzysta z usług organów egzekucyjnych występując o nadanie klauzuli tytułom wykonawczym o skierowaniu ich do egzekucji do celów chociażby wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomościach zobowiązanego. Uważa się, że od wierzycieli innych niż naczelnicy urzędów skarbowych za tę czynność powinna być pobierana zryczałtowana opłata , którą zaproponowano w § 6a art. 64.
Art. 71. § 1. Jeżeli egzekucja administracyjna należności pieniężnych staje się bezskuteczna, organ egzekucyjny lub wierzyciel może zwrócić się do sądu o nakazanie zobowiązanemu wyjawienia majątku, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 2. O nakazanie wyjawienia przez zobowiązanego majątku można zwrócić się także przed wszczęciem egzekucji administracyjnej lub w toku tej egzekucji, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że egzekwowana należność pieniężna nie będzie mogła być zaspokojona ze znanego majątku zobowiązanego ani też z jego wynagrodzenia za pracę lub z przypadających mu okresowo świadczeń za okres 6 miesięcy.
§ 3. Podstawą żądania nakazania wyjawienia przez zobowiązanego majątku jest tytuł wykonawczy, o którym mowa w art. 27, albo zarządzenie zabezpieczenia wydane na podstawie przepisów działu IV z nadaną klauzulą, przez administracyjny organ egzekucyjny, o skierowaniu go do egzekucji bez obowiązku nadawania sądowej klauzuli wykonalności.
Uzasadnienie:
Proponowany zapis uprości i usprawni pracę administracyjnych organów egzekucyjnych i wierzycieli w dążeniu do poszukiwania majątku poprzez wyjawienie go przez zobowiązanego pod przysięgą przed sądem. Dotychczas chcąc wystąpić do sądu z wnioskiem o wyjawienie majątku należy wcześniej tytułom wykonawczym nadać sądową klauzulę wykonalności. Uważa się, że jest to absurd bowiem jeżeli tytuł wykonawczy z klauzulą administracyjnego organu egzekucyjnego upoważnia ten organ do prowadzenia egzekucji i sprzedaży majątku zobowiązanego to również powinien upoważniać do mniej restrykcyjnego środka jakim jest wyjawienie majątku przed sądem. Zmiana tego zapisu znacznie odciąży sądy cywilne i usprawni dążenie organu egzekucyjnego czy też wierzyciela do poszukiwania majątku zobowiązanego.
Art. 110. § 1. Z nieruchomości może być przeprowadzona egzekucja administracyjna, jeżeli zastosowanie środków egzekucyjnych, o których mowa w rozdziałach 2-6, nie było możliwe lub okazało się bezskuteczne, albo egzekucja z tych środków nie doprowadziła do zaspokojenia wierzyciela w okresie 5 - ciu lat od daty zastosowania ostatniego środka egzekucyjnego.
§ 1a. O okolicznościach, o których mowa w § 1, organ egzekucyjny informuje wierzyciela niebędącego jednocześnie organem egzekucyjnym lub organ wykonujący, jeżeli egzekucja jest prowadzona w celu ściągnięcia należności pieniężnych obcego państwa.
§ 2. Egzekucja administracyjna z nieruchomości może być prowadzona tylko w celu wyegzekwowania należności pieniężnych na podstawie tytułu wykonawczego z klauzulą o skierowaniu go do egzekucji nadaną przez administracyjny organ oraz tytułu wykonawczego, o którym mowa w art. 44 ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz art. 16 ustawy o udzielaniu przez Skarb Państwa wsparcia instytucjom finansowym.
Uzasadnienie:
Do wszczęcia egzekucji z nieruchomości przy obecnym zapisie wymagana jest decyzja czy też inne orzeczenie uprawnionych organów. Taki zapis powoduje, że w przypadku posiadania tytułu wykonawczego, wystawionego na podstawie deklaracji czy też zeznania podatkowego zobowiązanego, egzekucja administracyjna jest nie możliwa. Organy podatkowe odmawiają wydania decyzji podatkowej na te zobowiązania w przypadku gdy nie stwierdzono nieprawidłowości podczas kontroli jak również minął okres 5 – ciu lat od dat powstania należności podatkowej. Organom egzekucyjnym zarzuca się pasywność w tym zakresie nie z ich winy stąd też wprowadzenie możliwości prowadzenia egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego w oparciu o deklaracje itp. podatnika uważa się w pełni zasadne.
Ponadto uważa się, że organ egzekucyjny powinien decydować w jakim momencie wszcząć egzekucję z nieruchomości opierając się na zasadach dobrego gospodarowania. Występują przypadki, że oprócz majątku ruchomego i innego zobowiązany sam wskazuje majątek nieruchomy, którego dobrowolnie nie może sprzedać ze względu na brak zainteresowania i upór wierzycieli hipotecznych innych niż naczelnik urzędu skarbowego.
Takie działanie doprowadza do wyniszczenia prosperującego zakładu pracy. Często zdarza się, że powinno sprzedawać się zakład pracy w całości, tzn nieruchomości wraz z częściami składowymi w wyposażeniem, po to by nie doprowadzać do jego całkowitej likwidacji w sytuacji gdy są nabywcy do zakupu w całości.
§ 3. Organ egzekucyjny podejmuje czynności egzekucyjne związane z egzekucją z nieruchomości na wniosek wierzyciela, z tym że jeżeli wierzycielem jest obce państwo - na wniosek organu wykonującego, z zastrzeżeniem § 3a.
§ 3a. Organ egzekucyjny podejmuje czynności, o których mowa w § 3, po otrzymaniu zaliczki, j na pokrycie przewidywanych wydatków od wierzyciela niebędącego naczelnikiem urzędu skarbowego lub obcym państwem, zwanego dalej "wierzycielem finansującym".
§ 3b Pobranie zaliczki o której mowa w § 3a należy od uznania przez organ egzekucyjny, który może odstąpić od jej pobrania na etapie wszczęcia egzekucji, jeżeli uzna za stosowne.
Uzasadnienie:
Uważa się, że uzależnienie pobrania zaliczki na prowadzenie egzekucji z nieruchomości w momencie jej wszczęcia jest zbyt za wczesny bowiem często zdarza się, że po zajęciu egzekucyjnym przez administracyjny organ zobowiązany płaci zaległość albo też następuje zbieg z komornikiem sądowym i w takiej sytuacji zaliczkę należy zwrócić. Samo zajęcie nieruchomości jest czynnością techniczną papierową związaną z przesłaniem zawiadomienia do sądu wieczystoksięgowego. Ta czynność nie pochłania zbyt dużych kosztów egzekucyjnych. W związku z powyższym moment żądania zaliczki powinien leżeć w gestii organu egzekucyjnego. Często zdarza się, że prowadzona egzekucja z ruchomości i innego majątku znacznie przewyższa majątek nieruchomy i taka zaliczka nie jest pobierana.
Eugeniusz Matusiak