z posiedzenia Zespołu doraźnego ds. pracowników samorządowych
oraz służby cywilnej
Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych
w dniu 21 października 2009 r.
Miejsce posiedzenia: Centrum Partnerstwa Społecznego „Dialog”, sala A.Przewodniczący: Sławomir Brodziński – Szef Służby Cywilnej.
Uczestnicy posiedzenia: Członkowie Zespołu oraz zaproszeni eksperci według listy obecności.
Przyjęto porządek posiedzenia:
-
Informacja Departamentu Służby Cywilnej KPRM dot. prac nad rozporządzeniem „płacowo-stanowiskowym”.
-
Informacja MF dot. projektu ustawy budżetowej na 2010 rok w zakresie służby cywilnej.
-
Informacja o dodatkach specjalnych w służbie cywilnej w 2009 r.
-
Wprowadzenie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (likwidacja jednostek gospodarki pozabudżetowej – skutki pracownicze) – informacja MF.
-
Stanowiska radców generalnych – przedstawienie przez Departament Służby Cywilnej dodatkowych informacji.
-
Sprawy różne.
➨ Pan Zbigniew Bartoń (NSZZ „Solidarność”) wystąpił z wnioskiem o przekazanie stronie związkowej stenogramów bądź taśm z odbytych posiedzeń Zespołu w dniach: 8.09.2009 r., 15.09.2009 r., 17.09.2009 r., jak również z 21.10.2009 r. argumentując tym, że protokoły nie zawierają wszystkich sformułowań. Dodał, że do czasu otrzymania stenogramów strona związkowa nie wyraża zgody na podpisanie protokołów.
Strona pracodawców (Pan Piotr Sarnecki – PKPP-Lewiatan) o stenogramy nie wnosiła.
Ad. 1)
Pan Z. Bartoń poinformował, że oprócz krótkiej notatki dot. skutków wprowadzenia ustawy o finansach publicznych, nie otrzymał żadnych materiałów dotyczących dzisiejszego spotkania. Dlaczego przy przekazywaniu do opinii zgodnie z art. 19 ustawy o związkach zawodowych, obu rozporządzeń sygnowanych przez Szefa Służby Cywilnej, pominięto członków Zespołu doraźnego TK. Na stronie BIP Kancelarii Premiera nie ma informacji, że członkowie Zespołu doraźnego TK otrzymali materiały dot. rozpatrywanych rozporządzeń.
Pan Dagmir Długosz (Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej w KPRM) poinformował, że projekt rozporządzenia z dnia 28.09.2009 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej został przekazany drogą elektroniczną członkom Zespołu w dniu 12.10.2009 r., również na adres mailowy Pana Przewodniczącego Z. Bartonia. Mogła zawinić technika, lecz jednocześnie pozostali członkowie Zespołu projekt rozporządzenia otrzymali, również zostało ono przekazane do poszczególnych organizacji w trybie art. 19 ustawy o związkach zawodowych, natomiast rozporządzenie dot. postępowania kwalifikacyjnego nie jest przedmiotem dzisiejszego posiedzenia. Jeżeli tylko tryb pracy to umożliwia i dokumenty są gotowe, to materiały są przekazywane do członków Zespołu.
Pan Wojciech Zieliński (Zastępca Dyrektora Departamentu Służby Cywilnej KPRM) omówił informację Departamentu Służby Cywilnej dot. rozporządzenia „płacowo-stanowiskowego”:
-
Rozporządzenie określa przede wszystkim: wykaz stanowisk, wymaganych kwalifikacji zawodowych, mnożników wynagrodzenia zasadniczego w podziale na grupy stanowisk oraz stopnie służbowe urzędników służby cywilnej i mnożniki dodatku dla każdego stopnia służbowego.
-
Widoczne są słabości obecnie obowiązującego rozporządzenia (mnożników kwoty bazowej wynagrodzenia zasadniczego). Wątpliwości budzi tabela – jedna, wspólna dla całej służby cywilnej – pomimo dużego zróżnicowania S.C. oraz istnienia różnych grup urzędów. Również za duża jest rozpiętość widełek pomiędzy minimalnym
a maksymalnym mnożnikiem wynagrodzenia zasadniczego. -
Nowe rozporządzenie jest wykonaniem upoważnienia ustawowego – stare rozporządzenie obowiązuje jedynie do końca br. Nowa ustawa włączyła do służby cywilnej wyższe stanowiska w S.C., więc od nowego roku wynagrodzenia tych osób będą również regulowane przedmiotowym rozporządzeniem.
-
Podjęto próbę modyfikacji pewnych zapisów rozporządzenia i urealnienia wynagrodzeń zasadniczych, w szczególności mnożników kwoty bazowej służących do ustalania wynagrodzenia zasadniczego: zróżnicowanie rozpiętości mnożników ze względu na typ urzędu, zmniejszenie widełek pomiędzy minimalnym a maksymalnym mnożnikiem kwoty bazowej w danej grupie stanowisk pracy, obniżenie skrajnie wysokich oraz podniesienie minimalnych poziomów wynagrodzeń w grupach.
-
Stworzono odrębne tabele dla sześciu grup urzędów, dokonano analizy statystycznej danych jednostkowych otrzymanych z urzędów, skorygowano maksymalne i minimalne wysokości w celu zachowania właściwej hierarchii pomiędzy grupami stanowisk.
-
Zaproponowano obniżenie progresji dodatku s.c. dla najwyższych stopni.
-
Trwają uzgodnienia międzyresortowe. W przekazywanych uwagach urzędy, przede wszystkim, zwracają uwagę na konieczność wprowadzenia przepisu przejściowego, aby pracownicy mający w chwili wejścia w życie rozporządzania mnożnik nie mieszczący w widełkach, mogli utrzymać dotychczasowe wynagrodzenie. Uwagi dotyczą również: nazewnictwa stanowisk, wydzielenia sześciu tabel płacowych, czy też zawężenia mnożników pomiędzy minimum a maksimum. Uwagi cały czas spływają, trwa ich analiza.
-
Harmonogram prac:
-
konferencja uzgodnieniowa planowana na przełom październik/listopad;
-
przyjęcie rozporządzenia przez Komitet Rady Ministrów – I poł. listopada;
-
podpisanie rozporządzenie i publikacja – II poł. listopada.
-
Pan Eugeniusz Matusiak (FZZ) – w odniesieniu do tabeli dotyczącej urzędów skarbowych – zwrócił uwagę na wymagane zaledwie wykształcenie średnie na stanowiskach od poborcy skarbowego do starszego komisarza skarbowego. Zaproponował podwyższenie wymaganego wykształcenia na tych stanowiskach, tym bardziej, że istnieje zapis § 7 projektu rozporządzenia. Dodał, że poziom wykształcenia ma swoje odbicie przy wartościowaniu stanowisk pracy.
Pan E. Matusiak przyjął wyjaśnienie Pana W. Zielińskiego, że na stanowiskach wspomagających przyjęto wymóg wykształcenia średniego.
Pani Barbara Smolińska (OPZZ) odniosła wrażenie, że w pracach pominięto aspekt opisu
i wartościowania stanowisk pracy w Służbie Cywilnej, jak również w Służbie Celnej – od razu nastąpiło przejście do projektów rozporządzeń. W Służbie Celnej opis stanowisk pracy
i wartościowanie mają zastosowanie od 1 stycznia 2011 roku. Najpierw powinny być jednak przeprowadzone prace dotyczące opisu i wartościowania stanowisk.
Pan W. Zieliński poinformował, że uwzględniając wnioski audytorów dotyczące systemu opisu i wartościowania stanowisk, padła deklaracja o pracach na rzecz standaryzacji tj. określenia wzorcowych opisów stanowisk pracy i wzorcowych wyników wartościowania, przy czym standaryzacja będzie dotyczyła najczęściej występujących stanowisk pracy, natomiast system wartościowania opierający się na zespołach wartościujących, w danym urzędzie, nie będzie zmieniony. Dodał, że projekt rozporządzenia określa ogólne ramy, natomiast uwzględnienie wyników wartościowania w ustalaniu indywidualnych płac, powinno być dokonane przez dyrektora generalnego bądź kierownika danego urzędu. Nie ma delegacji ustawowej do wprowadzenia do rozporządzenia ścisłej zależności pomiędzy wynikiem wartościowania a wynagrodzeniem. Ustawa o S.C. przewiduje możliwość wydania przez Prezesa Rady Ministrów – w trybie fakultatywnym – zarządzenia regulującego kwestię przełożenia wyników wartościowania na wynagrodzenia. Jednak najpierw muszą zostać zakończone prace nad wypracowaniem metodologii opisów i wartościowania dla wyższych stanowisk w S.C.
Pan Tomasz Ludwiński (NSZZ „Solidarność”) stwierdził, że podstawą do wydania rozporządzenia jest art. 99 ustawy o S.C., więc wyznaczone ramy powinny uwzględniać charakter wykonywanej pracy. Zaproponowana w projekcie metoda określenia stanowisk
i mnożników – w oparciu o przyjęte w danym urzędzie płace – nie jest prawidłowa. Występują również pewne błędy natury generalnej np. różne mnożniki dla stanowisk o takich samych wymaganiach. Dodał, że wartościowanie stanowisk pracy wymaga przeprowadzenia zewnętrznego audytu. Podniósł również sprawę stanowiska dyrektora generalnego dla urzędów podległych Ministrowi Finansów.
Pan Z. Bartoń stwierdził, że projekt jest niedopracowany, może dzielić służbę cywilną, zawiera wiele niezrozumiałych stanowisk takich jak np. radca generalny, czy starszy inspektor wojewódzki jako stanowisko koordynujące. Zwrócił się z wnioskiem, by przekazywaniu aktów prawnych, przedkładane były pierwotne projekty, które były przekazywane w procesie legislacyjnym do Sejmu.
W odpowiedzi Pan D. Długosz stwierdził, że wymogiem formalnym jest przekazanie do Sejmu wraz z danym projektem ustawy, założeń podstawowych aktów wykonawczych, lecz nie ma wymogu, aby te założenia były identyczne z przedkładanym później projektem.
Pan Tomasz Gajos (Ekspert NSZZ „Solidarność”) podał przykłady stanowisk, o wynagrodzeniu których będzie decydowało dotychczasowe wynagrodzenie w urzędzie. Spośród wszystkich typów urzędów, maksymalne wynagrodzenie dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach wspomagających w służbie cywilnej, najniższe jest w administracji skarbowej. Za dyskryminację urzędów i izb skarbowych uznał również zaliczenie dyrektorów izb i naczelników urzędów do stanowisk średniego stopnia zarządzania, gdzie w innych urzędach dyrektorzy generalni lub dyrektorzy komórek należą do wyższych stanowisk w służbie cywilnej. Pan Andrzej Pluciński (ekspert NSZZ „Solidarność”) dodał, że starsi poborcy skarbowi nie mogą przechodzić na inne stanowiska z powodu utraty wynagrodzenia prowizyjnego, natomiast najwyższy przewidziany dla nich mnożnik, jest bardzo niski.
Pan W. Zieliński:
-
Przypomniał, że tabele płacowe powstały na podstawie analiz wynagrodzeń – są urealnieniem obecnych wynagrodzeń.
-
Ustawowo do wyższych stanowisk nie zaliczają się dyrektorzy izb skarbowych, lecz jednocześnie w projekcie rozporządzenia, zaproponowany maksymalny mnożnik dla stanowisk średniego stopnia jest wyższy od mnożnika dla wyższych stanowisk w urzędach wojewódzkich.
-
Dodał, że w zeszłym roku podjęto próbę dofinansowania najbiedniejszych urzędów, dzięki czemu różnice trochę się zmniejszyły.
Przewodniczący Zespołu podkreślił, że przedstawiona propozycja projektu nie jest ostateczna a napływające uwagi i postulaty są analizowane przez Departament Służby Cywilnej. Wystąpił z propozycją zwołania osobnego posiedzenia Zespołu poświęconego jedynie temu rozporządzeniu a spotkanie będzie możliwe po konferencji uzgodnieniowej.
Na pytanie Pana Z. Bartonia, czy przewidziane jest zaproszenie partnerów społecznych na konferencję uzgodnieniową, Pan D. Długosz stwierdził, że właśnie z uwagi na dużą liczbę podmiotów uczestniczących w konferencji uzgodnieniowej, padła propozycja odrębnego spotkania Zespołu, na którym będzie możliwe zajęcie się kwestiami szczególnie interesującymi stronę związkowa, jak również podjęcie próby uzgodnienia stanowiska Zespołu. Dodał, że formuła Zespołu daje większe możliwości dialogu niż wysłuchanie publiczne.
Ad. 2)
Pan Dagmir Długosz (Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej KPRM) przedstawił informację nt. projektu ustawy budżetowej na 2010 rok, przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 29 września 2009 r. i skierowanego do Sejmu, w części dotyczącej służby cywilnej.
Zgodnie z projektem na 2010 rok:
-
Limit mianowań urzędników w liczbie 1000 osób (odpowiada limitowi mianowań na 2009 r.).
-
Limit środków na wynagrodzenia – 6.733.329 tys. zł. (w tym rezerwy celowe).
-
Wzrost środków na wynagrodzenia w służbie cywilnej wynosi 3,4 %.
-
Limit środków na szkolenia – 72.316 tys. zł. (wzrost o 18,2%).
-
Kwota bazowa dla członków korpusu służby cywilnej została ustalona w wysokości 1.873,84 zł. (taka jak w 2009 r.).
-
Wynagrodzenia członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w ministerstwach
i urzędach centralnych – zaplanowane środki wynoszą 5.528.765 tys. zł. (w tym na stanowiska wyższe oraz zatrudnionych w placówkach zagranicznych). Wzrost środków na wynagrodzenia wynosi ok. 3,3%. -
Wynagrodzenia członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach wojewódzkich – zaplanowane środki wynoszą 1.092.948 tys. zł. (w tym na stanowiska dyrektorskie). Wzrost środków na wynagrodzenia wynosi ok. 3,5%.
-
Wynagrodzenia członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w powiatowych służbach zespolonych – zaplanowane środki wynoszą 104.402 tys. zł. Wzrost środków na wynagrodzenia wynosi ok. 1,7%.
-
Rezerwa celowa Środki na szkolenia i wynagrodzenia na nowe mianowania urzędników służby cywilnej oraz skutki przechodzące z 2009 r. – 9.098 tys. zł.
-
dodatki w służbie cywilnej dla nowomianowanych urzędników oraz skutki przechodzące mianowań z roku 2009 – ok. 8.400 tys. zł.
-
dodatki służby cywilnej dla urzędników pozostających na urlopach bezpłatnych – ok. 87 tys. zł.
-
finansowanie świadczeń dla urzędników przeniesionych do pracy w innej miejscowości – 164 tys. zł.
-
środki na szkolenia centralne pozostające w dyspozycji Szefa Służby Cywilnej na podstawie projektu szkoleń centralnych – w wysokości 446 tys. zł (poziom roku 2009).
-
-
Rezerwa celowa Modernizacja systemu wynagrodzeń w administracji, w tym dodatkowe wynagrodzenie roczne od dodatków specjalnych wypłaconych w 2009 r. oraz zwiększenie wynagrodzeń dla nowopowołanych ekspertów w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej – 30.535 tys. zł.
Pan D. Długosz dodał, że do konsultacji społecznych przekazano również projekt ustawy
o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych, w którym proponuje się zniesienie dodatku specjalnego.
Pan Tomasz Ludwiński (NSZZ „Solidarność”) przedstawił następujące kwestie i pytania:
-
Czy projekt budżetu dostępny jest na jakieś stronie internetowej.
-
Czy członkowie Zespołu otrzymają te skondensowane informacje pocztą elektroniczną.
-
Z planowanych 150 mln zł. na ten rok środków na dodatki specjalne, zostaje 35 mln zł.
-
Czy przeciętny wzrost wynagrodzeń o 3,4% uwzględnia środki na modernizację Służby Celnej. Jaki jest przeciętny wzrost wynagrodzeń w służbie cywilnej bez uwzględnienia tych środków.
-
Co dzieje się ze środkami, których urzędy skarbowe nie otrzymały w 2008 r., czy planowane są jakieś dodatkowe środki.
W odpowiedzi Pan D. Długosz poinformował, że projekt budżetu dostępny jest na stronie KPRM, Ministerstwa Finansów oraz prawdopodobnie już i na stronie sejmowej. Pan Janusz Wesołowski (Dyrektor Departamentu Finansów Resortu w MF) dodał, że większość środków na modernizację służby celnej dotyczy funkcjonariuszy – nie zaliczanych do korpusu służby cywilnej, natomiast przesłaniem ustawy o służbie celnej jest ucywilnienie wielu stanowisk. Pan Barbara Smolińska (OPZZ) wyjaśniła, że do połowy 2010 roku osoby o zadaniach kontrolnych powinny zmienić status na funkcjonariuszy albo przenieść się do innych zadań.
Pan Zbigniew Bartoń (NSZZ „Solidarność”) poinformował, że wczoraj projekt budżetu na 2010 r. był przedmiotem obrad. Był zainteresowany informacją, na jakim etapie prac ustaw okołobudżetowych rozważano likwidację dodatków specjalnych. Stwierdził, że do tej pory członkowie Zespołu nie zostali zaznajomieni z opinią Szefa Służby Cywilnej do projektu budżetu w części dotyczącej służby cywilnej, natomiast na Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, która wczoraj obradowała nad projektem budżetu, wypowiadali się przedstawiciele zarówno MSWiA jak i MF w sprawach dotyczących służby cywilnej.
Pan Z. Bartoń powrócił do tematu stenogramów z posiedzeń Zespołu, jednocześnie informując, że przekaże je dziennikarzom.
Strona rządowa wystąpi do Prezydium TK w sprawie określenia zasad informowania opinii publicznej o pracach Zespołu, jednocześnie podkreśliła, że protokoły sporządzone protokoły dają szeroką wiedzę nt. prac Zespołu. Podniesiono również kwestię obecności dziennikarza Tygodnika „NSZZ Solidarność” zgłoszonego przez NSZZ „Solidarność” jako eksperta.
Ad. 3)
Członkom Zespołu rozdano pismo z dnia 20.10.2009 r. Departamentu Służby Cywilnej dotyczące dodatków specjalnych. Pan D. Długosz dodał, że materiał przekazano dopiero dzisiaj, ponieważ aby przygotować odpowiedź Departament nie tylko musi kierować się terminami wynikającymi z ustawy o dostępie do informacji publicznej ale również procedurami wewnętrznymi KPRM, w tym uzgodnieniami z CIR.
Przewodniczący Zespołu stwierdził, że w ustawie o służbie cywilnej art. 85 ust. 1 dotyczący dodatków specjalnych jako obligatoryjnej części wynagrodzenia, przeszedł z poprzedniej ustawy. Dodatki zostały wypłacone w 2008 roku, jak również zostały zaprojektowane w kwocie 150 mln zł. na rok 2009. Powstał pewien algorytm obliczania podziału procentowego
z preferencją dla służb, które najbardziej znacząco przyczyniają się do zapewnienia dochodów państwa, służb zajmujących się zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego oraz pełniących zadania inspekcyjno-kontrolne w ramach wojewódzkiej i powiatowej administracji zespolonej. W maju br. przygotowano pierwszy projekt podziału środków, lecz uruchomienie środków na dodatki specjalne w służbie cywilnej miało nastąpić po nowelizacji budżetu. W noweli ustawy budżetowej na 2009 rok nie dokonano redukcji kwoty, wyłączając jedynie 5% na tzw. rezerwę w rezerwie – stąd kwota 142,5 mln zł. (z pochodnymi). W dniu
3 września br. projekt podziału tej kwoty został skierowany do zaopiniowania. Z uwagi na stan finansów publicznych Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (pismem z dn. 23.09.2009 r.) zgłosił propozycję zmniejszenia kwoty do 92,5 mln zł., a pismem z dnia 2.10.2009 r. ograniczenie kwoty na dodatki specjalne do poziomu 72,5 mln zł. i taką ostateczną kwotę przyjęła Rada Ministrów.
W toku dalszej wypowiedzi Przewodniczący Zespołu stwierdził, że dodatek specjalny jako zapis ustawowy, był mocno krytykowany i nie miał charakteru motywacyjnego. W projekcie ustawy (wersja z dnia 7.10.2009 r.) o zmianie ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych jest zapis dot. ustawy o służbie cywilnej, w którym dodatku specjalnego już nie ma. W dniu 2 października br. zostało skierowane do Sekretarza Stałego Komitetu Rady Ministrów pismo z propozycjami dot. pewnych zabezpieczeń w zakresie dodatków i stopni służbowych dla urzędników służby cywilnej jak również stwierdzeniem, że projekt ustawy o zmianie ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych w zakresie zniesienia dodatków specjalnych dla członków korpusu służby cywilnej, powinien być zaopiniowany przez Radę Służby Cywilnej oraz skonsultowany z Zespołem doraźnym TK ds. pracowników samorządowych oraz służby cywilnej. Ponowne pismo z dnia 7.10.2009 r. ponawiało wnioski.
Pan Tomasz Ludwiński (NSZZ „Solidarność”) podkreślił, że projekt uchwały podziału procentowego środków został zmieniony już po uzgodnieniach ze związkami zawodowymi, więc ewidentnie zostało złamane prawo. Motywacja pracowników nie polega na zmniejszaniu puli ich wynagrodzeń. Szef Służby Cywilnej powinien dbać o podległych sobie pracowników.
Pan Zbigniew Bartoń (NSZZ „Solidarność”) wyraził ubolewanie z powodu braku wcześniejszej informacji o pismach dotyczących projektu ustawy okołobudżetowej. Jeszcze wczoraj można byłoby wszcząć jakąś procedurę w trakcie posiedzenia sejmowej komisji.
Pan Eugeniusz Matusiak (FZZ) zwrócił się z pytaniem, na jakie działania zostały przeznaczone środki z oszczędności na dodatki specjalne w służbie cywilnej.
Pan Dagmir Długosz (Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej KPRM) stwierdził, że na komisji sejmowej dyskutowano nt. ustawy budżetowej a nie projektu ustawy okołobudżetowej. Projekt ustawy okołobudżetowej został skierowany do opinii w trybie art.19 ustawy o związkach zawodowych oraz art. 16 ustawy o organizacjach pracodawców. Pan D. Długosz wyjaśnił, że na odprawy osób zajmujących wysokie stanowiska w służbie cywilnej jest odpowiednia rezerwa w budżecie państwa. Natomiast Komisja Finansów Publicznych z dnia 7 października br. pozytywnie zaopiniowała wniosek Ministra Finansów dotyczący zmiany przeznaczenia kwoty 55 mln zł. z przeznaczeniem na realizację programu wieloletniego Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia ustanowionego na 2009-2011 Uchwałą Rady Ministrów z 27 kwietnia 2009 r. na dofinansowanie kosztów leczenia lub badań diagnostycznych wykonywanych poza granicami kraju, których nie przeprowadza się w kraju oraz kosztów transportu na podstawie art. 26 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych oraz na dofinansowanie innych zajęć w zakresie ochrony zdrowia.
Pan Tomasz Ludwiński podkreślił, że negatywna jest ocena związków zawodowych
w odniesieniu do obniżenia środków na wypłatę dodatków specjalnych.
Ad. 4)
Pan Tomasz Ludwiński (NSZZ „Solidarność”) stwierdził, że przy dyskusji nt. ustawy o finansach publicznych, członkowie Zespołu powinni otrzymać komplet materiałów. Dodał, że przedmiotowa ustawa nie podlegała opiniowaniu w trybie art. 19 ustawy o związkach zawodowych – NSZZ „Solidarność” bada tę sprawę i będzie postulowała, aby Zespół wniósł o ustalenie, kto odpowiedzialny jest za to, że ustawa nie była przedstawiona do zaopiniowania reprezentatywnym związkom zawodowym. Dodał, że na Zespole powinny być procedowane akty prawne dotyczące związków zawodowych wcześniej, a nie dopiero wtedy, kiedy związki zawodowe otrzymują materiały do zaopiniowania w trybie art. 19 ustawy o związkach zawodowych.
Pani Renata Bloch (Departament Reformy Finansów Publicznych w Ministerstwie Finansów) zaprezentowała zmiany dotyczące gospodarki pozabudżetowej (zapisy u ustawie wprowadzającej przepisy nowej ustawy o finansach publicznych) oraz o nowe formy podmiotowe, które zostaną w sektorze finansów publicznych stworzone od 1 stycznia zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych:
-
Nowa ustawa o finansach publicznych zawiera szereg nowatorskich rozwiązań w finansach publicznych (planowanie wieloletnie, budżet zadaniowy, nowe pojęcie środków europejskich).
-
Ustawa ma charakter systemowy – nie generuje dochodów, ani wydatków budżetu państwa. Celem jej było zwiększenie przejrzystości sektora finansów publicznych, zwiększenie kontroli i nadzoru nad gospodarką finansową jednostek sektora finansów publicznych poprzez m.in. reorganizację tego sektora.
-
Nie likwiduje zadań, jakie wykonują jednostki sektora finansów publicznych. Likwiduje jednostki „pozabudżetowe” (m.in. państwowe zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych) i jednocześnie zaproponowała nowe formy – agencję wykonawczą i instytucję gospodarki budżetowej.
-
Wprowadziła okres przejściowy – jednego roku – na dostosowanie się całego sektora do rozwiązań zawartych w ustawie. Dysponenci muszą podjąć decyzje, czy dane zadania i usługi będą realizowane w formie zakupu usług na zewnątrz, jednostki budżetowej, czy też w formie spółek prawa handlowego bądź nowych zaproponowanych formach.
-
Nowa ustawa wnosi nową formę – instytucję gospodarki budżetowej. Dopuszcza się przekształcenie gospodarstw pomocniczych w instytucje gospodarki budżetowej bez przeprowadzania procesu likwidacji działalności – trwają prace nad rozporządzeniem Rady Ministrów umożliwiające takie przekształcenie.
-
W odniesieniu do skutków pracowniczych, jakie niesie nowa ustawa – to ustawa wprowadzająca ustawę o finansach publicznych zawiera rozwiązania wychodzące naprzeciw potrzebom uregulowania spraw pracowniczych, szczególnie do zachowania praw pracowników likwidowanych podmiotów. Art. 100 przepisów wprowadzających zawiera działania osłonowe korzystniejsze nawet od rozwiązań zawartych w kodeksie pracy. Ustawa wprowadzająca przepisy ustawy o finansach publicznych w art. 87 zawiera przepis umożliwiający zabezpieczenie wynagrodzeń pracowników tych likwidowanych gospodarstw, które zostaną przejęte przez kierowników jednostek budżetowych, również w trakcie roku. Jest zatem możliwość przejęcia pracowników przez jednostkę budżetową, bądź w wyniku decyzji prowadzenia w innej formie – zarówno instytucji gospodarki budżetowej, jak i spółki prawa handlowego albo agencji wykonawczej - przez te jednostki.
Pani R. Bloch dodała, że ostateczny kształt przekształcenia form pozabudżetowych będzie zależał od dysponentów głównych, lecz konkretne działania w tym zakresie będą wykonywali kierownicy likwidowanych podmiotów. Przy założeniach ustawy nie powinno to być ze szkodą dla majątku państwowego będącego w dyspozycji likwidowanych jednostek ani dla pracowników.
Pan Eugeniusz Matusiak (FZZ) podniósł kwestię dochodów własnych likwidowanych jednostek. Zaznaczył, że dochody własne (środki nie z budżetu, lecz pochodzące z kosztów egzekucyjnych prowadzanych egzekucji administracyjnych) służyły np. do zabezpieczenia funkcjonowania egzekucji administracyjnej (wszystkie wydatki z funkcjonowaniem egzekucji administracyjnej – im większa wydajność egzekucji administracyjnej, tym większe wydatki). Jest obawa, że likwidacja dochodów własnych może spowodować paraliż funkcjonowania egzekucji administracyjnej, jak również zmniejszenie wpływu środków do budżetu państwa. Czy z związku z tym przewidziana jest inna forma finansowania egzekucji administracyjnej – instytucji obecnie samofinansującej się – i co będzie dalej z wynagrodzeniem prowizyjnym dla 5 tys. zatrudnionych pracowników egzekucji.
Pan Andrzej Pluciński (ekspert NSZZ „Solidarność) dodał, że z dochodów własnych są pokrywane również szkolenia pracowników. Zwrócił się również z pytaniem, że jeżeli przewidziane są inne formy wynagrodzenia w zamian za wynagrodzenie prowizyjne to jaka kwota, jakie kryteria, na jaki okres, czy istnieją zapisy zabezpieczające środki.
Pan Tomasz Gajos (ekspert NSZZ „Solidarność) poinformował o pomijaniu strony związkowej przy wprowadzaniu omawianych rozwiązań.
Pan Zbigniew Bartoń (NSZZ „Solidarność”) był zainteresowany, czy MPiPS i MF dokonało symulacji bądź analizy – jakiej skali dotyczy ustawa w kontekście pracowniczym i jakie będą jej skutki. Czy to będzie tylko przeniesienie i nie będzie problemu, czy jednak problem istnieje. Nie dotyczy to tylko bezpośrednich skutków pracowniczych ale pośrednich, ponieważ większość administracji zespolonej obecnie funkcjonuje dzięki dochodom własnym. Brak jest dyskusji na temat dalszego funkcjonowania np. laboratoriów przy administracji zespolonej (co się z nimi stanie). Obniżane wydatki bieżące tych instytucji pokrywano z dochodów własnych. Czy na dzień dzisiejszy ktoś zajmuje się monitorowaniem tego problemu, czy też problem pojawi się w momencie przestania funkcjonowania pewnych służb. Co np. będzie z obiektami wypoczynkowymi? Czy w maju w projekcie budżetu państwa będą uwzględnione wydatki dotyczące skutków braku dochodów własnych tych jednostek. Jeżeli nie ma takich prac, to właśnie jest wyraźny sygnał tematu. Również nie ma wyraźnej informacji dot. projektu ustawy o racjonalizacji zatrudnienia – pojawia się sygnał, że będzie to akt niższego rzędu a nie ustawy. Przy pracach nad ustawą o finansach publicznych dyskusja dotyczyła przemieszczenia i zwiększenia zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych, a teraz projekt ustawy o racjonalizacji dotyczy obniżenia zatrudnienia o 10%. Ile to jest osób, problem dotyczy szczególnie jednostek o dochodach własnych. Czy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej coś w tej kwestii robi?
Natomiast w kwestii przenoszenia prowizji dodał, że pracownicy powinni być już teraz poinformowani o formie jej przeliczenia.
➨ Pan Z. Bartoń oczekuje informacji rozszerzających temat skutków pracowniczych oraz ich monitoringu w wyniku wprowadzenia ustawy o finansach publicznych.
Przewodniczący Zespołu poinformował, że obecna filozofia podejścia do postawionych
w ramach projektu ustawy o racjonalizacji zatrudnienia celach, dotyczy wydłużenia horyzontu czasowego oraz zastosowania metod analitycznych i audytu sytuacji w poszczególnych komórkach.
Pan Tomasz Ludwiński (NSZZ „Solidarność”) stwierdził, że z tekstu artykułu opublikowanego w Gazecie Prawnej wynika odstąpienie rządu od projektu ustawy
o racjonalizacji zatrudnienia, natomiast projekt ten ma być zastąpiony zwolnieniami grupowymi.
Pan Janusz Wesołowski (Dyrektor Departamentu Finansów Resortu w MF) zwrócił uwagę na to, że nowe dochody własne mogą być generowane do końca 2010 r., natomiast wydatkowane mogą być do końca czerwca 2011 r. Z uwagi na wagę egzekucji, pojawiła się nowa inicjatywa motywacji pracowników egzekucji.
Pani Ewa Zwolińska (Zastępca Dyrektora Administracji Podatkowej w MF) przypomniała, że egzekucja administracyjna zawsze była wspomagana jakąś formą pozabudżetową. Prace Departamentu MF nad propozycją rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie uprawnień szczególnych przysługujących niektórym kategoriom członków korpusu służby cywilnej zostały zakończone, w tym również przeprowadzenie pewnych testów i symulacji. Projekt rozporządzenia był zmieniany pod wpływem zgłaszanych opinii – szczególnie przez izby skarbowe, jest pewnym kompromisem, lecz część rozwiązań nie będzie spełniała wszystkich oczekiwań organizacji związkowych. Do końca miesiąca projekt powinien zostać skierowany do Szefa Służby Cywilnej. Zaproponowany mechanizm przewiduje większe niż obecnie zaangażowanie dochodów własnych w koszty personalne, jest korzystny dla pracowników egzekucji. Ustawa przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych przewiduje, że dochody i wydatki zniesionych instytucji dochodów własnych wchodzą odpowiednio i proporcjonalnie do budżetu, zatem powinny być przeniesione do odpowiednich części i rozdziałów. Po okresie przejściowym należy jedynie zmienić zapisy rozporządzenia odnoszące się do dochodów własnych. Zatem prowizje będą nadal finansowane, lecz z nowego źródła, tym bardziej że właśnie prowizje wynoszą ok. 40% wynagrodzenia. Po każdej skutecznej egzekucji, pracownicy automatycznie będą nabywali uprawnienia do tego wynagrodzenia. Na niwelowanie ewentualnych skutków, po okresie przejściowym, będzie tworzona specjalna rezerwa.
➨ Wniosek, aby projekt rozporządzenia „prowizyjnego” był jeszcze przedmiotem wspólnych ustaleń Ministerstwa Finansów oraz zainteresowanych organizacji związkowych. W przypadku znaczących rozbieżności – możliwość powrotu tematu na posiedzenie Zespołu.
Pan T. Ludwiński przypomniał o powołaniu zespołów, m.in. zespół egzekucyjny, zespół ds. miernikowania stanowisk pracy. Mimo, że nie zostały zlikwidowane, to jednak nie podejmują pracy.
Pani R. Bloch odnosząc się do wypowiedzi partnerów społecznych stwierdziła:
-
W trakcie prac nad projektem ustawy o finansach publicznych oraz ustawy wprowadzającej udzielano odpowiedzi na wszelkie zapytania i pisma, również na wystąpienia organizacji związkowych jak i organizacji pracodawców. Miało miejsce wyjaśnienie Ministra M. Berka w sprawie kontaktów z przedstawicielami strony społecznej Trójstronnej Komisji dot. przedmiotowej ustawy, skierowane do Wicepremiera W. Pawlaka. Również Pani Minister E. Suchocka-Roguska brała udział w posiedzeniu Zespołu problemowego TK, na którym miało miejsce wyjaśnienie wszelkich wątpliwości związanych z regulacjami nowej ustawy o finansach publicznych.
-
Można określić skalę pracowników objętych ustawą o finansach publicznych, lecz nie można obecnie określić, w jaki sposób ci pracownicy – w związku z rozstrzygnięciami tej ustawy – zostaną potraktowani przez dysponentów, kierowników jednostek budżetowych. Ideą ustawy jest zachowanie ciągłości realizacji zadań publicznych. Są dane dotyczące ilości zatrudnionych w gospodarstwach pomocniczych i zakładach budżetowych. Nie ma danych osób zatrudnionych w jednostkach, które mają dochody własne.
-
Właśnie w celu zwiększenia przejrzystości finansów publicznych nastąpiło włączenie dochodów własnych do budżetu – dotyczy to wszystkich jednostek budżetowych. Niektórzy dysponenci widząc, że rozstrzygnięcia kwestii dochodów własnych zawarte w ustawie wprowadzającej byłyby nie wystarczające, dążyli do wprowadzenia zmian w odpowiednich, dotyczących ich ustawach – np. w ustawie o Inspekcji Weterynaryjnej, (art. 60 ustawy wprowadzającej). Jest jeszcze okres przejściowy jednego roku na przystosowanie do nowych warunków.
➨ Przewodniczący Zespołu zwrócił się z prośbą o wyszczególnienie i przekazanie spraw będących na styku służby cywilnej i służb skarbowych.
Ad. 5)
Członkom Zespołu został rozdany dodatkowy materiał dotyczący stanowiska radcy generalnego. Z uwagi na kompletność i rzetelność informacji oraz na to, że materiały bazowe napływały do dnia wczorajszego, nie można było odpowiednio wcześniej przygotować zestawienia (Załącznik).
Pan Wojciech Zieliński (Zastępca Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej KPRM) krótko omówił dane przedstawione w przekazanym materiale.
Pan Zbigniew Bartoń (NSZZ „Solidarność”) stwierdził, że zadaniem NSZZ „Solidarność” nie ma żadnych przesłanek, aby w tak licznym korpusie służby cywilnej istniało stanowisko radcy generalnego na obecnych zasadach i wniósł o uwzględnienie tego postulatu w projekcie rozporządzenia „płacowo-stanowiskowego”.
Przewodniczący Zespołu nie podzielił tego stanowiska – odpowiednie pismo do Pana
Z. Bartonia zostało skierowane w dniu 7 bm.
Ad. 6)
Pan Zbigniew Bartoń (NSZZ „Solidarność”) poinformował, że Komitet Protestacyjny przy Śląskim Urzędzie Wojewódzkim powziął informację, że strona sporu – osoba, wobec której wszystkie centrale związkowe złożyły wotum nieufności oraz z którą toczy się spór przed Sądem Powszechnym, została powołana przez Szefa Służby Cywilnej do czteroosobowego Zespołu Sterującego Forum dyrektorów generalnych. Jakie przesłanki kierowały wyborem osoby, która będzie podlega procedurze konkursowej.
Przewodniczący Zespołu oświadczył, że zarządzeniem Szefa Służby Cywilnej zostało powołane Forum dyrektorów generalnych urzędów składające się z dyrektorów generalnych ministerstw, urzędów centralnych i urzędów wojewódzkich. Działania organizacyjne Forum koordynuje Komitet Sterujący składający się z kilku osób, które powoływane są rotacyjnie na okres 6 miesięcy, w tym przedstawiciel urzędu wojewódzkiego (obecnie dyrektor generalny Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego). Komitet Sterujący ma za zadanie przygotowanie kolejnego spotkania Forum dyrektorów generalnych. Przewodniczący Zespołu podkreślił, że nie łączy oceny merytorycznej członków korpusu służby cywilnej z występującymi sytuacjami konfliktowymi. Obecnie trwają prace przygotowujące do naboru na stanowisko dyrektora generalnego w trybie art. 196 ustawy o S.C. (zgodnie z ustawą termin realizacji do końca marca 2010 r.).
Pan Dagmir Długosz (Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej KPRM) poinformował, że Przewodniczący Zespołu, odpowiednim pismem, zwrócił się do strony związkowej sporu
z prośbą o sformułowanie przedmiotu ekspertyzy prawnej dot. niektórych elementów sporu zbiorowego. Wniosek o wykonanie takiej ekspertyzy zostanie przekazany do Prezydium Trójstronnej Komisji. W odniesieniu do odpowiedzi OPZZ, przedmiotem ekspertyzy nie może być analiza zgodności z prawem opisanych zachowań pracodawcy – jest to rola odpowiednich organów państwowych. Ekspert może się wypowiedzieć w zakresie opinii stanu prawnego sporu – interpretacji przepisów, które leżą w zainteresowaniu stron sporu.
Pan Z. Bartoń:
-
Poinformował, że wyznaczony z listy przy Ministrze Pracy i Polityki Społecznej, mediator złoży rezygnację.
-
Przypomniał, że obecnie kwestią sporu w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim zajmuje się Region Śląsko-Dąbrowski NSZZ „Solidarność”, który wystąpił do dwóch profesorów z zakresu prawa pracy o rozstrzygnięcie pewnych rozwiązań.
-
Będzie również rozstrzygane wygaśnięcie stosunku pracy. Związek Zawodowy Pracowników Administracji Województwa Śląskiego oraz Sekcja Krajowa Pracowników Administracji Rządowej w 1998 roku złożyły do Trybunału Konstytucyjnego wątpliwość dotyczącą wprowadzenia ustawy o reformie państwa. Wyrok z 2002 roku był korzystny dla organizacji związkowych. Organizacje ponownie mogą zwrócić się Trybunału Konstytucyjnego a zakładane są niekorzystne rozwiązania dla członków korpusu służby cywilnej dot. restrukturyzacji zatrudnienia lub jakiegoś aktu wykonawczego dot. zwolnień grupowych.
-
Organizacje związkowe sporu chcą rozstrzygnięć prawnych, aby pewne incydentalne rozwiązania nie stały się precedensem w trudnej sytuacji administracji publicznej.
W toku dalszej dyskusji poruszono następujące kwestie:
-
Na jakim etapie są prace dotyczące czasu pracy? (Pan Andrzej Stępień – FZZ).
-
Pan E. Matusiak poinformował o bardzo dużej rozpiętości wypłacanych kwot z funduszu nagród, pomiędzy naczelnikami urzędów skarbowych a pracownikami.
-
Pani Alicja Malendowicz – ekspert Forum Związków Zawodowych – zgłosiła kwestię mobbingu w urzędach. Dodała, że w urzędzie skarbowym w Nowej Soli i w Krośnie Odrzańskim toczy się postępowanie procesowe przed Sądem Powszechnym – naczelnicy oskarżeni są o mobbing. Pracownicy tych urzędów są zestresowani, lecz wysyłane do Referatu Skarg, skargi z województwa lubuskiego nie odnoszą żadnej reakcji.
Przewodniczący Zespołu poinformował, że trwają prace nad nowelizacją ustawy o służbie cywilnej. Na razie jest to cały czas faza wstępna. Są propozycje zmiany w artykułach dotyczących systemu pracy.
➨ Kolejne posiedzenie Zespołu odbędzie się w dniu 3.11.2009 r. o godz. 10.00
nt. projektu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.
Przewodniczący Zespołu
…………………………………..
Sławomir Brodziński
Opracowanie:
Nina Krasuska
Departament Dialogu
i Partnerstwa Społecznego MPiPS