RZECZPOSPOLITA POLSKA                    Warszawa, dnia kwietnia 2010 r.
MINISTER FINANSÓW

AP 14/0301 /94/SBV/2010/3527

Według rozdzielnika

 

Według rozdzielnika

Stosownie do postanowień uchwały Nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2002 r. Nr 13, poz. 221, z .) przesyłam w załączeniu projekt założeń do projektu ustany o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uprzejmą prośbą o zgłoszenie uwag do tego projektu w terminie do dnia 20 kwietnia 2010 r.

 

Ewentualne uwagi proszę przesłać w formie papierowej (nr faksu 694-37-19) oraz elektronicznej na adres: Sekretariat.AP!wmofnet.gov.pl

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż niezgłoszenie uwag w tym terminie zostanie potraktowane jako akceptacja przedkładanego projektu.

 

Projekt z dnia V^5»marea 2010 r. MINISTERSTWO FINANSÓW

 

s

PODSE-1.:_Er, )KŹ., STANU -,: 

 

 

Andrzej Parafi,anowicz

Założenia do projektu ustawy o zmianie
ustawy o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji

I. Syntetyczne przedstawienie zalożeń projektu

 

1.1. Aktualny stan stosunków społecznych w dziedzinie, której dotyczyć ma projektowana ustawa

Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z .) stanowi kodyfikację podstawowych reguł funkcjonowania wierzycieli i organów egzekucyjnych w zakresie dochodzenia obowiązków podlegających egzekucji administracyjnej oraz ich zabezpieczania w postępowaniu zabezpieczającym. Ze względu na swój kodeksowy charakter ustawa ta zajmuje szczególnie ważne miejsce w systematyce prawa administracyjnego.

W obecnym stanie prawnym występuje szereg negatywnych zjawisk w obszarze egzekucji administracyjnej, którymi są:

przedawnianie się należności stanowiących dochód państwa i jednostek samorządu terytorialnego wskutek niemożności skutecznego zastosowania środka egzekucyjnego przerywającego bieg terminu przedawnienia,

przeciążenie pracą komórek egzekucyjnych w urzędach skarbowych, m. in. wskutek prowadzenia postępowania zabezpieczającego na rzecz wierzycieli będących jednocześnie organami egzekucyjnymi, którzy nie posiadają kompetencji do dokonywania zabezpieczenia,

brak efektywności w dochodzeniu należności pieniężnych z majątku wspólnego małżonków oraz z rzeczy, na których ustanowiono zabezpieczenie rzeczowe, z uwagi na wydłużone i skomplikowane procedury,

straty finansowe spowodowane niemożnością dochodzenia kosztów egzekucyjnych po wygaśnięciu należności „głównej" objętej tytułem wykonawczym,

występujące spory pomiędzy wierzycielami a organami egzekucyjnymi, co do właściwości organu władnego w zakresie ustalania składników majątkowych zobowiązanego, z których możliwe będzie przeprowadzenie egzekucji administracyjnej po umorzeniu postępowania egzekucyjnego wskutek stwierdzenia, że nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne (koszty ponoszone przez organ egzekucyjny w związku z prowadzeniem egzekucji).

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji reguluje również sposób i zakres udzielania pomocy obcemu państwu lub korzystania z jego pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych.

W związku z przyjęciem przez Radę Dyrektywy Nr 55/2008/WE z dnia 26 maja 2008 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących niektórych opłat, ceł, podatków i innych obciążeń (Dz. Urz. UE L z 2008 r. Nr 150, poz. 28) oraz wejściem w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1179/2008 z dnia 28 listopada 2008 r. ustalającego szczegółowe zasady wdrożenia niektórych przepisów Dyrektywy Rady 2008/55/WE w sprawie wzajemnej pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych z tytułu niektórych opłat, ceł, podatków i innych obciążeń (Dz. Urz. UE L z 2008 r. Nr 319 poz. 21) zaistniała konieczność wdrożenia Dyrektywy 55/2008, a także wyeliminowania z porządku prawa krajowego przepisów powielających albo w odmienny sposób regulujących kwestie, które zostały uregulowane w Rozporządzeniu 1179/2008.

1.2. Aktualny stan prawny w dziedzinie, której ma dotyczyć projektowana ustawa z uwzględnieniem obowiązujących ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i prawa Unii Europejskiej

W obecnym stanie prawnym kwestie związane z postępowaniem egzekucyjnym w administracji regulują:

- ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z .), zwana dalej „ustawą",

rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541, z .) zwane dalej „rozporządzeniem w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji",

Dyrektywa Rady 2008/55/WE z dnia 26 maja 2008 r. w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących niektórych opłat, cel, podatków i innych obciążeń (Dz. Urz. UE L z 2008 r. Nr 150, poz. 28) zwana dalej „Dyrektywą 55/2008", Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1179/2008 z dnia 28 listopada 2008 r. ustalające szczegółowe zasady wdrożenia niektórych przepisów dyrektywy Rady 2008/55/WE w sprawie wzajemnej pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych z tytułu niektórych opłat, ceł, podatków i innych obciążeń (Dz. Urz. UE L z 2008 r. Nr 319, poz. 21), zwane dalej „Rozporządzeniem 1179/2008",

konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 25 stycznia 1988 r. (Dz. U. z 1998r. Nr 141, poz. 913).

 

 

1.3. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy

Ustawa powinna gwarantować skuteczność działań organów państwa w przypadku uchylania się zobowiązanych od wykonania obowiązków publicznoprawnych, przy zachowaniu wszelkich standardów umożliwiających zachowanie pewności obrotu prawnego i praw jego uczestników. Celem projektu jest poprawa efektywności postępowań egzekucyjnych i zabezpieczających m. in. poprzez likwidację barier prawnych w sprawnym i skutecznym zabezpieczaniu oraz dochodzeniu należności budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Za szczególnie istotne uznano usprawnienie i przyspieszenie dochodzenia należności pieniężnych z majątku wspólnego małżonków oraz dłużników rzeczowych, na których przeniesione zostało prawo własności rzeczy lub prawo majątkowe będące przedmiotem hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.

Kolejnym, zasadniczym celem projektu jest implementacja przepisów Dyrektywy 55/2008 oraz dostosowanie przepisów ustawy do Rozporządzenia 1179/2008. Zamierzony cel osiągnie się poprzez uchylenie z ustawy, tych przepisów, które są sprzeczne lub dublują przepisy Rozporządzenia 1179/2008 oraz implementowanie regulacji Dyrektywy 55/2008, które nie zostały objęte Rozporządzeniem 1179/2008.

 

1.4. Możliwość podjęcia alternatywnych w stosunku do projektowanej ustawy środków umożliwiających osiągnięcie zakładanych celów Brak jest alternatywnych rozwiązań dla proponowanych zmian.

 

 

1.5. Podmioty, na które oddziaływać ma projektowana ustawa

Projektowana ustawa oddziaływać będzie na:

1. administracyjne organy egzekucyjne;

2. wierzycieli;

3. zobowiązanych;

4. małżonków zobowiązanych;

5. dłużników rzeczowych, na których przeniesione zostało prawo własności rzeczy lub prawo majątkowe będące przedmiotem zabezpieczenia: hipoteki przymusowej i zastawu skarbowego;

6. organy podatkowe;

7. Ministra Finansów, jako organ wnioskujący i organ wykonujący.

1.6. Przewidywane skutki finansowe uchwalenia projektowanej ustawy i źródła ich pokrycia

Projekt nie wpłynie na zwiększenie wydatków lub zmniejszenie dochodów. Nie przewiduje się również ponoszenia kosztów przez inne osoby, w tym osoby fizyczne.

 

II. Propozycje rozstrzygnięć i ich uzasadnienie 11.1. Sprawy dotyczące przepisów merytorycznych

 

11.1.1. Rozszerzenie zakresu uprawnień organów egzekucyjnych do wszczynania i prowadzenia postępowania zabezpieczającego

 

Obecny stan prawny

Ustawa w art. 19 reguluje właściwość rzeczową organów egzekucyjnych. W § 1 tego artykułu ustawodawca przyznał kompetencje do zabezpieczania należności pieniężnych wyłącznie naczelnikowi urzędu skarbowego. Pozostałe organy egzekucyjne wyszczególnione w § 2-5 i 7-8 tego artykułu nie posiadają kompetencji do dokonywania zabezpieczenia w ramach postępowania zabezpieczającego uregulowanego w dziale IV ustawy.

Uzasadnienie

Celem zmiany art. 19 jest rozszerzenie zakresu właściwości rzeczowej innych, niż naczelnik urzędu skarbowego, organów egzekucyjnych o kompetencje do dokonywania zabezpieczeń w postępowaniu zabezpieczającym uregulowanym w dziale IV tej ustawy w takim zakresie, w jakim upoważnione są do stosowania środków egzekucyjnych na mocy obowiązującego art. 19 tej ustawy. Zmiana winna przyczynić się do zwiększenia efektywności zabezpieczeń należności pieniężnych oraz wyeliminowania niejednolitej praktyki w tym zakresie.

 

Propozycja

Proponuje się przyznanie wszystkim organom egzekucyjnym uprawnień do stosowania środków zabezpieczenia do tych składników majątkowych zobowiązanego, z których możliwe jest prowadzenie egzekucji przez te organy na podstawie obowiązującego art. 19 ustawy. Przykładowo, zgodnie z art. 19 § 4, dyrektor oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest organem egzekucyjnym uprawnionym do stosowania następujących środków egzekucyjnych: egzekucji z wynagrodzenia za pracę, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, z renty socjalnej, z wierzytelności pieniężnych oraz z rachunków bankowych. Wskazany organ egzekucyjny upoważniony byłby do stosowania środków zabezpieczenia polegających na dokonywaniu zajęć zabezpieczających tych samych składników majątkowych zobowiązanego, tj. wynagrodzenia za pracę, świadczeń z ubezpieczenia społecznego, renty socjalnej, wierzytelności pieniężnych oraz rachunków bankowych.

Z tych względów proponuje się dodanie w art. 19 ustawy przepisu, zgodnie z którym przepisy § 1-5, 7 i 8 stosowane byłyby odpowiednio przy zabezpieczaniu należności w trybie i na zasadach określonych w dziale IV.

 

11.1.2. Stosowanie instytucji wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych w szczególnie uzasadnionych przypadkach wyłącznie z urzędu

 

Obecny stan prawny

Instytucja wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych zawarta jest w kilku przepisach ustawy, tj.: art. 17 § 2, 23 § 6-8, 35, 35a, 54 § 6, 62, 66zf § 4, 67d § 4, 70a § 1. Nonną o charakterze ogólnym w sprawie wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych jest art. 23 § 6-8 ustawy, zgodnie z którym organ sprawujący nadzór

 

może skorzystać z tej instytucji w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Dodatkowo niezbędna jest w tym zakresie zgoda wierzyciela w przypadku, należności pieniężnych innych niż pozostające we właściwości urzędów skarbowych. Przepisy art. 23 § 6-8 ustawy nie wskazują jednoznacznie, czy organ sprawujący nadzór uprawniony jest do wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych z urzędu czy na wniosek.

 

Uzasadnienie

 

 

Zmiana art. 23 § 6-8 ustawy ma na celu ograniczenie zakresu stosowania tych regulacji do przypadków wstrzymania, postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych z urzędu -w szczególnie uzasadnionych przypadkach, tj. gdy organ sprawujący nadzór poweźmie informacje o konieczności wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych. W obecnym stanie prawnym pozytywne rozpatrzenie wniosku o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem administracyjnym, możliwe jest w przypadku zaistnienia okoliczności, na które zobowiązany nie ma wpływu, np. klęski żywiołowej. W takich przypadkach uprawione byłoby zastosowanie tej instytucji tylko z urzędu przez organ sprawujący nadzór. Zobowiązanemu przysługuje natomiast szereg innych środków prawnych w przedmiocie wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych przysługujących w związku z czynnościami wykonawczymi lub procesowymi podejmowanymi przez zobowiązanego lub organ egzekucyjny w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Rezygnacja z orzekania na wniosek, na podstawie art. 23 § 6-8 ustawy, wynika również z tego, że wielość regulacji prawnych dotyczących tej samej instytucji skutkuje trudnościami w prawidłowym sporządzeniu podania o zastosowanie tej instytucji oraz jego kwalifikacji prawnej przez organy administracji publicznej, do których podanie jest skierowane. Celem zmiany jest również wprowadzenie zasady orzekania w przedmiocie wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych na podstawie art. 23 § 6-8 ustawy, w jednoinstancyjnym postępowaniu, bowiem zbędne jest przyznanie prawa zażalenia zobowiązanemu na pozytywne postanowienie organu nadzoru oraz wierzycielowi, który winien również uwzględnić szczególny przypadek uzasadniający wstrzymanie postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych.

 

Nowelizacja art. 23 § 6-8 ustawy umożliwi wyeliminowanie pracochłonnych czynności procesowych wierzycieli, organów sprawujących nadzór nad egzekucją administracyjną oraz Ministra Finansów jako organu odwoławczego w indywidualnych sprawach, co z kolei zapobiegnie tamowaniu prowadzonego postępowania egzekucyjnego, którego celem jest doprowadzenie do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej.

 

Propozycja

 

 

Proponuje się, aby wskazać, że organy nadzoru w drodze postanowienia, mogą wstrzymać z urzędu postępowanie egzekucyjne lub czynności egzekucyjne, a w przypadku innych należności pieniężnych niż pozostających we właściwości urzędów skarbowych bez konieczności uzyskania zgody wierzyciela. Z uwagi na wydawanie jedynie pozytywnych rozstrzygnięć w sprawie wstrzymania postępowania egzekucyjnego lub czynności egzekucyjnych oraz ograniczenie roli wierzyciela przy stosowaniu tej instytucji, wystarczające jest postępowanie j ednoinstancyjne.

 

II.1.3. Określenie ustawowej podstawy prawnej do:

 

II. 1.3.A. wydawania kolejnych tytułów wykonawczych (oraz postanowień wydanych w przedmiocie sprzeciwu małżonka w sprawie prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego zobowiązanego i jego współmałżonka oraz sprzeciwu właściciela przedmiotu zastawu skarbowego lub hipoteki przymusowej, o których mowa w proponowanych niżej regulacjach prawnych), mających moc prawną na równi

5

z oryginalem tytułu wykonawczego (postanowienia);

II.1.3.B. aktualizacji tytulu wykonawczego.

Obecny stan prawny

II.1.3.A. W ustawie brak jest normy o charakterze ogólnym stanowiącym podstawę prawną sporządzania kolejnych tytułów wykonawczych. Wyjątek stanowi art. 31 ustawy przewidujący możliwość sporządzenia odpisu tytułu wykonawczego przez organ egzekucyjny zlecający wykonanie czynności egzekucyjnych innemu organowi egzekucyjnemu w ramach tzw. rekwizycji.

II.1.3.B. W zakresie aktualizacji tytułu wykonawczego obowiązujący jest § 9 ust. lb rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zgodnie z którym, jeżeli w trakcie postępowania egzekucyjnego zostanie wydane orzeczenie określające lub ustalające inna_, wysokość należności pieniężnej niż objęta tytułem wykonawczym, wierzyciel niezwłocznie aktualizuje tytuł wykonawczy w ten sposób, że wypełnia pierwszą stronę druku tytułu wykonawczego, a drugą stronę opatruje pieczęcią urzędową oraz podpisem i pieczątką upoważnionej osoby. Dwa egzemplarze tych stron, oznaczone wyrazem „aktualizacja", wierzyciel przesyła organowi prowadzącemu egzekucję.

 

Uzasadnienie

II.1.3.A. W egzekucji administracyjnej występuje szereg przypadków, w których konieczne jest wystawienie kolejnego tytułu wykonawczego, np. po wpisie hipoteki przymusowej na nieruchomości zobowiązanego oryginał tytułu wykonawczego, stanowiący podstawę wpisu, pozostaje w aktach sądu wieczystoksięgowego. Również w przypadku wyznaczenia przez sąd, w trybie art. 773 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z .), zwany dalej „kpc", komornika sądowego do prowadzenia łącznie egzekucji sądowej i egzekucji administracyjnej do składnika majątkowego, do którego nastąpił zbieg, oryginał tytułu wykonawczego przekazywany jest temu komornikowi. W obu tych przypadkach, administracyjny organ egzekucyjny obowiązany jest do kontynuowania egzekucji administracyjnej (w ostatnim z powołanych przypadków - w zakresie pozostałych środków egzekucyjnych), aż do osiągnięcia celu egzekucji, wyegzekwowania dochodzonych kwot. Wprowadzenie podstawy prawnej wstawiania kolejnych tytułów wykonawczych zapobiegnie ewentualnym zarzutom prowadzenia egzekucji administracyjnej na podstawie kopii tytułu wykonawczego sporządzonej bez podstawy prawnej. Na gruncie egzekucji sądowej rozwiązania prawne w tym zakresie zawarte są w art. 793 i 794 kpc.

II.1.3.B. Z uwagi na występujące wątpliwości co do konstytucyjnośći § 9 ust. lb rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (wyrok WSA w Krakowie z dnia 18.04.2007 r. sygn. akt I SA/Kr 1327/05, niepubl., wyrok WSA w Krakowie z dnia 8.04.2008 r. sygn. akt I SA/Kr 9/07, niepubl.) konieczne jest stworzenie ustawowej podstawy prawnej aktualizacji tytułu wykonawczego.

 

Propozycja

II.1.3.A. Proponuje się dodanie, w dziale I rozdziale 3 ustawy, przepisu upoważniającego wierzyciela do wystawienia kolejnego tytułu wykonawczego. Przesłanką winno być zaistnienie w egzekucji administracyjnej takiej potrzeby. Przy sporządzeniu kolejnego tytułu wykonawczego wierzyciel obowiązany byłby oznaczyć cel, któremu ma służyć, liczbę porządkową oraz odnotować ten fakt na oryginale tytułu wykonawczego. W przypadku konieczności wystawienia kolejnego tytułu wykonawczego, którego zakres podmiotowy rozszerzony został w związku z postanowieniem o nadaniu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego (propozycje zmian w tym zakresie proponowane są w 11.1.3) lub postanowieniem o nadaniu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko

 

6

aktualnemu właścicielowi przedmiotu zastawu skarbowego lub hipoteki przymusowej (propozycje w tym zakresie zawarto w 11.1.4) uzasadnione byłoby stworzenie podstawy prawnej do wystawienia kolejnego postanowienia.

Wprowadzenie normy ogólnej stanowiącej podstawę prawną wystawiania kolejnych tytułów wykonawczych uzasadnia zmianę przepisu art. 31 § 1 ustawy polegającą na zastąpieniu dotychczasowego brzmienia zdania drugiego odwołaniem się do odpowiedniego stosowania przepisu ustawy regulującego wystawianie kolejnego tytułu wykonawczego.

II.1.3.I3. Dodatkowo proponuje się dodanie przepisu upoważniającego wierzyciela do aktualizacji tytułu wykonawczego w przypadku, gdy w trakcie postępowania egzekucyjnego wydane zostanie orzeczenie określające lub ustalające im7ą wysokość należności pieniężnej niż objęta tytułem wykonawczym. Procedura aktualizacji tytulu wykonawczego powinna być uregulowana w rozporządzeniu w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wydanym na podstawie art. 6 § 2 ustawy (obecny § 9 ust. lb rozporządzeniu w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).

 

11.1.4. Wprowadzenie procedury umożliwiającej skierowanie egzekucji do majątku wspólnego małżonków w ramach postępowania egzekucyjnego prowadzonego w stosunku do zobowiązanego i zapewnienia małżonkowi zobowiązanego prawa obrony przed prowadzeniem egzekucji z majątku stanowiącego wspólność małżeńską

 

Obecny stan prawny

Rozwiązania w zakresie dochodzenia z majątku wspólnego małżonków zawarte zostały w art. 27c ustawy, przewidującym konieczność wystawienia tytułu wykonawczego na oboje małżonków w sytuacji, gdy egzekucja ma być prowadzona zarówno z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, jak również z ich majątków osobistych.

 

Uzasadnienie

Celem zmiany przepisów umożliwiających egzekwowanie z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka jest przyspieszenie procedury dochodzenia obowiązku poprzez stworzenie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji z tego majątku bez konieczności pozbawiania mocy prawnej tytułu wykonawczego wystawionego na zobowiązanego, który nie wykonał obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej. W obecnym stanie prawnym wierzyciel wystawia tytuł wykonawczy wyłącznie na zobowiązanego w przypadku niewywiązywania się przez niego z obowiązków podlegających egzekucji administracyjnej. Na dzień wystawienia tytułu wykonawczego wierzycielowi nie jest znany majątek zobowiązanego, z którego przeprowadzi się egzekucję (czy z majątku osobistego zobowiązanego, czy z majątku wspólnego małżonków). Jeżeli okaże się, że egzekucję należy przeprowadzić z majątku wspólnego (bądź ustanowić na nim hipotekę przymusową), dotychczasowe postępowanie egzekucyjne podlega umorzeniu, czynności egzekucyjne podlegają uchyleniu, a następnie wystawia się tytuł wykonawczy na oboje małżonków, zgodnie z obowiązującym art. 27c ustawy.

W sytuacji prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, niezbędne jest również zagwarantowanie małżonkowi zobowiązanego prawa obrony przed egzekucją z majątku wspólnego. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z dnia 28.10.2004 r. sygn. akt III CZP 33/04, Lex nr 201455, małżonek podatnika, którego dotyczy ustalone zobowiązanie podatkowe, nie został zaliczony do grona podmiotów będących stroną postępowania podatkowego, wobec tego nie doręcza się mu decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, stanowiącej podstawę wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości objętej wspólnością ustawową podatnika i jego małżonka. W sytuacji, gdy małżonek podatnika nie może uczestniczyć w postępowaniu jurysdykcyjnym w celu obrony swoich praw, niezbędne jest stworzenie takiej procedury w postępowaniu egzekucyjnym.

Propozycja

Proponuje się wprowadzenie obowiązku wystawienia przez wierzyciela tytulu wykonawczego na oboje małżonków w dwóch przypadkach:

II.1.4.A. gdy egzekucja ma być prowadzona w celu wyegzekwowania należności pieniężnej, za którą odpowiedzialność ponoszą małżonkowie z majątku wspólnego oraz z ich majątków osobistych (oboje małżonkowie są zobowiązanymi w rozumieniu art. la pkt 20 ustawy);

II.1.4.B. gdy egzekucja ma być lub jest prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko zobowiązanemu pozostającemu w związku małżeńskim, który stanowiłby podstawę do prowadzenia egzekucji z majątku osobistego oraz majątku wspólnego małżonków w granicach odpowiedzialności, jaką, zgodnie z odrębnymi przepisami, ponoszą oni z tego majątku.

W tym ostatnim przypadku niezbędne jest przyznanie małżonkowi prawa zgłoszenia sprzeciwu w sprawie prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka w celu zapewnienia ochrony małżonkowi zobowiązanego. Sprzeciw powinien określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem sprzeciwu oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Organem uprawnionym do rozpoznania sprzeciwu małżonka byłby wierzyciel, którego postanowienie stanowiłoby rozszerzenie zakresu podmiotowego tytułu wykonawczego. Sprzeciw małżonka wnoszony byłby do wierzyciela za pośrednictwem organu egzekucyjnego, który dokonał czynności egzekucyjnej skierowanej do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, w terminie 14 dni od dnia uzyskania wiadomości o dokonaniu tej czynności, natomiast organ egzekucyjny obowiązany byłby przesłać sprzeciw małżonka zobowiązanego wierzycielowi w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

Wierzyciel uprawniony byłby do uwzględnienia bądź oddalenia sprzeciwu małżonka zobowiązanego w drodze zaskarżalnego postanowienia. W przypadku oddalenia sprzeciwu wierzyciel uprawniony byłby do nadania klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka.

Uprawnienia do nadania w drodze zaskarżalnego postanowienia tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka winny być również zagwarantowane wierzycielowi z urzędu, jeżeli cel egzekucji tego wymaga, np. w przypadku konieczności wystąpienia do sądu wieczystoksięgowego o ustanowienie hipoteki przymusowej na majątku wspólnym małżonków. Proponuje się wyłączenie w tym postępowaniu przepisów regulujących wszczęcie postępowania (art. 61 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z .), zwany dalej „kpa", w związku z art. 18 ustawy) oraz zapewniających stronie udział w postępowaniu pierwszej instancji. Rozwiązanie to stanowiące odstępstwo od ogólnych zasad postępowania administracyjnego ma na celu uniemożliwienie małżonkowi zobowiązanego podjęcia działań, które prowadziłoby do bezskuteczności egzekucji (zabezpieczenia). Małżonkowi zobowiązanego przysługiwałoby natomiast prawo wniesienia zażalenia na postanowienie w sprawie nadania klauzuli, które powinno określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

W przypadku skorzystania przez małżonka zobowiązanego z prawa wniesienia sprzeciwu, niezbędne jest uregulowanie wpływu postępowania wszczętego sprzeciwem małżonka zobowiązanego na toczące się postępowanie egzekucyjne. Na wniosek wierzyciela lub małżonka zobowiązanego organ egzekucyjny uprawniony byłby do wstrzymania realizacji środka egzekucyjnego z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka do czasu wydania ostatecznego postanowienia w sprawie nadania klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego z ograniczeniem jego odpowiedzialności do tego majątku.

 

8

Wstrzymanie realizacji środka egzekucyjnego z majątku wspólnego winno nastąpić również z mocy prawa w przypadku nieuzyskania przez organ egzekucyjny, w terminie 2 miesięcy od dnia jego przekazania wierzycielowi, ostatecznego postanowienia w przedmiocie zgłoszonego sprzeciwu małżonka.

Jeżeli sprzeciw małżonka zobowiązanego zostałby uwzględniony w drodze ostatecznego postanowienia, organ egzekucyjny obowiązany będzie uchylić czynności egzekucyjne skierowane do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka. Ostateczne postanowienie o nadaniu tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego, z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego, stanowić będzie rozszerzenie zakresu podmiotowego tego tytułu, na podstawie którego możliwe będzie zastosowanie również innych środków egzekucyjnych z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka.

 

11.1.5. Wprowadzenie procedury umożliwiającej dochodzenie należności pieniężnych zabezpieczonych zastawem skarbowym lub hipoteką przymusową z przedmiotu zabezpieczenia w przypadku, gdy własność przedmiotu zabezpieczenia przejdzie na inną osobę (dłużnika rzeczowego)

 

Obecny stan prawny

W ustawie nie uregulowano procedury dochodzenia należności pieniężnych zabezpieczonych rzeczowo w postaci hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego od osoby, na którą przeniesiona została własność rzeczy obciążonej jednym z ww. praw zastawniczych (dłużnika rzeczowego).

W zakresie dochodzenia od dłużnika rzeczowego wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo stosuje się przepisy kpc celem uzyskania orzeczenia sądu powszechnego o odpowiedzialności tej osoby. Tytuł egzekucyjny przeciwko dłużnikowi rzeczowemu zaopatrzony w sądową klauzulę wykonalności, w przypadku hipoteki przymusowej, kierowany jest następnie do komornika sądowego do wykonania w trybie egzekucji sądowej. W przypadku zastawu skarbowego dochodzenie od dłużnika rzeczowego odbywa się obecnie w odrębnym administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego na tę osobę [art. 42 § 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 Nr 8, poz. 60, z .) - zwanej dalej „Ordynacją podatkową"].

 

Uzasadnienie

Niezbędne jest skrócenie procedury dochodzenia wierzytelności z przedmiotu obciążonego prawem zastawniczym od dłużnika rzeczowego. Celem proponowanej regulacji jest również możliwość dochodzenia wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie w trybie egzekucji administracyjnej, albowiem od 2001 r. naczelnicy urzędów skarbowych posiadają uprawnienia do prowadzenia egzekucji z nieruchomości i zbędne jest korzystanie w tym zakresie z egzekucji sądowej.

 

Propozycja

Proponuje się dodanie, w dziale I rozdziale 3 ustawy, regulacji prawnych przewidujących, iż dochodzenie należności pieniężnych zabezpieczonych rzeczowo będzie możliwe w egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko zobowiązanemu, na majątku którego ustanowione zostało zabezpieczenie rzeczowe. W toku tej egzekucji, organ egzekucyjny uprawniony byłby do zajęcia przedmiotu zabezpieczenia rzeczowego. Jednocześnie wraz z dokonaniem zajęcia przedmiotu zastawu skarbowego lub hipoteki przymusowej organ egzekucyjny obowiązany byłby wystąpić do wierzyciela o nadanie temu tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko aktualnemu właścicielowi przedmiotu zastawu skarbowego lub hipoteki przymusowej z ograniczeniem jego

 

9

odpowiedzialności do przedmiotu zabezpieczenia. Klauzula miałaby formę postanowienia, na które służyłoby zażalenie podmiotowi, przeciwko któremu została nadana ta klauzula. Zażalenie powinno określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

W postępowaniu w sprawie nadania tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko aktualnemu właścicielowi przedmiotu zastawu skarbowego lub hipoteki przymusowej wyłączone byłoby stosowanie przepisów regulujących wszczęcie postępowania oraz zapewniających stronie udział w postępowaniu pierwszej instancji. Przyjęcie takiego rozwiązania uniemożliwi aktualnemu właścicielowi przedmiotu zabezpieczenia podjęcie działań, które prowadziłyby do bezskuteczności egzekucji z tego majątku (analogicznie jak w przypadku nadania z urzędu tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego).

Uzasadnione interesami dłużnika rzeczowego jest przyjęcie rozwiązania, iż czynności egzekucyjne dotyczące przedmiotu zabezpieczenia podlegać będą wstrzymaniu do czasu uzyskania ostatecznego postanowienia w sprawie nadania klauzuli, na wniosek wierzyciela lub podmiotu, przeciwko któremu została nadana klauzula. Wstrzymanie realizacji środka egzekucyjnego z przedmiotu zabezpieczenia winno nastąpić z mocy prawa również w przypadku nieuzyskania przez organ egzekucyjny, w terminie 2 miesięcy od dnia jego przekazania wierzycielowi, ostatecznego postanowienia w przedmiocie nadania tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko aktualnemu właścicielowi przedmiotu zastawu skarbowego lub hipoteki przymusowej sprzeciwu małżonka.

W przypadku uzyskania informacji od właściwego organu o braku podstaw do nadania klauzuli organ egzekucyjny winien niezwłocznie uchylić dokonane czynności egzekucyjne skierowane do przedmiotu zabezpieczenia.

 

11.1.6. Zmiana właściwości w zakresie orzekania w sprawie skargi na czynność egzekucyjną oraz rezygnacja ze skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego

 

Obecny stan prawny

Art. 54 ustawy reguluje 2 środki zaskarżenia: skargę na czynności egzekucyjne oraz skargę na przewlekłość postępowania egzekucyjnego, które rozpoznawane są w drodze postanowień podlegających kontroli instancyjnej i sądowoadministracyjnej. Organem pierwszej instancji właściwym do rozpatrzenia tych środków prawnych jest organ nadzoru (ustalony zgodnie z art. 23 ustawy), natomiast organem odwoławczym - Minister Finansów w przypadku dyrektorów izb skarbowych orzekających w pierwszej instancji. Prawo wniesienia obu tych środków zaskarżenia przyznane zostało zobowiązanemu (§ 1), natomiast prawo do wniesienia skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego również wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym, a także podmiotowi, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku oraz organowi zainteresowanemu w wykonaniu obowiązku (§ 2). Podmiotami, o których mowa w art. 54 § 2 ustawy, są przede wszystkim wierzyciele cywilnoprawni, na rzecz których prowadzona jest łączna egzekucja z danego składnika majątkowego, do którego nastąpił zbieg egzekucji administracyjnej z egzekucja sądową rozstrzygnięty przez sąd na podstawie art. 773 § 1 Kpc.

 

Uzasadnienie

Potrzeba zmiany art. 54 ustawy podyktowana jest koniecznością oddzielenia funkcji nadzorczych wykonywanych przez Ministra Finansów od zadań administracyjnych. Na podstawie art. 25 § 1 ustawy Minister Finansów sprawuje zwierzchni nadzór i kontrolę przestrzegania w toku czynności egzekucyjnych przepisów ustawy przez wierzycieli i organy egzekucyjne w zakresie egzekucji należności pieniężnych. W świetle tego przepisu kompetencje Ministra Finansów winny być ograniczone do zapewnienia jednolitego

stosowania przepisów ustawy przez uczestników postępowania egzekucyjnego. W zakresie

 

1o

bowiem sprawowania bezpośredniego nadzoru nad egzekucją administracyjną prowadzoną przez administracyjne organy egzekucyjne przepisy art. 23 § 1 - 3a ustawy wyznaczają organy w tym zakresie właściwe (dyrektorów izb skarbowych, samorządowe kolegia odwoławcze). W zażaleniach kierowanych obecnie do Ministra Finansów podnoszone są natomiast argumenty nie odnoszące się do czynności egzekucyjnych, lecz kwestie będące przedmiotem rozpatrzenia w odrębnych postępowaniach administracyjnych (np. zarzut przedawnienia dochodzonego obowiązku rozpatrywany w trybie art. 33 pkt 1 lub art. 59 § 2 ustawy). Minister Finansów niejednokrotnie traktowany jako organ III instancji w sprawach podlegających rozpatrzeniu w dwuinstancyjnym postępowaniu prowadzonym przez organy egzekucyjne i organy nadzoru. Z tych względów rola Ministra Finansów w toku procedury administracyjnej powinna być ograniczona do działań o charakterze nadzorczym wobec podległych mu bezpośrednio organów (dyrektorów izb skarbowych), np. w nadzwycząjnych postępowaniach administracyjnych prowadzonych w indywidualnych sprawach.

Konieczność rezygnacji ze środka prawnego w postaci skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego wynika z tego, że zobowiązani, wobec których prowadzone są postępowania egzekucyjne korzystają z tego środka prawnego, mimo iż w jego interesie pozostaje dobrowolna wpłata dochodzonych należności, która nie generuje kosztów egzekucyjnych i nie powoduje dalszego wzrostu odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie.

Z kolei, wierzyciele cywilnoprawni, którym skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego przysługuje w świetle art. 54 § 2 ustawy, mogą korzystać z analogicznego środka zaskarżenia określonego w art. 227 i nast. kpa, do rozpatrzenia którego pozostaje ten sam organ nadzoru. Z tych względów eliminacja tego środka zaskarżenia uprości przebieg postępowania egzekucyjnego, które jest postępowaniem wykonawczym ukierunkowanym na doprowadzenie do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji administracyjnej.

 

Propozycja

Proponuje się ograniczenie środków zaskarżenia przysługujących zobowiązanemu do skargi na czynności egzekucyjne organu egzekucyjnego lub egzekutora, a także przyjęcie rozwiązania, zgodnie z którym ww. skarga będzie wnoszona do organu egzekucyjnego oraz że organem właściwym do wydania postanowienia w sprawie skargi na czynności egzekucyjne będzie organ egzekucyjny.

 

11.1.7. Wprowadzenie podstawy prawnej uchylenia czynności egzekucyjnych

 

Obecny stan prawny

W ustawie brak jest podstawy prawnej do uchylenia czynności egzekucyjnych dokonanych przez organ egzekucyjny w toku egzekucji administracyjnej.

 

Uzasadnienie

Wielokrotnie w toku egzekucji administracyjnej występują okoliczności przemawiające za uchyleniem czynności egzekucyjnych, np. w przypadku uznania zasadności skargi na czynność egzekucyjną na podstawie art. 54 ustawy lub w sytuacji, gdy organ egzekucyjny ustali, że zajął ruchomość lub prawo majątkowe wyłączone z egzekucji z mocy prawa bądź w przypadku dokonania czynności egzekucyjnej w czasie, gdy wstrzymaniu uległo wykonanie decyzji stanowiącej podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego. Wprowadzenie regulacji prawnej w tym zakresie wyeliminuje dowolność w podejmowaniu przez organ egzekucyjny działań skutkujących uchyleniem czynności egzekucyjnych oraz umożliwi sprawowanie instancyjnej kontroli nad tymi działaniami.

 

Propozycja

Proponuje się wprowadzenie w dziale I rozdziale 3 ustawy przepisu określającego przesłankę uchylenia z urzędu przez organ egzekucyjny w całości lub w części dokonanej czynności

egzekucyjnej - gdy dalsza realizacja zastosowanego środka egzekucyjnego jest nieuzasadniona, a osoba trzecia nie nabyła prawa. Uchylenie winno następować w drodze postanowienia, na które przysługiwałoby zażalenie zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym. Uchylenie dokonanej czynności egzekucyjnej nie powodowałoby jednak umorzenia należnych od zobowiązanego z jej tytułu kosztów egzekucyjnych.

11.1.8. Doprecyzowanie przepisów umożliwiających dochodzenie od zobowiązanego kosztów egzekucyjnych po wygaśnięciu należności „głównej" objętej tytułem wykonawczym

 

Obecny stan prawny

Tryb dochodzenia od zobowiązanego kosztów egzekucyjnych powstałych w toku egzekucji administracyjnej uregulowany został w art. 64c § 6 ustawy, zgodnie z którym koszty egzekucyjne powstałe w egzekucji należności pieniężnej są dochodzone na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego na tę należność, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. W przypadku, gdy należność pieniężna objęta tytułem wykonawczym wygaśnie, postępowanie egzekucyjne umarza się, zgodnie z art. 59 § 1 pkt 2 ustawy. Postanowienie organu egzekucyjnego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydane na podstawie art. 59 § 3 ustawy ma charakter deklaratoryjny, organ egzekucyjny obowiązany jest więc umorzyć postępowanie egzekucyjne w przypadku wystąpienia jednej z przesłanek wymienionych w/w art. 59 ustawy.

 

Uzasadnienie

Potrzeba zmiany art. 64c § 6 ustawy jest wynikiem braku możliwości dochodzenia kosztów egzekucyjnych w sposób określony w tym przepisie. W przypadku wygaśnięcia w toku egzekucji administracyjnej należności głównej, np. wskutek umorzenia tej należności wskutek restrukturyzacji lub dobrowolnej jej zapłaty przez zobowiązanego bezpośrednio wierzycielowi, postępowanie egzekucyjne umarza się w związku z zaistnieniem przesłanki określonej w/w art. 59 § 1 pkt 2 ustawy. Tym sarnym niemożliwe jest dochodzenie powstałych kosztów egzekucyjnych od zobowiązanego, pomimo iż niewykonanie przez niego w sposób dobrowolny tego obowiązku doprowadziło do wszczęcia egzekucji administracyjnej, w toku której podjęto czynności egzekucyjne, za które należne są opłaty od zobowiązanego.

 

Propozycja

Proponuje się doprecyzowanie przepisu art. 64c § 6 ustawy w ten sposób, że koszty egzekucyjne należne od zobowiązanego będą dochodzone przez organ egzekucyjny pomimo wygaśnięcia w toku egzekucji administracyjnej dochodzonego obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Jednocześnie proponuje się dodanie w art. 59 ustawy przepisu określającego, że postępowanie egzekucyjne podlega umorzeniu po wyegzekwowaniu należnych od zobowiązanego kosztów egzekucyjnych powstałych w egzekucji należności pieniężnej na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego na tę należność. Proponowany przepis nie powinien obejmować przypadków umorzenia postępowania egzekucyjnego, o którym mowa art. 59 § 2 ustawy, w myśl którego postępowanie egzekucyjne może być umorzone w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym należności pieniężnej nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.

 

11.1.9. Rozszerzenie zakresu stosowania zwolnienia z opłaty komorniczej

 

Obecny stan prawny

W art. 66 § 3 ustawy wprowadzono zasadę ponoszenia przez wierzyciela, na rzecz którego

organ egzekucyjny dokonał czynności egzekucyjnych, opłaty komorniczej. Wysokość tej opłaty określona została w art. la pkt 6 ustawy i wynosi 5% kwot przekazanych wierzycielowi przez organ egzekucyjny lub przekazanych wierzycielowi przez zobowiązanego w wyniku zastosowania środków egzekucyjnych. Z kolei zgodnie z art. 66 § 4 ustawy opłaty komorniczej nie pobiera się od: kwot wpłaconych po wystąpieniu wierzyciela z żądaniem zawieszenia albo umorzenia postępowania egzekucyjnego, należności ściągniętych przez organ egzekucyjny będący jednocześnie ich wierzycielem, należności dochodzonych na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez urząd skarbowy lub naczelnika urzędu skarbowego, należności dochodzone na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez organ wykonujący, chyba ze niezgodne z prawem wszczęcie i prowadzenie egzekucji spowodowało obce państwo.

Uzasadnienie

W egzekucji administracyjnej dochodzone są, m, in. należności pieniężne wynikające z decyzji ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczących korekt subwencji ogólnej oraz wpłat z przeznaczeniem na część równoważącą subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539, z późn. zm.). Egzekucja ww. należności jest prowadzona na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w trybie przepisów ustawy. Opłaty komornicze związane z egzekwowaniem należności Skarbu Państwa, dotyczących korekt subwencji ogólnej oraz wpłat stanowią wydatek części 19 budżetu państwa, w związku z czym należy rozszerzyć zakres stosowania zwolnienia z opłaty komorniczej.

Propozycja

Proponuje się niepobieranie opłaty komorniczej od należności Skarbu Państwa, dochodzonych na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

11.1.10. Zmiana zasad wszczęcia postępowania egzekucyjnego

 

Obecny stan prawny

Art. 61 ustawy stanowi podstawę prawną wszczęcia ponownej egzekucji, po uprzednim umorzeniu postępowania egzekucyjnego z przyczyny określonej w art. 59 § 2, tj. w przypadku stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne. Przesłanką wszczęcia ponownej egzekucji jest ujawnienie majątku lub źródła dochodu zobowiązanego przewyższającego kwotę wydatków egzekucyjnych.

 

Uzasadnienie

W obecnym stanie prawnym nie jest jednoznacznie uregulowany obowiązek wierzyciela wykazania składników majątkowych, z których możliwe będzie przeprowadzenie ponownej egzekucji. Brzmienie tego przepisu nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, który z organów uczestniczących w postępowaniu egzekucyjnym (wierzyciel czy organ egzekucyjny) powinien zebrać informacje w zakresie majątku zobowiązanego, z którego możliwe będzie przeprowadzenie ponownej egzekucji administracyjnej w przypadku, gdy uprzednio wszczęta egzekucja została umorzona w związku ze stwierdzeniem, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne. W konsekwencji, występują przypadki, w których wierzyciele ponownie wystawiają tytuły wykonawcze bez ustalenia majątku zobowiązanego i przesyłąją je do organu egzekucyjnego celem wszczęcia ponownej egzekucji. Brak jest natomiast podstawy prawnej do zwrotu tego tytułu do wierzyciela (art. 29 § 2 ustawy).

Zasady postępowania określonego w ustawie mają, także zastosowanie do wniosków realizowanych w ramach egzekucji międzynarodowej. Art. 16 akapit 3 Rozporządzenia 1179/2008 stanowi, że organ wnioskujący może zwrócić się o ponowne otwarcie postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego uwzględniając informacje otrzymane od organu

wykonującego. Wniosek taki składa się w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania informacji o wynikach postępowania i jest on traktowany przez organ wykonujący zgodnie z przepisami obowiązującymi w odniesieniu do pierwotnego wniosku. Ponowne otwarcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na wniosek obcego państwa, nie jest ograniczone przesłankami z wyłączeniem przesłanki czasowej.

Zasadnym jest zatem uregulowanie wszczęcia postępowania egzekucyjnego odrębnie w zakresie wniosków polskich wierzycieli i wniosków obcych państw.

 

Propozycja

1.1.10.A. w zakresie wniosków polskich wierzycieli:

Proponuje się w art. 61 ustawy dodanie przesłanki wskazania przez wierzyciela we wniosku o wszczęcie ponownej egzekucji (po umorzeniu postępowania egzekucyjnego z przyczyny określonej w art. 59 § 2 ustawy) informacji o ujawnionym mąjątku lub źródłach dochodu zobowiązanego, a także obowiązku dołączenia do wniosku wystawionego przez wierzyciela nowego tytułu wykonawczego.

 

II.1.10.B. w zakresie wniosków państw obcych:

Proponuje się dodanie do art. 61 ustawy dodatkowego przepisu zastrzegąjącego niestosowanie w przypadku należności pieniężnych dochodzonych na rzecz obcego państwa opisanej wyżej przesłanki oraz jednoznaczne wskazanie, iż wszczęcie ponownej egzekucji będzie następowało na wniosek, o którym mowa w art. 16 akapit 3 Rozporządzenial 179/2008.

 

11.1.11. Określenie w art. 67 dokumentów stanowiących podstawę zastosowania środków egzekucyjnych

 

Obecny stan prawny

Art. 67 1 ustawy wyszczególnia dokumenty, na podstawie których stosowane są wszystkie środki egzekucyjne, z wyłączeniem wezwania, o którym mowa w art. 110c § 2 tej ustawy, stanowiącego podstawę wszczęcia egzekucji z nieruchomości. Na podstawie tego przepisu Minister Finansów wydał rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w którym określił wzory druków dokumentów, o których mowa w art. 67 § 1 ustawy (załączniki nr 12-22). W art. 67 § 2 ustawy wyszczególniono elementy, które winny być uwzględnione przy sporządzaniu tych dokumentów przez organ egzekucyjny.

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie zawiera ponadto przepisu regulującego skutki prawne rozporządzenia zajętą przez organ egzekucyjny ruchomością, wierzytelnością lub innym prawem majątkowym, na wzór art. 110f § 1 ustawy (mającego zastosowanie wyłącznie w egzekucji z nieruchomości), zgodnie z którym rozporządzenie nieruchomością po jej zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie egzekucyjne, a czynności egzekucyjne są ważne w stosunku do nabywcy.

 

Uzasadnienie

Celem zmiany art. 67 § 1 ustawy jest uzupełnienie katalogu dokumentów stanowiących podstawę stosowania środków egzekucyjnych o wezwanie do zapłaty w trybie egzekucji z pieniędzy (w związku z proponowanymi zmianami dotyczącymi trybu realizacji tego środka egzekucyjnego w 11.1.9.) oraz wezwanie, o którym mowa w art. 110c § 2 ustawy, stanowiącym podstawę wszczęcia egzekucji z nieruchomości.

Niezbędna jest rezygnacja z ustawowego wskazywania niezbędnych elementów tych dokumentów i uregulowanie tej materii w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 67 § 1 ustawy. Rozporządzenie podlega bowiem krótszemu procesowi legislacyjnemu, dzięki czemu możliwe jest szybsze reagowanie na okoliczności zewnętrzne uzasadniające zmianę przepisów

regulujących wystawianie dokumentów przez organ egzekucyjny. I tak, w przypadku zawiadomień o zajęciu, w obecnym stanie prawnym niezbędny jest odcisk pieczęci organu egzekucyjnego (art. 67 § 2 pkt 9 ustawy), co uniemożliwia wprowadzenie elektronicznego przesyłania tych dokumentów bankom jako dłużnikom zajętej wierzytelności realizującym zajęcia rachunków bankowych. Przy opracowaniu nowych wzorów dokumentów winno nastąpić ich uproszczenie, w konsekwencji - przyspieszenie stosowania przez organy egzekucyjne środków egzekucyjnych.

Wprowadzenie przepisu o charakterze ogólnym uprawniającym organ egzekucyjny do dalszej realizacji zastosowanego środka egzekucyjnego pomimo rozporządzenia przez zobowiązanego zajętą ruchomością, wierzytelnością lub innym prawem majątkowym, umożliwi sprawne przeprowadzenie egzekucji i zapobiegnie czynnościom rozporządzającym zobowiązanego mającym na celu udaremnienie przeprowadzenia egzekucji.

 

Propozycja

Proponuje się następujące zmiany w art. 67 1 ustawy:

II.1.11.A. uzupełnienie katalogu dokumentów, które stanowić będą podstawę stosowania środków egzekucyjnych, o:

• wezwanie do zapłaty w trybie egzekucji z pieniędzy (w związku z proponowaną w 11.1.9. zmianą trybu realizacji tego środka egzekucyjnego) oraz

• wezwanie, o którym mowa w art. 110c § 2 ustawy.

II.1.11.B. rozszerzenie zakresu upoważnienia dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia niezbędnych elementów dokumentów wyszczególnionych w art. 67 § 1, przy uwzględnieniu warunków do zapewnienia skuteczności czynności egzekucyjnych dokonywanych na podstawie tych dokumentów oraz informacji dotyczących postępowania egzekucyjnego, zastosowanego środka egzekucyjnego, należności pieniężnej, której dotyczy to postępowanie, jak również stosownych pouczeń o prawach i obowiązkach osób, którym doręczane są te dokumenty.

II.1.11.C. uchylenie 2-5 tego artykułu, ze względu na uregulowanie tych kwestii w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 67 § 1 ustawy. W konsekwencji zmianom ulegną wzory dokumentów określone w załącznikach do rozporządzenia.

Proponuje się również dodanie przepisu regulującego skutki rozporządzania zajętą przez organ egzekucyjny ruchomością, wierzytelnością lub innym prawem majątkowym w ten sposób, że rozporządzanie to nie ma wpływu na dalszy tok postępowania egzekucyjnego. W każdym przypadku czynności egzekucyjne są ważne w stosunku do nabywcy.

11.1.12. Wprowadzenie nowego trybu prowadzenia egzekucji z pieniędzy

 

Obecny stan prawny

Regulację prawną środka egzekucyjnego - egzekucji z pieniędzy zawiera art. 68 ustawy, zgodnie z którym jeżeli zobowiązany na wezwanie poborcy skarbowego płaci dochodzoną należność pieniężną, poborca wystawia pokwitowanie odbioru pieniędzy, które wywiera ten sam skutek prawny, co pokwitowanie wierzyciela. Za pokwitowaną należność pieniężną organ egzekucyjny ponosi odpowiedzialność wobec wierzyciela.

 

Uzasadnienie

Uregulowanie w sposób odmienny od obecnie obowiązującego trybu prowadzenia egzekucji z pieniędzy ma na celu uzyskanie skutku przerwania biegu terminu przedawnienia. Zgodnie bowiem z art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został powiadomiony. Niejednokrotnie zdarza się, że zobowiązani nie posiadają żadnego majątku, z którego możliwe

będzie przeprowadzenie egzekucji, nie jest więc możliwe zastosowanie skutecznego środka egzekucyjnego, który wywoła skutek prawny w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia. Wprowadzenie formy pisemnej w zakresie zastosowania tego środka egzekucyjnego (poprzez doręczenie zobowiązanemu wezwania do zapłaty) umożliwi osiągnięcie tego celu i zapobiegnie przedawnieniu się dochodzonych należności, zgodnie z powołanym art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej.

Ponadto niezbędne jest wprowadzenie podstawy prawnej żądania przez zobowiązanego rozliczenia uzyskanych przez organ egzekucyjny środków pieniężnych, co zapewni ochronę interesów zobowiązanego, u którego mogą powstać wątpliwości co do prawidłowości wysokości wyegzekwowanych kwot (należności głównej, odsetek z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kosztów egzekucyjnych).

 

Propozycja

Proponuje się zastąpienie dotychczasowego trybu prowadzenia egzekucji z pieniędzy, przez realizację tego środka egzekucyjnego w formie ustnej i pisenulej.

Forma ustna polegałaby, analogicznie do obowiązującego stanu prawnego, na ustnym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kosztami egzekucyjnymi. Zapłata na wezwanie poborcy skarbowego przez zobowiązanego w całości lub części dochodzonej kwoty należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia należności w terminie oraz kosztami egzekucyjnymi, winna być potwierdzona przez poborcę skarbowego pokwitowaniem odbioru pieniędzy. Zastosowanie egzekucji z pieniędzy byłoby dokonane z chwilą wystawienia pokwitowania odbioru pieniędzy przez poborcę skarbowego.

Jeżeli wpłata dokonana przez zobowiązanego do rąk poborcy skarbowego dotyczyłaby więcej niż jednej należności pieniężnej, a pokwitowanie wystawione zostało na sumę łączną pobranych pieniędzy, organ egzekucyjny na wniosek zobowiązanego obowiązany byłby do niezwłocznego przesłania zobowiązanemu rozliczenia uzyskanych środków. Organ egzekucyjny winien przesłać zobowiązanemu rozliczenie również na jego żądanie, jeżeli dotyczy ono wpłat dokonanych do tego organu przez zobowiązanego lub dłużnika zajętej wierzytelności oraz uzyskanych w wyniku innych czynności egzekucyjnych.

Forma pisemna egzekucji z pieniędzy polegałaby na pisemnym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty. W takim przypadku zastosowanie egzekucji z pieniędzy byłoby dokonane z chwilą doręczenia zobowiązanemu wezwania do zapłaty.

Z uwagi na proponowaną zmianę trybu realizacji środka egzekucyjnego, uregulowanego obecnie w art. 68 ustawy znajdującego się w dziale II rozdziale 1 Przepisy ogólne, uzasadnione jest przeniesienie rozwiązań dotyczących egzekucji z pieniędzy z rozdziału 1 Przepisy ogólne działu II ustawy do nowego rozdziału la.

 

11.1.13. Usunięcie barier prawnych w szybkim i skutecznym zabezpieczaniu należności pieniężnych

 

Obecny stan prawny

Poprzedzające egzekucję administracyjną postępowanie zabezpieczające uregulowane zostało w dziale IV ustawy. W zakresie proponowanych zmian obowiązujące są następujące regulacje prawne.

II.1.13.A. Dokonanie zabezpieczenia następuje na wniosek wierzyciela i na podstawie wydanego przez niego zarządzenia zabezpieczenia (art. 155a ustawy). Przepisy regulujące postępowanie zabezpieczające nie nakładają na wierzyciela obowiązku uzasadnienia przesłanek do wszczęcia postępowania zabezpieczającego.

II.1.13.B. Art. 156 § 1 ustawy wymienia niezbędne elementy zarządzenia zabezpieczenia, m. in. wskazanie przez wierzyciela w zarządzeniu zabezpieczenia sposobu i zakresu zabezpieczenia (pkt 9).

II.1.13.C. Przepisy art. 159 § 1 i 2 ustawy określają terminy trwania zabezpieczenia. Zasadą jest trwanie zabezpieczenia przez okres 30 dni od dnia dokonania zabezpieczenia należności pieniężnej bądź 3 miesięcy od dokonania zabezpieczenia w związku z wydaniem decyzji, o której mowa w art. 33a i 33b Ordynacji podatkowej lub w art. 61 ust. 3 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 z .), lub zabezpieczenia obowiązku o charakterze niepieniężnym. Terminy te mogą zostać przedłużone przez organ egzekucyjny na wniosek wierzyciela, jeżeli z uzasadnionych przyczyn postępowanie egzekucyjne nie mogło być wszczęte, jednakże termin wszczęcia postępowania egzekucyjnego co do obowiązku o charakterze niepieniężnym może być przedłużony tylko o okres do trzech miesięcy.

II.1.13.D. W ustawie nie określono w sposób wyraźny sposobów zakończenia postępowania zabezpieczającego.

11.1.13.E. W art. 166b ustawy enumeratywnie wymieniono przepisy działu 1, II i IV a mające odpowiednie zastosowanie w postępowaniu zabezpiecząjącym. Są to: art. 31-34, art. 36, art. 38, art. 40, art. 45-54, art. 70c, art. 71 i art. 168d.

II.1.13.F. -Przepisy proceduralne zawarte w przepisach regulujących postępowanie przed organami administracji publicznej (kpa lub Ordynacja podatkowa) nie przewidują możliwości doręczania ww. decyzji wraz z przystąpieniem do czynności mających na celu zabezpieczenie wykonania obowiązku wynikającego z decyzji (decyzji nieostatecznej nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) lub wykonanie decyzji o zabezpieczeniu, o której mowa w art. 33 Ordynacji podatkowej.

 

Uzasadnienie

Uzasadnieniem proponowanych zmian w zakresie postępowania zabezpieczającego jest zwiększenie efektywności postępowania zabezpieczającego poprzez usunięcie niżej wymienionych przeszkód w szybkim i skutecznym zabezpieczeniu obowiązku o charakterze pieniężnym na majątku zobowiązanego w przypadku zaistnienia przesłanek uzasadniających jego dokonanie.

II.1.13.A. W stanie prawnym obowiązującym do dnia 29.04.1991 r. obowiązek wierzyciela wykazania wraz z uzasadnieniem przesłanek zabezpieczenia przewidywał art. 153 zdanie drugie ustawy, zgodnie z którym wniosek o zabezpieczenie powinien zawierać uzasadnienie, w którym należy wskazać niebezpieczeństwo utrudnienia lub udaremnienia egzekucji. W obecnym stanie prawnym wierzyciel wskazuje w zarządzeniu zabezpieczenia, która z przesłanek wymienionych w art. 154 ustawy wystąpiła w danej sprawie poprzez zaznaczenie właściwego pola. Brak okoliczności świadczących o wystąpieniu możliwości utrudnienia bądź udaremnienia egzekucji bądź ich nienależyte uzasadnienie może przesądzać o niedopuszczalności zabezpieczenia. Oznaczenie właściwego pola w zarządzeniu zabezpieczenia jest niewystarczające, tym bardziej, że zarzut niedopuszczalności zabezpieczenia podlega badaniu w trybie zarzutów w sprawie zabezpieczenia (art. 33 pkt 6 w związku z art. 166b ustawy) bądź badany będzie na każdym etapie postępowania zabezpieczającego (art. 159 § 1 pkt 7 w związku z art. 166b tej ustawy) w przypadku przyjęcia propozycji zmiany - 11.1.10.E. założeń do ustawy. W sytuacji, gdy podstawą wystawienia zarządzenia zabezpieczenia jest decyzja o zabezpieczeniu, przesłanki do dokonania zabezpieczenia wykazane sąw treści tej decyzji. Z kolei decyzja nieostateczna stanowiąca podstawę zarządzenia zabezpieczenia nie zawiera wskazania okoliczności, o których mowa w art. 154 ustawy. W tym zakresie niezbędne jest zebranie materiału dowodowego przez wierzyciela jeszcze przed przekazaniem zarządzenia zabezpieczenia organowi egzekucyjnemu i wykazanie przesłanek zabezpieczenia.

II.1.13.B. Określenie przez wierzyciela sposobu lub zakresu zabezpieczenia przy zabezpieczaniu należności pieniężnej jest zbędne. Zakres zabezpieczenia wyznacza bowiem kwota należności pieniężnej wskazana przez wierzyciela w zarządzeniu zabezpieczenia,

zgodnie z art. 156 § 1 pkt 3 ustawy. Z kolei wskazanie przez wierzyciela sposobu zabezpieczenia (środków zabezpieczenia) oznaczałoby związanie organu egzekucyjnego w tym zakresie, co z kolei jest niezgodne z treścią art. 158 ustawy, zgodnie z którym w przypadku potrzeby organ egzekucyjny może stosować kilka sposobów zabezpieczenia. Przepis ten upoważnia organ egzekucyjny do podjęcia decyzji, które ze środków zabezpieczenia mogą być zastosowane w danej sprawie.

II.1.13.C. Z uwagi na zbyt krótkie okresy trwania zabezpieczenia określone w art. 159 § 1 ustawy niezbędna jest rezygnacja z tych rozwiązań w zakresie zabezpieczania należności pieniężnych. W przypadku bowiem wniesienia odwołania od decyzji, stanowiącej podstawę wystawienia zarządzenia zabezpieczenia, niemożliwe będzie wystąpienie przez wierzyciela z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w terminach określonych w art. 159 § 1 ustawy. W zasadzie w każdym przypadku niezbędny jest wniosek wierzyciela o przedłużenie terminu zabezpieczenia przez organ egzekucyjny rozpatrywanego w formie zaskarżalnego postanowienia, co wynika z porównania okresów zabezpieczenia określonych w art. 159 § 1 ustawy z okresami na załatwienie sprawy przez organ odwoławczy (2 lub 3 miesiące, zgodnie z art. 139 § 3 Ordynacji podatkowej lub miesiąc, zgodnie z art. 35 § 3 kpa), przy uwzględnieniu dodatkowego okresu na przekazanie odwołania do organu odwoławczego (14 dni od dnia otrzymania odwołania, zgodnie z art. 227 Ordynacji podatkowej lub 7 dni od dnia otrzymania odwołania, zgodnie z art. 133 kpa). Dodatkowo należy zauważyć, że również przepisy kpc regulujące sądowe postępowanie zabezpieczające nie przewidują przedłużania terminu zabezpieczenia roszczeń pieniężnych.

II.1.13.D. Ze względu na obowiązujący od 1 stycznia 2009 r. przepis art. 70 § 7 pkt 5 Ordynacji podatkowej niezbędne jest dodanie regulacji prawnej w zakresie wskazania sposobów zakończenia postępowania zabezpieczającego. Zgodnie z tym przepisem termin przedawnienia biegnie dalej od dnia następującego po dniu zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jednoznaczne określenie sposobu zakończenia postępowania zabezpieczającego, umożliwi precyzyjne określenie momentu, od którego bieg terminu przedawnienia, po jego zawieszeniu, biegnie dalej.

II.1.13.E. Wyliczenie w art. 166b ustawy przepisów działu I mających odpowiednie zastosowanie w postępowaniu zabezpieczającym jest niewystarczające. W dziale I ustawy uregulowano bowiem szereg instytucji, które stosuje się przy dokonywaniu zabezpieczenia, np. właściwość miejscową i rzeczową organu egzekucyjnego..

II.1.13.F. Ze względu na cel i specyfikę postępowania zabezpieczającego niezbędne jest wprowadzenie przepisu umożliwiającego doręczenie decyzji stanowiącej podstawę zabezpieczenia wraz z przystąpieniem przez organ egzekucyjny do zabezpieczenia należności pieniężnej. Wykorzystanie momentu zaskoczenia przy dokonywaniu zabezpieczenia na majątku zobowiązanego w sprawach, w których występują przesłanki zabezpieczenia, zwiększy efektywność tych zabezpieczeń oraz zapobiegnie wyzbywaniu się przez zobowiązanego majątku, na którym możliwe jest ustanowienie zabezpieczenia. Tym samym wyeliminowane zostaną wątpliwości, czy decyzja o zabezpieczeniu lub decyzja, od której strona wniosła odwołanie do organu odwoławczego, winna być doręczona przed wystawieniem i doręczeniem zarządzenia zabezpieczenia oraz zastosowaniem jednego ze środków zabezpieczenia. Analogiczne rozwiązanie, do proponowanych rozwiązań, zawiera art. 740 kpc w zakresie sądowego postępowania zabezpieczającego.

Propozycje

Proponuje się następujące zmiany:

II.1.13.A. Wprowadzenie w art. 155a ustawy zapisu nakładąjącego na wierzyciela obowiązek uprawdopodobnienia we wniosku o zabezpieczenie okoliczności uzasadniających wszczęcie postępowania zabezpieczającego. W konsekwencji, niezbędne jest dodanie w treści art. 157 § 1 ustawy zapisu, iż w przypadku braku uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wszczęcie postępowania zabezpieczającego, organ

egzekucyjny nie przystępuje do zabezpieczenia.

11.1.13.I1. Wykreślenie pkt 9 w art. 156 § 1 ustawy wprowadzającego wymóg wskazania przez wierzyciela w zarządzeniu zabezpieczenia sposobu i zakresu zabezpieczenia. II.1.13.C. Wykreślenie w art. 159 § 1 i 2 ustawy przepisów regulujących czas trwania zabezpieczenia należności pieniężnych i jego przedłużania na wniosek wierzyciela. Proponuje się ograniczenie treści art. 159 § 1 i 2 ustawy wyłącznie do przedłużania terminu zabezpieczenia obowiązku o charakterze niepieniężnym.

II.1.13.D. Przyjęcie rozwiązania polegającego na tym, że postępowanie zabezpieczające kończy się w razie: przekształcenia się zajęcia zabezpieczającego w zajęcie egzekucyjne, o którym mowa w art. 154 § 4-6 ustawy, przystąpienia do egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym, niewystawienia tytułu wykonawczego w terminach określonych w art. 154 § 4-6, uchylenia zabezpieczenia w trybie art. 159 § 1 ustawy oraz umorzenia postępowania zabezpieczającego.

11.1.13.E. Rozszerzenie zakresu stosowania art. 166b ustawy poprzez ogólne odesłanie, iż w postępowaniu zabezpieczającym stosuje się odpowiednio przepisy regulujące postępowanie egzekucyjne.

II.1.13.F. Dodanie po art. 155 ustawy przepisu, na podstawie którego organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności zabezpieczających, doręcza zobowiązanemu decyzję, stanowiącą podstawę wystawienia zarządzenia zabezpieczenia, o ile nie została ona wcześniej doręczona.

11.2. Zmiana wynikająca z konieczności implementacji przepisów Dyrektywy 55/2008 (art. 66g ustawy).

 

Obecny stan prawny

Obecnie art. 66 g ustawy stanowi, iż przekazane organowi wykonującemu przez obce państwo dokumenty i informacje związane z wnioskowaną pomocą mogą być udostępnione do wiadomości wyłącznie:

1. podmiotom, których dotyczy wniosek o udzielenie pomocy;

2. organom egzekucyjnym lub rekwizycyjnym, w celu realizacji wniosku organu wnioskującego o udzielenie pomocy, oraz polskim wierzycielom;

3. sądom rozpatrującym sprawy związane z dochodzeniem należności pieniężnych.

 

Z kolei art. 16 Dyrektywy 55/2008 określając podmioty, którym mogą być przekazywane do wiadomości dokumenty i informacje przesłane do organu współpracującego wymienia jedynie:

1. osobę wymienioną we wniosku o udzielenie pomocy;

2. osobę i organ odpowiedzialny za odzyskiwanie wierzytelności i wyłącznie w tym celu;

3. organ sądowy rozpatrujący sprawy dotyczące odzyskiwania wierzytelności.

Uzasadnienie

Obowiązujące brzmienie tego artykułu, w kwestii możliwości udostępnienia dokumentów i informacji przesłanych do organu wykonującego, jest niezgodne z treścią art. 16 Dyrektywy 55/2008 określającego zamknięty katalog podmiotów upoważnionych do ich otrzymania, który nie obejmuje polskich wierzycieli. Utrzymywanie norm rozszerzających w przypadku implementacji prawodawstwa unijnego jest niedopuszczalne.

 

Propozycja

Przekazane organowi wykonującemu przez obce państwo dokumenty i informacje związane z wnioskowaną pomocą mogą być udostępnione do wiadomości wyłącznie:

1. podmiotom, których dotyczy wniosek o udzielenie pomocy;

2. organom egzekucyjnym lub rekwizycyjnym, w celu realizacji wniosku organu wnioskującego o udzielenie pomocy;

3) sądom rozpatrującym sprawy związane z dochodzeniem należności pieniężnych.

 

 

11.3. Zmiany WynikająceL dostosowania przepisów ustawy o postępowania egzekucyjnym w administracji do Rozporządzenia 1179/2008 (przepisy ustawy wymagające uchylenia)

 

 

Uzasadnienie do części 11.3.

 

 

Dyrektywa 55/2008 określa katalog należności (m.in. refundacje, interwencje i inne środki stanowiące część całościowego lub częściowego systemu finansowania Europejskiego Funduszu Gwarancji Rolnej, opłaty i inne obciążenia przewidziane w ramach wspólnej organizacji rynku dla sektora cukrowego, należności przywozowe, należności wywozowe, podatek od wartości dodanej, akcyzę itd.), które mogą być dochodzone w ramach wzajemnej pomocy pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej, której szczegółowe zasady reguluje Rozporządzenie 1179/2008.

 

Należności takie mogą być także przedmiotem wzajemnej pomocy z państwami trzecimi na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych. Wzajemna pomoc obejmuje również dochodzenie innych rodzajów należności na podstawie umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, zarówno z państwami członkowskimi jak i państwami trzecimi

 

Z uwagi, że umowy międzynarodowe nie regulują takich kwestii, jak:

1.  

   minimalna kwota należności,

2.  

   związane z koniecznością dołączania do wniosków tłumaczeń dokumentów na jeden z języków urzędowych państwa współpracującego,

3.  

   kogo może dotyczyć wniosek,

4.  

   dane, będące przedmiotem wniosku oraz dołączonych do niego dokumentów,

5.  

   wycofanie wniosku

 

- kwestie te wymagają regulacji ustawowych.

 

W związku z wejściem w życie Rozporządzenia 1179/2008, pewne regulacje stały się zbędne w ustawie. Z tego względu należy uchylić wymienione poniżej niektóre przepisy, które powielają rozstrzygnięcia uregulowane w przepisach Rozporządzenia 1179/2008, a pozostałe dostosować w celu umożliwienia korzystania z pomocy obcych państw na podstawie umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Art. 66b § 3 ustawy

 

Obecny stan prawny

Przepis art. 66b § 3 stanowi, że minister właściwy do spraw finansów publicznych przesyła Komisji Europejskiej, do dnia 15 marca każdego roku, informację dotyczącą pomocy, o której mowa w art. 66a, udzielonej obcym państwom i udzielonej przez te państwa Rzeczypospolitej Polskiej w poprzednim roku kalendarzowym.

 

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 29 postanowiono, iż do dnia 15 marca każdego roku każde państwo członkowskie informuje Komisję, w miarę możliwości drogą elektroniczną, o wykorzystaniu procedur ustanowionych w Dyrektywie 55/2008 oraz o wynikach osiągniętych w poprzednim roku kalendarzowym.

 

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem § 3 w art. 66b ustawy.

 

Art. 661a § 1-2, 4 ustawy Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66h S 1 ustawy do wniosku o udzielenie pomocy oraz dołączonych do niego dokumentów i pism organ wnioskujący dołącza ich tłumaczenia na jeden z urzędowych języków państwa, które ma udzielić pomocy.

Organ wnioskujący, w uzgodnieniu z obcym państwem, może przekazywać temu państwu tłumaczenia na inny język niż określony w art. 66h § 1 ustawy (art. 66h § 2 ustawy). Organ wykonujący może nie przyjąć tłumaczenia przedstawionego mu przez obce państwo (art. 66h S 3 ustawy).

Wyżej wymienione regulacje działają na zasadzie wzajemności w ramach pomocy udzielanej obcemu państwu (art. 66h § 4 ustawy).

 

Treść ww. przepisu ustawowego ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie art. 24 stanowi, iż informacje i inne dane przekazywane przez organ wykonujący organowi wnioskującemu są sporządzane w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego organu wykonującego albo w innym języku uzgodnionym między organem wnioskującym a organem wykonującym.

 

Umowy międzynarodowe, których stroną jest Polska nie zawierają unormowań dotyczących szczegółów współpracy międzynarodowej, takich jak konieczność dołączania tłumaczeń do załączonych do wniosku dokumentów.

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66h § 3 ustawy.

Art. 66i § 1 ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie art. 66i § 1 ustawy organ wykonujący potwierdza pisemnie obcemu państwu otrzymanie wniosku o udzielenie pomocy, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.

 

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 5 ust. 1 postanowiono, iż organ wykonujący potwierdza niezwłocznie otrzymanie wniosku o udzielenie informacji, a w każdym przypadku najpóźniej w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania takiego wniosku.

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem § l w art. 66i ustawy.

 

Art. 66j ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66j § 1 ustawy wszystkie informacje lub dokumenty związane z udzielaniem pomocy na rzecz obcego państwa lub korzystaniem z jego pomocy przekazuje się, o ile to możliwe, wyłącznie drogą elektroniczną.

O ile organ wnioskujący nie uzgodni z obcym państwem inaczej, nie przekazuje się drogą elektroniczną:

1. wniosku o powiadomienie oraz pism, orzeczeń lub innych dokumentów będących przedmiotem powiadomienia;

2. wniosku o dochodzenie lub zabezpieczenie należności pieniężnych oraz tytułu wykonawczego lub zarządzenia zabezpieczenia (art. 66j § 2 ustawy).

Organ wykonujący przekazuje informacje lub dokumenty drogą elektroniczną lub przechowuje je w formie elektronicznej z zachowaniem tajemnicy obowiązującej w odniesieniu do analogicznych należności pieniężnych polskich wierzycieli (art. 66j § 3 ustawy).

Informacje i dokumenty w formie elektronicznej mogą być udostępnione wylącznie stronom postępowania administracyjnego lub sądowego, wszczętego w związku z dochodzeniem należności pieniężnych, a także podmiotom, organom i sądom, o których mowa w art. 66g ustawy postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 66j § 4 ustawy).

W przypadku korzystania przez organ wnioskujący lub organ wykonujący z sieci WSK/WIS, dostęp do informacji niejawnych przekazywanych za pośrednictwem tej sieci mogą uzyskać osoby upoważnione przez właściwy organ do spraw ochrony informacji niejawnych przy Komisji Europejskiej w takim zakresie, jaki jest niezbędny do nadzoru, obsługi i rozbudowy tej sieci (art. 66j § 5 ustawy).

Jeżeli adresatem przekazywanych drogą elektroniczną informacji lub dokumentów jest państwo członek Unii Europejskiej, korespondencję zawierającą informacje lub dokumenty należy autoryzować w sposób uzgodniony z tym państwem (art. 66j § 6 ustawy).

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w rozdziale V Rozporządzenia 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 21:

1. Wszystkie wnioski o udzielenie pomocy, instrumenty umożliwiające dochodzenie należności pieniężnej, kopie tych instrumentów oraz wszelkie inne dokumenty towarzyszące, a także inne informacje dostarczone w związku z tymi wnioskami są w miarę możliwości przekazywane drogą elektroniczną, poprzez sieć CCN/CSI. Uznaje się, że takie dokumenty przekazywane w formie elektronicznej lub ich wydruki mają taką samą moc prawną, jak gdyby były przesyłane pocztą.

2. Jeżeli organ wnioskujący przesyła kopię instrumentu umożliwiającego dochodzenie należności pieniężnej lub jakiegokolwiek innego dokumentu, poświadcza on zgodność tej kopii z oryginałem poprzez umieszczenie na niej napisu „kopia zgodna z oryginałem" w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa członkowskiego organu wnioskującego, a także nazwiska i imienia urzędnika dokonującego poświadczenia oraz daty tego poświadczenia.

3. Jeżeli wnioski o udzielenie wzajemnej pomocy są przesyłane drogą elektroniczną, struktura i układ formularzy, o których mowa w art. 3 akapit pierwszy, art. 9 akapit pierwszy i art. 12 ust. 1, mogą zostać dostosowane do wymogów i możliwości systemu komunikacji elektronicznej, pod warunkiem że nie ulegnie zmianie zakres informacji.

4. Jeżeli wniosek nie może zostać przesłany drogą elektroniczną, jest przesłany pocztą. W takim przypadku wniosek podpisuje urzędnik organu wnioskującego odpowiednio upoważniony do sporządzania takiego wniosku.

 

W myśl art. 22 Rozporządzenia 1179/2008 każde państwo członkowskie wyznacza centralny urząd, który jest głównym organem odpowiedzialnym za komunikowanie się drogą elektroniczną z innymi państwami członkowskimi. Urząd ten jest podłączony do sieci CCN/CSI.

Jeżeli w danym państwie członkowskim wyznaczono kilka organów do celów stosowania niniejszego rozporządzenia, urząd centralny odpowiada za przekazywanie drogą elektroniczną wszelkich informacji między tymi organami a urzędami centralnymi innych państw członkowskich.

Zgodnie z art. 23 Rozporządzenia 1179/2008:

1. Jeżeli właściwe organy państw członkowskich przechowują informacje w elektronicznych bazach danych i wymieniają takie informacje drogą elektroniczną, podejmują one wszelkie niezbędne środki dla zapewnienia poufności każdej informacji przekazanej na podstawie niniejszego rozporządzenia, bez względu na jej formę. Informacje te są objęte tajemnicą zawodową i podlegają ochronie, jaką są objęte informacje takiego samego rodzaju w prawie krajowym państwa członkowskiego, które te informacje otrzymało.

2. Informacje określone w ust. 1 mogą zostać udostępnione wyłącznie podmiotom lub

organom określonym w art. 16 Dyrektywy 55/2008. Informacje takiego rodzaju mogą być wykorzystywane w związku z postępowaniem sądowym lub administracyjnym wszczętym w celu dochodzenia opłat, ceł, podatków i innych obciążeń określonych w art. 2 Dyrektywy 55/2008. Osoby odpowiednio upoważnione przez organ akredytacji bezpieczeństwa Komisji Europejskiej mogą mieć dostęp do takich informacji wyłącznie w zakresie, jaki jest niezbędny do obsługi sieci CNN/CSI oraz utrzymywania i rozwijania tej sieci.

3) W przypadku gdy właściwe organy państw członkowskich komunikują się drogą elektroniczna, podejmują one wszelkie środki niezbędne do zapewnienia wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w przesyłanych dokumentach.

 

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66j ustawy.

Art. 66k ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66k ustawy organ wykonujący informuje zainteresowane obce państwo, że jest:

1. organem właściwym do przyjmowania od tego państwa wniosków o pomoc i do występowania do niego z takimi wnioskami;

2. organem właściwym do uzgodnienia z nim sposobu pokrywania kosztów, o którym mowa w art. 64c § 4 c ustawy;

3. organem odpowiedzialnym za korespondencję drogą elektroniczną.

 

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 30 postanowiono, iż każde państwo członkowskie powiadamia pozostałe państwa członkowskie oraz Komisję o nazwie i adresie organów właściwych dla celów stosowania niniejszego rozporządzenia, a także o urzędnikach upoważnionych do prowadzenia uzgodnień na podstawie art. 18 ust. 3 Dyrektywy 55/2008.

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66k ustawy.

Art. 661 § 4 - 5 ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 661 § 4 ustawy organ wykonujący powiadamia pisemnie obce państwo o przyczynach odmowy udzielenia informacji, wskazując właściwy przepis stanowiący podstawę tej odmowy. Powiadomienia tego dokonuje się niezwłocznie po stwierdzeniu przesłanek, o których mowa w art. 661 § 2 ustawy, nie później jednak niż w terminie 3 miesięcy od dnia potwierdzenia otrzymania wniosku o udzielenie informacji (art. 661 § 5 ustawy).

 

Ww. treść art. 661 § 4 i 5 ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 7 postanowiono, iż jeżeli organ wykonujący zadecyduje o odrzuceniu wniosku o udzielenie informacji, powiadamia on organ wnioskujący o przyczynach odrzucenia tego wniosku, wskazując konkretne zapisy art. 4 Dyrektywy 55/2008, na które się powołuje.

Organ wykonujący powiadamia o tej decyzji niezwłocznie po jej podjęciu, a w każdym przypadku w terminie trzech miesięcy od daty potwierdzenia otrzymania wniosku.

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 661 § 4 i 5 ustawy.

Art 66o ustawy

Obecny stan prawny

Art. 66o § 1 ustawy stanowi, że jeżeli informacje zawarte we wniosku obcego państwa nie są w ocenie organu wykonującego wystarczające do wykonania wniosku, zwraca się on niezwłocznie do tego państwa z wnioskiem o nadesłanie informacji uzupełniających. Jeżeli z wnioskiem, o którym wyżej mowa zwraca się obce państwo, organ wnioskujący dostarcza wszystkich niezbędnych i dostępnych mu danych (art. 66o § 2 ustawy).

 

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 5 pkt 2 postanowiono, iż niezwłocznie po otrzymaniu wniosku organ wykonujący zwraca się, w razie konieczności, do organu wnioskującego o dostarczenie wszelkich dodatkowych niezbędnych informacji. Organ wnioskujący dostarcza wszelkie dodatkowe niezbędne informacje, do których ma dostęp w zwykłym trybie.

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66o ustawy.

 

 

 

Art. 66p ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66p § 1 ustawy organ wykonujący natychmiast przekazuje każdą posiadaną lub uzyskaną informację w takiej fonnie, w jakiej została ona uzyskana. Jeżeli część lub całość informacji nie może być uzyskana we właściwym terminie, organ wykonujący informuje pisemnie obce państwo o przyczynach niemożności przekazania informacji w tym terminie (art. 66p § 2 ustawy).

Organ wykonujący, po upływie 6 miesięcy od dnia potwierdzenia otrzymania wniosku o udzielenie informacji, informuje obce państwo o wynikach postępowania prowadzonego w celu uzyskania wnioskowanych informacji, jeżeli wcześniej nie przekazał wszystkich wnioskowanych informacji (art. 66p §•3 ustawy). Jeżeli informacje otrzymane od obcego państwa nie są w ocenie organu wnioskującego wystarczające, może on zwrócić się do tego państwa z wnioskiem o nadesłanie informacji uzupełniających. (art. 66p § 4 ustawy).

Wniosek, o którym mowa wyżej, sporządza się na piśmie i przesyła obcemu państwu w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji o wynikach postępowania przeprowadzonego przez obce państwo w celu uzyskania wnioskowanych informacji (art. 66p § 5 ustawy). Jeżeli z wnioskiem o nadesłanie informacji uzupełniających, zwraca się obce państwo, organ wykonujący dostarcza wszystkich niezbędnych i dostępnych mu danych. (art. 66p § 6 ustawy). Do wniosku o nadesłanie informacji uzupełniających, stosuje się przepisy dotyczące wniosku o udzielenie informacji (art. 66p § 7 ustawy).

 

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 6 ust. 1 postanowiono, iż organ wykonujący przekazuje organowi wnioskującemu informacje wnioskowane w miarę ich pozyskiwania.

Jeżeli całość lub część tych informacji nie może zostać uzyskana w terminie właściwym dla danej sprawy, organ wykonujący informuje o tym organ wnioskujący, podając przyczyny takiej sytuacji (art. 6 ust. 2 akapit 1).

W każdym przypadku po upływie sześciu miesięcy od daty potwierdzenia otrzymania wniosku organ wykonujący informuje organ wnioskujący o wynikach postępowania przeprowadzonego w celu uzyskania informacji, których dotyczy wniosek (art. 6 ust. 2 akapit 2).

W świetle informacji uzyskanych od organu wykonującego organ wnioskujący może zwrócić się do tego organu o dalsze prowadzenie postępowania.. Wniosek taki składany jest w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania informacji o wynikach postępowania przeprowadzonego przez organ wykonujący i jest on traktowany przez ten organ zgodnie z przepisami obowiązującymi w odniesieniu do pierwotnego wniosku (art. 6 ust. 2 akapit 3).

 

Umowy międzynarodowe, których stroną jest Polska nie zawierają unormowań dotyczących szczegółów współpracy międzynarodowej, takich jak konieczność niezwłocznego przekazania każdej posiadanej lub uzyskanej informacji, w takiej formie w jakie została ona uzyskana . Umowy międzynarodowe nie zawierają dodatkowo regulacji, z których wynikałaby konieczność informowania obcego państwa o wynikach postępowania prowadzonego w celu uzyskania wnioskowanych informacji, jeżeli wcześniej nie przekazał wszystkich wnioskowanych informacji.

 

Propozycja

1. Uchylenie przepisów S 2 i § 4- 7 w art. 66p ustawy.

2. Zmiana redakcji § 3 w art. 66p ustawy poprzez wskazanie, ze organ wykonujący, po upływie 6 miesięcy od dnia otrzymania wniosku o udzielenie informacji, informuje obce państwo o wynikach postępowania prowadzonego w celu uzyskania wnioskowanych informacji, jeżeli wcześniej nie przekazał wszystkich wnioskowanych informacji.

Art. 66t ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66t § 3 ustawy wniosek o powiadomienie sporządza się pisemnie w dwóch egzemplarzach według ustalonego wzoru.

 

Uzasadnienie

W praktyce nie sporządza się dwóch wniosków o powiadomienie, dlatego zasadnym jest uregulowanie, aby wniosek był sporządzany w jednym egzemplarzu

 

Propozycja

1. Wniosek o powiadomienie sporządza się pisemnie w jednym egzemplarzu.

2. Do wniosku o powiadomienie dołącza się pisma, orzeczenia lub inne dokumenty, o których należy powiadomić.

Art. 66u ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66u § 1 ustawy, jeżeli w ocenie organu wykonującego informacje zawarte we wniosku o powiadomienie są niewystarcząjące, może on wystąpić do obcego państwa o przekazanie uzupełniających informacji, o ile nie spowoduje to niedotrzymania terminu powiadomienia wskazanego we wniosku.

Jeżeli z wnioskiem o przekazanie uzupełniających informacji występuje państwo obce, organ wykonujący przekazuje dostępne mu informacje (art. 66u § 2 ustawy).

Organ wykonujący niezwłocznie informuje obce państwo o dacie dokonanego powiadomienia przez zwrot jednego egzemplarza wniosku poświadczonego na odwrocie (art. 66u § 3 ustawy).

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 11 ust. 1 akapit 3 Rozporządzenia 1179/2008 jeśli jest to niezbędne, organ wykonujący występuje do organu wnioskującego o dostarczenie dodatkowych informacji, o ile nie

spowoduje to niedotrzymania ostatecznego terminu powiadomienia wskazanego we wniosku o powiadomienie.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 organ wykonujący informuje organ wnioskujący o dacie powiadomienia niezwłocznie po jego dokonaniu, poprzez poświadczenie powiadomienia w formularzu wniosku zwracanego organowi wnioskującemu.

 

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66u ustawy.

Art. 66zb ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66zb § 1 ustawy w przypadku otrzymania od obcego państwa wniosku o dochodzenie należności pieniężnych, organ wykonujący niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od otrzymania wniosku, występuje pisemnie do obcego państwa o uzupełnienie wniosku, jeżeli nie zawiera on informacji określonych w art. 66x § 1. i 2 tej ustawy.

Jeżeli z ww. wnioskiem zwraca się obce państwo, organ wnioskujący przekazuje dostępne informacji (art. 66zb §2 ustawy).

Jeżeli organ wykonujący nie podejmie czynności, o których mowa w art. 66za § 1 i 4 ustawy, w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku o dochodzenie należności pieniężnych, informuje pisemnie obce państwo o powodach niepodjęcia tych czynności, niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym upłynął trzymiesięczny okres (art. 66zb 3 ustawy).

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. b postanowiono, iż organ wykonujący niezwłocznie, a w każdym przypadku najpóźniej w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku o dochodzenie lub o zabezpieczenie zwraca się do organu wnioskującego o uzupełnienie wniosku, jeżeli nie zawiera on informacji i innych danych wymienionych w art. 7 Dyrektywy 55/2008.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 Rozporządzenia jeżeli organ wykonujący nie podejmie niezbędnych działań w terminie trzech miesięcy określonym w art. 8 Dyrektywy 55/2008, organ ten niezwłocznie, a w każdym przypadku, a najpóźniej w terminie siedmiu dni od dnia upływu tego terminu informuje organ wnioskujący o powodach jego niedotrzymania.

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66zb ustawy.

Art. 66zc ustawy

Obecny stan prawny

Zgodnie z art. 66zc § 1 ustawy, jeżeli we właściwym terminie dla danej sprawy cała lub część dochodzonych należności pieniężnych nie może być wyegzekwowana, organ wykonujący informuje o tym obce państwo, wskazując tego przyczyny. Organ wykonujący informuje obce państwo o podjętych działaniach oraz wynikach prowadzonego postępowania egzekucyjnego nie później niż w dniu _kończącym sześciomiesięczny okres lub każdą jego wielokrotność, licząc od dnia potwierdzenia otrzymania wniosku (art. 66zc § 2 ustawy).

Jeżeli informacje o podjętych działaniach otrzymał od obcego państwa organ wnioskujący i z tych informacji wynika możliwość dochodzenia należności pieniężnych, organ ten może wystąpić do obcego państwa o ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego(art. 66zc § 3 ustawy).

Obce państwo może wystąpić do organu wykonującego o ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego, jeżeli otrzyma od organu wykonującego informacje o podjętych działaniach, z których wynika możliwość dochodzenia należności pieniężnych (art. 66zc 4 ustawy).

Wniosek o ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego sporządza się pisemnie w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania od obcego państwa wyżej wymienionych informacji (art. 66zc § 5 ustawy).

Do wniosku o ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego stosuje się przepisy dotyczące wniosku o dochodzenie należności pieniężnych (art. 66zc § 6 ustawy).

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, w którym art. 16 akapit 1 stanowi, że jeżeli w terminie właściwym dla danej sprawy nie jest możliwe wyegzekwowanie lub zabezpieczenie całości lub części należności, organ wykonujący informuje o tym organ wnioskujący, podając przyczyny takiej sytuacji.

Nie później niż z upływem ostatniego dnia okresu sześciomiesięcznego lub każdej jego wielokrotności, licząc od daty potwierdzenia otrzymania wniosku, organ wykonujący informuje organ wnioskujący o stanie lub o wynikach postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego (art. 16 akapit 2 ustawy).

Uwzględniając informacje otrzymane od organu wykonującego, organ wnioskujący może zwrócić się o ponowne otwarcie postępowania egzekucyjnego lub zabezpieczającego. Wniosek ten składa się w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania informacji o wynikach postępowania i jest on traktowany przez organ wykonujący zgodnie z przepisami obowiązującymi w odniesieniu do pierwotnego wniosku.

 

Umowy międzynarodowe, których stroną jest Polska nie zawierają unormowań dotyczących szczegółów współpracy międzynarodowej, takich jak konieczność poinformowania obcego państwa o przyczynach niemożności wyegzekwowania całości lub części dochodzonych należności. Umowy międzynarodowe nie zawierają ponadto:

1. unormowań, z których wynikałby obowiązek informowania obcego państwa o podjętych działaniach oraz o wynikach prowadzonego postępowania,

2. unormowań, pozwalających na ponowne wszczęcie postępowania, jeżeli z informacji

uzyskanych od obcego państwa wynika możliwość dochodzenia należności pieniężnych,

3. unormowań pozwalających na ponowne wystąpienie obcego państwa z wnioskiem o

wszczęcie postępowania, jeżeli z informacji uzyskanych od organu wykonującego

wynika możliwość dochodzenia należności pieniężnych,

4. terminu w jakim można wystąpić z ponownym wnioskiem,

5. unormowań precyzujących jakie przepisy stosuje się w przypadku występowania z wnioskiem o ponowne wszczęcie postępowania.

 

Propozycja

Zmiana redakcji § 2 w art. 66 zc ustawy poprzez wskazanie, że organ wykonujący informuje obce państwo o podjętych działaniach oraz wynikach prowadzonego postępowania egzekucyjnego nie później niż w dniu kończącym sześciomiesięczny okres lub każdą jego wielokrotność, licząc od dnia otrzymania wniosku.

A rt, 66zg ustawy

Obecny stan prawny

Art. 66zg § 1 ustawy stanowi, że jeżeli w wyniku postępowania prowadzonego przez obce państwo w sprawie wniesionych zarzutów uznano je za zasadne, organ egzekucyjny jest zobowiązany do wypłaty zobowiązanemu roszczeń z tytułu nienależnie wyegzekwowanych kwot oraz przyznanego odszkodowania (art. 66zg § 1 ustawy).

Organ egzekucyjny niezwłocznie powiadamia organ wykonujący o wysokości kwot zwracanych zobowiązanemu (art. 66zg § 2 ustawy).

Organ wykonujący po otrzymaniu powiadomienia od organu egzekucyjnego występuje do obcego państwa o pokrycie kwot zwracanych zobowiązanemu (art. 66zg § 3).

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, w którym art. 17 ust. 3 stanowi, że niezwłocznie po otrzymaniu przez organ wykonujący informacji

o jakimkolwiek działaniu podjętym w państwie członkowskim tego organu w celu zwrotu wyegzekwowanych kwot lub uzyskania odszkodowania w związku z dochodzeniem zakwestionowanych należności na podstawie art. 12 ust. 2 akapit drugi Dyrektywy 55/2008, organ ten niezwłocznie powiadamia o tym organ wnioskujący.

O ile jest to możliwe, organ wykonujący włącza organ wnioskujący do procedury ustalania kwoty podlegającej zwrotowi i należnego odszkodowania. Na uzasadniony wniosek organu wykonującego organ wnioskujący przekazuje zwrócone kwoty i wypłacone odszkodowanie w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania tego wniosku.

 

Propozycja

1. Uchylenie przepisu art. 66zg § 1 i 3 ustawy.

2. Zmiana redakcji § 2 w art. 66zg ustawy poprzez wskazanie, że organ egzekucyjny niezwłocznie powiadamia organ wykonujący o wysokości kwot zwracanych zobowiązanemu, powstałych w wyniku uznania zasadności zarzutów, których konsekwencją jest wypłata zobowiązanemu roszczeń z tytułu nienależnie wyegzekwowanych kwot oraz przyznanego odszkodowania.

 

 

Art. 66zh ustawy

Obecny stan prawny

Art. 66zh § 1 ustawy stanowi, że jeżeli z wnioskiem analogicznym do wniosku, o którym mowa w art. 66zf § 5 tej ustawy, zwrócił się do obcego państwa organ wnioskujący, a w wyniku postępowania prowadzonego na_ terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznano, że zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 33 pkt 1-4, 6, 7 lub 10 ustawy, organ wnioskujący jest zobowiązany do przekazania obcemu państwu środków na pokrycie kwot zwracanych zobowiązanemu przez obce państwo zgodnie z prawem tego państwa. Organ wnioskujący może dokonać rozliczenia kwot zwracanych zobowiązanemu z udziałem obcego państwa.

Przekazanie kwot zwracanych zobowiązanemu z udziałem obcego państwa dokonuje się w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania od obcego państwa wniosku w takiej sprawie (art. 66zh § 2 ustawy).

Polski wierzyciel, który doprowadził do powstania kwot zwracanych zobowiązanemu, jest zobowiązany do przekazania organowi wnioskującemu środków na pokrycie tych kwot, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania organu wnioskującego do pokrycia tych kwot. W przypadku niewykonania wezwania w tym terminie, organ wnioskujący stosuje odpowiednio art. 64c § 5 i 7 ustawy (art. 66zh § 3 ustawy).

 

Ww. treść art. 66zh § 1 i 2 ustawy ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie zgodnie z art. 17 ust. 3 postanowiono, że niezwłocznie po otrzymaniu przez organ wykonujący informacji o jakimkolwiek działaniu podjętym w państwie członkowskim tego organu w celu zwrotu wyegzekwowanych kwot lub uzyskania odszkodowania w związku z dochodzeniem zakwestionowanych należności na podstawie art. 12 ust. 2 akapit 2 Dyrektywy 55/2008, organ ten niezwłocznie powiadamia o tym organ wnioskujący.

O ile jest to możliwe, organ wykonujący włącza organ wnioskujący do procedury ustalania kwoty podlegającej zwrotowi i należnego odszkodowania. Na uzasadniony wniosek organu wykonującego organ wnioskujący przekazuje zwrócone kwoty i wypłacone odszkodowanie w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania tego wniosku.

 

Propozycja

3. Uchylenie przepisu art. 66zh § 1 i 2 ustawy.

4. Zmiana redakcji § 3 w art. 66zh ustawy poprzez wskazanie, że polski wierzyciel, który przyczynił się do zwrotu kwot nienależnie wyegzekwowanych oraz przyznanego odszkodowania, w wyniku uznania zarzutów w postępowaniu prowadzonym przez obce

państwo, jest zobowiązany do przekazania organowi wnioskującemu środków na pokrycie tych kwot, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania organu wnioskującego do pokrycia tych kwot. W przypadku niewykonania wezwania w tym terminie, organ wnioskujący powinien stosować odpowiednio art. 64c § 5 i 7 ustawy (art. 66zk § 3 ustawy).

Art. 66zk ustawy

Obecny stan prawny

Art. 66zk § 1 ustawy stanowi, że jeżeli wniosek o dochodzenie należności pieniężnych stanie się bezprzedmiotowy ze względu na ich zapłatę, umorzenie lub z innego powodu, organ wnioskujący informuje o tym niezwłocznie na piśmie obce państwo.

Informacja otrzymana od obcego państwa o tym, że wniosek jest bezprzedmiotowy, stanowi podstawę do zaprzestania działań prowadzonych przez właściwy organ egzekucyjny lub rekwizycyjny (art. 66zk § 2 ustawy).

Jeżeli wysokość należności pieniężnych objętych ww. wnioskiem, ulegnie zmianie, organ wnioskujący niezwłocznie informuje o tym pisemnie obce państwo (art. 66zk § 3 ustawy). Polski wierzyciel, informując organ wnioskujący ó zmianie wysokości należności pieniężnych objętych wnioskiem o ich dochodzenie, dołącza zaktualizowany tytuł wykonawczy, jeżeli przepisy wydane na podstawie art. 6 § 2 ustawy nakładają na niego obowiązek takiej aktualizacji (art.66zk § 4 ustawy).

Jeżeli zmiana, wysokości należności pieniężnych objętych wnioskiem, polega na zmniejszeniu należności pieniężnych, organ wykonujący powiadamia o tym właściwy organ egzekucyjny, który ogranicza egzekucję do kwoty wskazanej w tym powiadomieniu (art. 66zk § 5 ustawy). Jeżeli przed terminem przekazania informacji dotyczącej zmniejszenia, należności pieniężne zostały wyegzekwowane w kwocie wyższej, niż wynika to z tej informacji, a wyegzekwowane należności pieniężne nie zostały przekazane obcemu państwu, nienależnie wyegzekwowane kwoty podlegają zwrotowi zobowiązanemu (art. 66zk § 6 ustawy).

Jeżeli zmiana, wysokości należności pieniężnych objętych wnioskiem, polega na zwiększeniu należności pieniężnych, organ wnioskujący występuje do obcego państwa z dodatkowym wnioskiem o dochodzenie należności pieniężnych (art. 66zk § 7 ustawy).

W przypadku otrzymania przez organ wykonujący od obcego państwa dodatkowego wniosku

• dochodzenie należności pieniężnych, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wniosku o dochodzenie należności pieniężnych (art. 66zk § 8 ustawy).

Dodatkowy wniosek o dochodzenie należności pieniężnych, zgłoszony po zakończeniu postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie pierwotnego wniosku, podlega wykonaniu, jeżeli dotyczy należności pieniężnych nie mniejszych niż 1.500 EUR (art. 66zk § 9 ustawy).

Do należności pieniężnych polskich wierzycieli będących przedmiotem dodatkowego wniosku

• dochodzenie należności pieniężnych stosuje się kursy wymiany, o których mowa w art. 66e § 3 i art. 66x § 3 ustawy, mające zastosowanie przy sporządzaniu pierwotnego wniosku (art. 66zk § 10 ustawy).

Ww. treść art. 66zk § 1, § 3 i § 5-9 ustawy ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie art. 18 ust. 1 stanowi, że jeżeli wniosek o dochodzenie lub o zabezpieczenie staje się bezprzedmiotowy ze względu na zapłatę należności pieniężnej, jej anulowanie lub z innego powodu, organ wnioskujący informuje o tym niezwłocznie organ wykonujący, aby organ ten mógł zaprzestać podjętych działań.

Jeżeli wysokość należności pieniężnej stanowiącej przedmiot wniosku o dochodzenie lub

• zabezpieczenie uległa zmianie z jakiegokolwiek powodu, organ wnioskujący informuje o tym organ wykonujący i - jeśli to niezbędne - wydaje nowy instrument umożliwiający dochodzenie należności (art. 18 ust. 2 ustawy).

Jeżeli zmiana polega na zmniejszeniu kwoty należności, organ wykonujący kontynuuje

działanie, które podjął w celu jej dochodzenia lub zabezpieczenia, przy czym ogranicza to działanie do kwoty podlegającej dochodzeniu (art. 18ust. 3 ustawy).

Jeżeli w momencie otrzymania informacji o zmniejszeniu kwoty należności organ wykonujący wyegzekwował już kwotę wyższą od kwoty podlegającej dochodzeniu, a procedura przekazania kwoty określona w art. 19 Rozporządzenia 1179/2008 nie została jeszcze wszczęta, organ wykonujący zwraca wyegzekwowaną nadwyżkę osobie uprawnionej.

Jeżeli zmiana polega na zwiększeniu kwoty należności, organ wnioskujący niezwłocznie zwraca się do organu wykonującego z dodatkowym wnioskiem o dochodzenie lub o zabezpieczenie (art. 18 ust. 4 ustawy).

Taki dodatkowy wniosek jest, w miarę możliwości, załatwiany przez organ wykonujący łącznie z pierwotnym wnioskiem organu wnioskującego. Jeżeli z uwagi na stan zaawansowania postępowania połączenie wniosku dodatkowego z pierwotnym jest niemożliwe, organ wykonujący jest zobowiązany do przyjęcia dodatkowego wniosku tylko wówczas, gdy objęta nim kwota jest nie niższa od kwoty, o której mowa w art. 25 ust. 2 Roporządzenial 179/2008.

W celu przeliczenia zmienionej kwoty na walutę państwa członkowskiego organu wykonującego organ wnioskujący stosuje kurs walut mąjący zastosowanie przy pierwotnym wniosku (art. 18 ust. 5 ustawy).

 

Propozycja

1. uchylenie w art. 66zk przepisów § 1, § 3 i § 5-9 ustawy,

2. zmiana redakcji § 2 w art. 66zk ustawy poprzez wskazanie, że informacja

o bezprzedmiotowości wniosku wskutek zapłaty, umorzenia lub innego powodu,

otrzymana od obcego państwa stanowi podstawę do zaprzestania działań prowadzonych

przez właściwy organ egzekucyjny lub rekwizycyjny.

3. zmiana redakcji § 3 w art. 66zk

Art. 66zp ustawy

Obecny stan prawny

Jeżeli dochodzenie należności na wniosek obcego państwa stwarza szczególne problemy, powoduje powstanie znacząco wysokich kosztów egzekucyjnych lub wiąże się z walką ze zorganizowaną przestępczością, organ wykonujący podejmuje decyzję o ubieganiu się od obcego państwa zwrotu kosztów, powiadamia o tym pisemnie obce państwo (art. 66zp § 1 ustawy).

Do ww. powiadomienia dołącza się szczegółowe zestawienie przewidywanych kosztów (art. 66zp § 2 ustawy).

Jeżeli powiadomienie, analogiczne do ww. powiadomienia, otrzymał organ wnioskujący, potwierdza jego otrzymanie niezwłocznie na piśmie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania powiadomienia (art. 66zp § 3 ustawy).

Organ wnioskujący w terminie 2 miesięcy od dnia ww. potwierdzenia, informuje obce państwo, czy i w jakim zakresie pokryje wnioskowane koszty( art. 66zp § 4 ustawy).

Jeżeli organ wykonujący nie uzgodni z zainteresowanym obcym państwem sposobu pokrycia kosztów, zaprzestaje czynności dochodzenia należności. (art. 66zp § 5 ustawy).

Ww. treść ma swoje odzwierciedlenie w Rozporządzeniu 1179/2008, gdzie art. 27 stanowi, że każde państwo członkowskie wyznacza co najmniej jednego urzędnika odpowiednio upoważnionego do uzgadniania zasad zwrotu kosztów zgodnie z art. 18 ust. 3 Dyrektywy 55/2008.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 Rozporządzenia 1179/2008, jeżeli organ wykonujący zdecyduje się wystąpić o zwrot poniesionych kosztów, organ ten powiadamia organ wnioskujący o powodach, dla których uważa, iż dochodzenie należności stwarza szczególne problemy, pociąga za sobą bardzo wysokie koszty lub wiąże się z walką z przestępczością zorganizowaną.

Organ wykonujący załącza szczegółowe oszacowanie kosztów, których zwrotu domaga się od

organu wnioskującego.

Zgodnie z art. 28 ust. 2 Rozporządzenia 1179/2008 organ wnioskujący potwierdza otrzymanie wniosku o zwrot kosztów niezwłocznie, a w każdym przypadku w termie siedmiu dni od daty otrzymania takiego wniosku.

W terminie dwóch miesięcy od daty potwierdzenia otrzymania tego wniosku organ wnioskujący informuje organ wykonujący, czy i w jakim zakresie akceptuje proponowane zasady zwrotu kosztów.

Zgodnie z art. 28 ust. 3 Rozporządzenia 1179/2008, jeżeli organ wnioskujący i organ wykonujący nie osiągną porozumienia w sprawie zwrotu kosztów, to organ wykonujący kontynuuje postępowanie egzekucyjne zgodnie z przyjętymi zasadami.

 

Propozycja

Należy uchylić regulację objętą przepisem art. 66zp ustawy.

 

11.4. Upoważnienia do wydania aktów wykonawczych, z uwzględnieniem organu wlaściwego do wydania rozporządzenia, zakresu. spraw przekazywanych do uregulowania w rozporządzeniu oraz wytycznych dotyczących jego treści

1. Proponuje się uzupełnienie przepisu art. 66b ustawy o dodanie odpowiedniej delegacji ustawowej, na mocy której minister właściwy do spraw finansów publicznych, mając na względzie usprawnienie i efektywność obsługi wniosków, będzie mógł upoważnić w drodze rozporządzenia podległy organ do realizacji w jego imieniu kompetencji organu wnioskującego i organu wykonującego w rozumieniu art. 1 a pkt 8a i 8b ustawy. W świetle powyższego, wskazać bowiem należy, iż zarówno Dyrektywa 55/2008, jak i wydane na jej podstawie Rozporządzenie 1179/2008 nie określają w sposób bezpośredni organu państw członkowskich, który ma realizować funkcję organu wnioskującego, czy też organu wykonującego.

Rozporządzenie 1179/2008 zawiera jedynie w art. 30 obowiązek ciążący na każdym państwie członkowskim w przedmiocie powiadomienia pozostałych państw członkowskich oraz komisji o nazwie i adresie organów właściwych dla celów stosowania niniejszego rozporządzenia. W przyjętym dotychczas obowiązującym stanie prawnym funkcję organu wnioskującego i organu wykonującego sprawuje minister właściwy do spraw finansów publicznych (podstawa prawna - art. 66b § 2 ustawy). Niniejsze unonnowania nie zawierają żadnych uregulowań umożliwiających przekazanie na rzecz innego organu tychże zadań. Ewentualne scedowanie tychże kompetencji na rzecz organu podległego ministrowi do spraw finansów publicznych organu, winno mieć bezpośredni wpływ na stworzenie większej przejrzystości w przedmiocie kontroli wykonywania tychże zadań, a także na poprawę efektywności realizacji tych zadań.

Odnosząc się do merytorycznej treści propozycji wydania rozporządzenia dotyczącego upoważnienia podległego organu do realizacji kompetencji organu wnioskującego i wykonującego wskazać należy, iż minister właściwy do spraw finansów publicznych może upoważnić jednostkę podległą Ministrowi Finansów do wykonywania w jego imieniu funkcji, o których mowa w art. 66b § 2 ustawy.

2. Proponuje się również rozszerzenie zakresu delegacji ustawowej zawartej w art. 67 § 1 ustawy poprzez przyznanie ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych do określenia niezbędnych elementów dokumentów wyszczególnionych ww. art. 67 § 1 (zmiana proponowana w części II.1.8), przy uwzględnieniu warunków do zapewnienia skuteczności czynności egzekucyjnych dokonywanych na podstawie tych dokumentów oraz informacji dotyczących postępowania egzekucyjnego, zastosowanego środka egzekucyjnego, należności pieniężnej, której dotyczy to postępowanie, jak również stosownych pouczeń o prawach i obowiązkach osób, którym doręczane są te dokumenty.

11.5. Sprawy dotyczące odpowiedzialności karnej, z uwzględnieniem określenia rodzaju czynu zabronionego przez projektowaną ustawę (przestępstwo, przestępstwo skarbowe, wykroczenie albo wykroczenie skarbowe), znamion czynu zabronionego i rodzaju kar, środków karnych lub innych środków o charakterze karnym, a także spraw dotyczących odpowiedzialności karno-administracyjnej

Nie przewiduje się przepisów regulujących odpowiedzialność za przestępstwa lub wykroczenia.

 

11.6. Sprawy dotyczące wpływu projektowanej ustawy na stosunki powstałe pod działaniem ustawy albo ustaw dotychczasowych (przepisy przejściowe)

11.6.1. Proponuje się, ażeby przepisy regulujące tryb wystawiania kolejnych tytułów wykonawczych miały zastosowanie również do tytułów wykonawczych wystawionych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej ustawę o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

11.6.2. Istotne jest również wprowadzenie przepisu, na podstawie którego proponowana procedura umożliwiająca dochodzenie z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka będzie miała zastosowanie w sprawach, w których wszczęta została egzekucja na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przed wejściem w życie nowych rozwiązań prawnych.

11.6.3. Proponuje się, ażeby proponowana procedura dochodzenia zabezpieczonych należności pieniężnych z przedmiotu zabezpieczenia mogła być stosowana w egzekucji wszczętej przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej.

11.6.4. Zmienione przepisy regulujące postępowanie zabezpieczające winny mieć zastosowanie nie tylko do zdarzeń zaistniałych pod rządami zmienionej ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i Ordynacji podatkowej, lecz również w sprawach, w których wszczęte postępowania zabezpieczające nie zostały zakończone przed dniem wejścia w życie ustawy.

 

11.7. Sprawy dotyczące przepisów dostosowujących

Nie przewiduje się ustanowienia w projektowanej ustawie przepisów dostosowujących.

 

11.8. Przewidywany termin wejścia w życie projektowanej ustawy Projektowana ustawa powinna wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

 

III. Ocena przewidywanych skutków (kosztów i korzyści) społeczno - gospodarczych regulacji.

 

111.1. Analiza wpływu projektowanej ustawy

111.1.1. Wpływ projektowanej ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego

Charakteryzując i oceniając przewidywany wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego, należy zauważyć, iż projektowane zmiany pozwolą na zwiększenie efektywności egzekucji, a przez to mogą doprowadzić do wzrostu dochodów budżetowych. Obszary potencjalnego wzrostu efektywności egzekucji:

1. zwiększenie możliwości prowadzenia egzekucji z majątku obciążonego zastawem skarbowym lub hipoteką przymusową, którego własność przeniesiona została na osoby trzecie,

2. przyspieszenie możliwości wszczęcia egzekucji z majątku wspólnego małżonków,

3. wprowadzenie doręczenia wezwania do zapłaty w ramach egzekucji z pieniędzy jako przesłanki przerwania biegu terminu przedawnienia,

4. dokonywanie zabezpieczeń należności publicznoprawnym w szerszym zakresie,

mającym zapewnić skuteczniejsze prowadzenie egzekucji administracyjnej.

Trudno oszacować wzrost efektywności egzekucji oraz przewidywany wzrost dochodów budżetowych. Przerwanie biegu terminu przedawnienia poprzez doręczenie wezwania do zapłaty tytułu wykonawczego będzie skutkowało niedopuszczaniem do przedawnienia należności pieniężnych, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, w sytuacji braku. możliwości skutecznego zastosowania innego środka egzekucyjnego. Brak składników majątkowych podlegających egzekucji administracyjnej nie wyklucza bowiem pojawienia się takich składników w przyszłości. Tymczasem według obecnie obowiązującego stanu prawnego, samo wszczęcie postępowania egzekucyjnego, bez możliwości skutecznego zastosowania środka egzekucyjnego nie ma wpływu na przerwanie biegu terminu przedawnienia, co stawia należności publicznoprawne w zdecydowanie mniej korzystnej sytuacji prawnej niż należności cywilnoprawne (których bieg przedawnienia przerywa m. in. każda czynność przed sądem lub organem powołanym do egzekwowania roszczeń - art. 123 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z .).

 

W ocenie przewidywanych skutków finansowych uchwalenia proponowanej zmiany polegającej na przeniesieniu kompetencji realizowanych obecnie przez Ministra Finansów jako organu wnioskującego i organu wykonującego na jednostki podległe Ministrowi Finansów wskazać należy, iż nie przewiduje się wystąpienia żadnych kosztów ani wydatków z tym związanych obciążających budżet państwa.

Istnieją jednostki podległe Ministrowi Finansów, które posiadają praktykę i wieloletnie doświadczenie wypracowane w toku realizacji międzynarodowej współpracy administracyjnej w sprawach podatkowych, a w zakresie wymiany informacji o podatkach pośrednich począwszy od roku 2006. Kadra tych jednostek składa się m.in. z doświadczonych lingwistów posiadających biegłą znajomość języków urzędowych Unii Europejskiej oraz wieloletnie doświadczenie w przetwarzaniu dokumentów wykorzystywanych we współpracy międzynarodowej w sprawach podatkowych. Pracownicy tych jednostek stanowią fachową, wykształconą kadrę, mającą duże doświadczenie zarówno w zakresie podatków, jak i egzekucji administracyjnej. Podkreślić należy, iż posiadają oni znajomość procedury egzekucyjnej stosowanej przez organy egzekucyjne, a także doświadczenie zdobyte przy weryfikacji wniosków wierzycielskich kierowanych do Ministra Finansów jako organu wnioskującego, co zapewni skuteczną i rzetelną realizację powierzonych im obowiązków.

Ponadto ww. jednostki posiadają pełne przygotowanie od strony infrastrukturalnej oraz teleinformatycznej do współpracy międzynarodowej (np. wykorzystują wspólną sieć łączności/wspólny system połączeń CCN/CSI z Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej) oraz dostęp do oprogramowania/baz danych.

111.1.2. Wpływ projektowanej ustawy na rynek pracy Projektowane zmiany nie wywierają wpływu na rynek pracy.

 

111.1.3. Konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw

Nie przewiduje się wpływu proponowanych rozwiązań na gospodarkę i przedsiębiorczość.

 

111.1.4. Sytuacja i rozwój regionalny

Nie przewiduje się wpływu proponowanych rozwiązań na rynek regionalny.

 

111.2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji, w szczególności, jeżeli obowiązek zasięgnięcia takich opinii wynika z obowiązujących przepisów

Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym przekazany zostanie w celu konsultacji do:

Związku Zawodowego Pracowników Egzekucji Administracyjnej,

Rady Sekcji Krajowej NSZZ „Solidarność" Pracowników Skarbowych,

Krajowej Rady Komorniczej,

Krajowej Rady Doradców Podatkowych,

Związku Banków Polskich,

Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej.

Ponadto projekt założeń udostępniony zostanie w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów zgodnie ustawą z dnia 7 lipca 2005r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337).