Utworzono: 29 marca 2010

 Szanowny Panie Ministrze! Ustawa egzekucyjna powinna stanowić gwarancje prawidłowego postępowania stron stosunku prawnego, gdy zachodzi konieczność przymusowego doprowadzenia do spełnienia świadczenia publicznoprawnego. Jako taka nie może wzbudzać wątpliwości, ponieważ, zgodnie z zasadą clara non sunt interpretanda, jej postanowieniom przypisuje się znaczenie bezpośrednie, powszechne. W przeciwnym przypadku - gdy tekst prawny jest niejasny w swej wymowie - stosuje się wykładnię językową zawartych w nim przepisów.

 

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 9254

w sprawie zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz w rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów w sprawie uprawnień szczególnych przysługujących niektórym kategoriom członków korpusu służby cywilnej

   Szanowny Panie Marszałku! W związku z przekazaną przy piśmie z dnia 30 kwietnia 2009 r. (nr SPS-023-9254/09) interpelacją pana posła Jarosława Pięty oraz grupy posłów w sprawie zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz w rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów w sprawie uprawnień szczególnych przysługujących niektórym kategoriom członków korpusu służby cywilnej uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Zgodnie z ustawą z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.) egzekucja z pieniędzy jest jednym ze środków egzekucyjnych stosowanym przez organy egzekucyjne w egzekucji należności pieniężnych. Środek ten jest jednym z najmniej uciążliwych środków egzekucyjnych dla zobowiązanego. Jednakże w przypadkach, gdy poborca skarbowy nie uzyska żadnej kwoty lub uzyskana kwota okaże się niewystarczająca do zaspokojenia należności wierzyciela, organ egzekucyjny ma obowiązek prowadzić postępowanie egzekucyjne z zastosowaniem również innych środków egzekucyjnych.

   Jednocześnie uprzejmie zauważam, że ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie przewiduje tzw. negocjacji windykacyjnych, o których mowa w interpelacji. Celem administracyjnego postępowania egzekucyjnego jest bowiem przymusowe doprowadzenie do wykonania obowiązku objętego tytułem wykonawczym przy ewentualnym zastosowaniu wszystkich możliwych do zastosowania środków egzekucyjnych. Wpłacenie należności przez zobowiązanego na wezwanie poborcy skarbowego nie jest dobrowolną zapłatą, ale zapłatą dokonaną na skutek zastosowania środka egzekucyjnego - egzekucji z pieniędzy, co wynika z art. 68 powołanej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

   Odnosząc się do kwestii opłaty, o której mowa w art. 64 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przy aktualnym stanie prawnym, opłata ta jest należna wyłącznie w sytuacji, gdy pobranie pieniędzy następuje na miejscu u zobowiązanego. Należy jednak zauważyć, że organ egzekucyjny, podejmując działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego, oprócz opłat za czynności egzekucyjne, pobiera opłatę manipulacyjną z tytułu zwrotu wydatków za wszystkie czynności manipulacyjne związane ze stosowaniem środków egzekucyjnych (obowiązek uiszczenia opłaty manipulacyjnej powstaje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego) oraz wydatki poniesione przez organ egzekucyjny. Wydatkami egzekucyjnymi są koszty faktycznie poniesione w związku z prowadzeniem egzekucji, a w szczególności wydatki na opłacenie np. przejazdu i delegacji poborcy lub egzekutora. Opłaty za czynności egzekucyjne, opłata manipulacyjna wraz z wydatkami stanowią koszty egzekucyjne, które co do zasady obciążają zobowiązanego.

   Inną kwestią pozostaje natomiast sprawa wynagradzania pracowników organów egzekucyjnych z tytułu uciążliwości, jakie związane są z charakterem pracy wykonywanej przez te osoby. Obecnie trwają prace związane z przygotowaniem rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w sprawie uprawnień szczególnych przysługujących niektórym kategoriom członków korpusu służby cywilnej, stanowiącego realizację delegacji ustawowej zawartej w art. 101 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505).

   Artykuł ten zawiera upoważnienie do uregulowania przez prezesa Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, uprawnień szczególnych w zakresie płac i innych świadczeń przysługujących niektórym kategoriom członków korpusu służby cywilnej oraz zasad przyznawania tych świadczeń i ich wysokości, oraz określenia dodatków do wynagrodzenia. Działania legislacyjne mające na celu wydanie przedmiotowego rozporządzenia należą do prezesa Rady Ministrów, natomiast Ministerstwo Finansów w trakcie prac legislacyjnych przygotowuje i konsultuje z dyrektorami izb skarbowych propozycje wynagradzania pracowników urzędów skarbowych wykonujących zadania w zakresie egzekucji.

   Przedmiotowe rozporządzenie w głównej mierze odnosi się do pracowników egzekucji administracyjnej urzędów skarbowych, określając uprawnienia pracowników do wynagrodzenia prowizyjnego i zasady jego wypłacania. Wynagrodzenia te finansowane są z rachunku dochodów własnych utworzonego na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 14 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.). Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w obecnie obowiązującym rozporządzeniu prezesa Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2007 r. w sprawie uprawnień szczególnych przysługujących niektórym kategoriom członków korpusu służby cywilnej, wydanym pod rządami dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej. Ratio legis wydania przedmiotowych rozporządzeń prezesa Rady Ministrów jest konieczność motywacyjnego oddziaływania na pracowników egzekucji administracyjnej i powiązania w tym celu uprawnienia do wynagrodzenia z osobistym wykonywaniem czynności z zakresu egzekucji administracyjnej i skutecznym odzyskiwaniem należności. Potrzeba zachowania motywacyjnego systemu wynagrodzeń prowizyjnych w służbach egzekucyjnych urzędów skarbowych jest nadal aktualna pod rządami nowej ustawy o służbie cywilnej. Zapewnienie skutecznej egzekucji należności pieniężnych niewpłaconych przez dłużników dobrowolnie jest zagadnieniem podstawowego znaczenia zarówno dla finansów państwa, jak i z punktu widzenia prawnego.

   Ze względu na trwające prace wewnątrzresortowe związane z przygotowaniem projektu rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w części dotyczącej wynagrodzeń prowizyjnych dla pracowników egzekucyjnych i konieczność dalszych uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji społecznych trudno jest obecnie przesądzić o ostatecznym brzmieniu poszczególnych paragrafów przedmiotowego rozporządzenia, jednakże istotnie rozważana jest również zmiana przepisu, zgodnie z którym wynagrodzenie prowizyjne przysługuje, jeżeli kwota została ˝pobrana bezpośrednio u zobowiązanego w gotówce˝.

   Reasumując, pragnę poinformować, że zgłoszone przez pana posła Jarosława Piętę oraz grupę posłów postulaty zmian w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz zmiany § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w sprawie uprawnień szczególnych przysługujących niektórym członkom korpusu służby cywilnej zostaną rozważone w toku prac legislacyjnych nad zmianą ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz w dalszych pracach nad treścią ww. rozporządzenia.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Andrzej Parafianowicz

   Warszawa, dnia 20 maja 2009 r.