Jak często ZUS kontroluje płatnika?

Kontrole płatników składek zobowiązanych do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, z wyłączeniem płatników opłacających składki na własne ubezpieczenia, przeprowadza się z taką częstotliwością, aby zapewnić sprawne dochodzenie należności z tytułu składek i wypłaconych świadczeń. Wynika to z § 1 ust. 1 rozporządzenia określającego szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania kontroli płatników składek. W uzasadnionych jednak przypadkach kontrole płatników składek mogą być przeprowadzone częściej.

Zakres kontroli

Zakres kontroli płatnika składek przez ZUS wynika z art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten stanowi, że kontrola może obejmować w szczególności:

1) zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych,

2) prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest ZUS,

3) ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu,

4) prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe,

5) wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych,

6) dokonywanie oględzin składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek.

Ustawodawca określając przedmiot kontroli dokonał jedynie przykładowego wyliczenia jej zakresu. Oznacza to, że katalog ten nie jest zamknięty.

Czas trwania

Długość trwania kontroli jest różna. Czas trwania wszystkich kontroli danego organu u przedsiębiorcy - w tym także przeprowadzanej przez ZUS - w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać:

• 12 dni roboczych - dla mikroprzedsiębiorców,
   
• 18 dni roboczych - dla małych przedsiębiorców,
   
• 24 dni roboczych - dla średnich przedsiębiorców,
   
• 48 dni roboczych - dla pozostałych przedsiębiorców.

Limit ten wynika z art. 83 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedłużenie prowadzonej kontroli

Możliwe jest również przedłużenie czasu trwania kontroli określonego w upoważnieniu do jej przeprowadzenia. Następuje ono jedynie z przyczyn niezależnych od organu kontroli i wymaga uzasadnienia na piśmie, które doręcza się przedsiębiorcy i wpisuje do książki kontroli przed podjęciem dalszych czynności kontrolnych. Przedłużenie okresu trwania kontroli nie może naruszać wymienionych wcześniej terminów.

Nie jest możliwe prowadzenie kilku kontroli jednocześnie. Nie można bowiem równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy (poza sytuacjami wymienionymi w art. 82 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Jeżeli działalność gospodarcza jest już objęta kontrolą innego organu, wówczas przykładowo organ kontroli ZUS odstąpi od podjęcia czynności kontrolnych oraz może ustalić z przedsiębiorcą inny termin przeprowadzenia kontroli.

Upoważnienie do podjęcia działań kontrolnych

Czynności kontrolne u płatnika składek mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli, tj. przez inspektorów ZUS, po okazaniu przedsiębiorcy (albo osobie przez niego upoważnionej) legitymacji służbowej oraz doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Datą wszczęcia kontroli jest dzień doręczenia kontrolowanemu płatnikowi składek upoważnienia do jej przeprowadzenia.

Jeżeli dokument przedstawiony płatnikowi składek przez kontrolującego nie będzie spełniał powyższych wymagań, nie będzie podstawą do przeprowadzenia kontroli. Jej zakres nie może wykraczać poza czynności wskazane w upoważnieniu.

Nieobecność płatnika składek

W przypadku nieobecności płatnika składek kontrolujący może wszcząć kontrolę po okazaniu legitymacji służbowej oraz upoważnienia do przeprowadzenia kontroli osobie wskazanej do reprezentowania lub prowadzenia jego spraw. Z czynności tych sporządza się protokół i doręcza niezwłocznie płatnikowi składek.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.),
   
• rozporządzenie z dnia 30.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli płatników składek (Dz. U. nr 164, poz. 1165),
   
• ustawa z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.).

Nie masz uprawnień do komentowania artykułów.