Okres świąt Bożego Narodzenia sprzyja szczególnego rodzaju premiowaniu pracowników (byłych i obecnych) przez pracodawców. Premia polega często na wręczeniu paczki lub bonu podlegającego wymianie na towar w wybranej jednostce handlowej. Ich zakup odbywa się w ramach środków ZFŚS albo obrotowych. Źródło finansowania ma wpływ na skutki podatkowe zarówno po stronie osoby otrzymującej tego rodzaju świadczenia, jak i po stronie podatnika, który go wręcza.

Otrzymany bon a przychód pracownika

Wartość wydanego na rzecz pracownika bonu towarowego stanowi jego przychód ze stosunku pracy bez względu na to, z jakich środków (obrotowych czy ZFŚS) zostanie sfinansowany jego zakup. Dotyczy to również wszelkich innych świadczeń otrzymanych od pracodawcy. Przy czym nie wszystkie one podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, jeżeli są finansowane ze środków ZFŚS.

Wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Zwolnieniu podlegają świadczenia łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o pdof).

Zwolnienie to nie ma jednak zastosowania do wydanych pracownikom bonów towarowych. Ustawodawca zastrzegł bowiem, że nie stanowią one świadczeń rzeczowych. W konsekwencji oznacza to, że wartość otrzymanego przez pracownika bonu zawsze stanowi jego przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu. Tak więc bony towarowe wydane pracownikom stanowią opodatkowany przychód zarówno gdy ich zakup zostanie sfinansowany ze środków ZFŚS, jak i ze środków obrotowych.

Wydanie pracownikowi paczki

Dla celów podatkowych świadczeniami rzeczowymi są paczki. Oznacza to, że wartość pieniężna paczki jest objęta zwolnieniem od podatku pod warunkiem, że jej wartość w 2009 r. (łącznie z innymi świadczeniami rzeczowymi i pieniężnymi) nie przekracza 380 zł oraz zostanie w całości sfinansowana ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych.

Przykład

Zakład pracy w grudniu 2009 r., z okazji Bożego Narodzenia, wydał pracownikom paczki. Ich zakup został sfinansowany z ZFŚS, a wartość paczek uzależniona była od sytuacji materialnej pracowników. Pan Kazimierz otrzymał paczkę o wartości 350 zł.

I przypadek - wcześniej pracownik nie uzyskał od pracodawcy żadnego świadczenia rzeczowego ani pieniężnego.

Wartość świadczenia jest wolna od podatku, gdyż nie przekracza limitu 380 zł.

II przypadek - wcześniej pracownik uzyskał od pracodawcy świadczenie rzeczowe o wartości 150 zł.

W miesiącu otrzymania paczki u pana Kazimierza opodatkowaniu będzie podlegała wartość tego świadczenia w kwocie 120 zł (500 zł - 380 zł).

Zwolnienie nie ma zastosowania w przypadku paczek, których zakup zostanie finansowany (w części lub całości) ze środków obrotowych.

Świadczenia dla emeryta i rencisty

Praktyką wielu firm jest przyznawanie bonów i paczek z okazji Bożego Narodzenia emerytom i rencistom (byłym pracownikom). Po ich stronie wartość tych świadczeń stanowi przychód. Korzysta on ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o pdof, jeżeli wartość otrzymanych świadczeń (rzeczowych lub ekwiwalentów pieniężnych w zamian tych świadczeń) nie przekracza w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. W przepisie tym brak zastrzeżenia, że bony nie są rzeczowymi świadczeniami. Dlatego przyjmuje się, że zarówno otrzymane przez emerytów i rencistów paczki, jak i bony towarowe korzystają ze zwolnienia od podatku bez względu na źródło ich finansowania. Ich opodatkowanie wystąpi dopiero, gdy roczna wartość świadczeń przekroczy kwotę 2.280 zł. Od nadwyżki ponad tę kwotę należy pobrać 10% zryczałtowany podatek dochodowy (art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof).

Omówione zwolnienie ma zastosowanie do bonów i paczek otrzymanych przez rencistów i emerytów od byłych zakładów pracy. Nie jest natomiast stosowane do tych, którzy pozostają w stosunku pracy z pracodawcą. Osoby, które pozostają w stosunku pracy są bowiem pracownikami. Oznacza to, że bony i paczki otrzymane przez emeryta (rencistę) zatrudnionego na umowę o pracę stanowią jego przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu na zasadach określonych dla pracowników.

Koszty pracodawcy

W przypadku wydatków na zakup paczek i bonów na rzecz pracowników oraz emerytów i rencistów należy wskazać, że nie będą one stanowiły kosztów uzyskania przychodów, gdy przyznanie tych świadczeń będzie miało charakter socjalny. Nie uważa się bowiem za koszt uzyskania przychodów wydatków na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o pdop).

O działalności socjalnej można mówić, gdy przyznanie świadczenia uzależnione jest od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika, emeryta lub rencisty. Działalność ta powinna być finansowana ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W konsekwencji wydatki na zakup paczek i bonów towarowych sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Chcąc natomiast przyznać pracownikom oraz emerytom i rencistom paczki i bony o jednakowej wartości, ich zakup pracodawca powinien sfinansować ze środków obrotowych. Przyjęcie tego rozwiązania jest dla niego korzystne na gruncie podatku dochodowego. Pracodawca, który zakup paczek i bonów sfinansuje ze środków obrotowych i wyda je w równej wysokości pracownikom oraz emerytom i rencistom może ich wartością obciążyć koszty uzyskania przychodów. Działanie polegające na przekazaniu świadczeń "po równo" nie stanowi bowiem działalności socjalnej.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).
• Gazeta Podatkowa nr 94 (613) z dn. 2009.11.23, strona 5

  Dział: Rozliczamy podatek dochodowy

  Autor: Beata Siwkowska
   

  
   

Nie masz uprawnień do komentowania artykułów.